Πέντε είναι οι τεχνολογίες που αναμένεται να διαδραματίσουν καταλυτικό ρόλο στον δρόμο για την πράσινη μετάβαση. Η Ευρώπη αναζητεί τη «χρυσή τομή» μεταξύ της επίτευξης των πράσινων στόχων και τον επανασχεδιασμό της ενεργειακής πολιτικής των χωρών. Οι αναλυτές της Wood Mackenzie κατάσσουν 230 διαφορετικές τεχνολογίες, η καθεμία σε διάφορα στάδια ανάπτυξης. Οι ώριμες για αγορά τεχνολογίες που ήδη προσελκύουν επενδύσεις βρίσκονται στην κορυφή της κατάταξης, μεταξύ των οποίων είναι οι Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, τα ηλεκτρικά οχήματα και άλλες τεχνολογίες που στηρίζουν την ηλεκτροδότηση των μεταφορών.
.
Η εξάλειψη των εκπομπών από ένα παγκόσμιο ενεργειακό σύστημα που σήμερα εξαρτάται κατά 80% από ορυκτά καύσιμα θα απαιτήσει την ανάπτυξη πολλαπλών πηγών ενέργειας χαμηλών εκπομπών άνθρακα. Οι επενδύσεις των 70 τρισεκατομμυρίων δολαρίων που υπολογίζεται ότι θα αξιοποιηθούν τις επόμενες τρεις δεκαετίες για την επίτευξη των στόχων της Συμφωνίας του Παρισιού θα βρίσκονται στο επίκεντρο της συζήτησης στη COP28 τον Δεκέμβριο. Τα κεφάλαια θα εισρεύσουν στις νέες τεχνολογίες μόνο εάν η πολιτική υποστήριξη, συμπεριλαμβανομένων των κινήτρων, είναι σωστή.
Οι πέντε τεχνολογίες που ξεχωρίζουν:
Υδρογόνο
Το πιο αναδυόμενο καύσιμο χαμηλών εκπομπών άνθρακα. Η δυνατότητα του υδρογόνου να διαδραματίσει κρίσιμο ρόλο στη μετάβαση έγκειται στο γεγονός πως είναι ικανό να επιτύχει 20% μείωση εκπομπών που απαιτούνται για το καθαρό μηδέν έως το 2050. Ωστόσο, χρειάζεται μια δεκαετία ώστε να αναπτυχθεί στην πλήρη έκφανσή της η τεχνολογία του.
Η αρχική εστίαση του υδρογόνου στους τομείς των μεταφορών και του χάλυβα έχει διευρυνθεί σε έργα που αφορούν την αεροπορία, τη ναυτιλία και την αποθήκευση ενέργειας. Μέχρι στιγμής, λίγοι έχουν καταλήξει σε τελική επενδυτική απόφαση, αλλά η αποκρυστάλλωση της κρατικής στήριξης θα το αλλάξει αυτό. Ωστόσο, μεγαλύτερα έργα υδρογόνου θα χρειαστούν χρόνο για να εξασφαλίσουν επαρκή απορρόφηση και χρηματοδότηση ώστε να διεισδύσουν στο τρέχον ενεργειακό σύστημα.
Εξάλλου, παραγωγή και μεταφορά «πράσινου υδρογόνου» είναι το μεγάλο στοίχημα της τρέχουσας δεκαετίας για κυβερνήσεις και επιχειρήσεις στον δρόμο για την ενεργειακή μετάβαση και την επίτευξη μηδενικών ρύπων το 2050. Όλο και περισσότερες χώρες θέτουν φιλόδοξους στόχους ουδετερότητας άνθρακα και το υδρογόνο εμφανίζεται ως «από μηχανής θεός».
Τεχνολογίες παρακολούθησης δικτύων
Η αυξημένη διείσδυση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και η ηλεκτροδότηση εντείνουν την ανάγκη για εκσυγχρονισμό των δικτύων. Η συζήτηση για τα δίκτυα, που θεωρούνται πλέον ένα από τα κυριότερα εμπόδια για την ανάπτυξη νέων μονάδων Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ), έχει φουντώσει σε Ευρώπη και ΗΠΑ. Η συμφόρηση του δικτύου, η αδυναμία του δικτύου ηλεκτρικής ενέργειας να αντιμετωπίσει την αυξημένη ζήτηση, επηρεάζει ήδη όλες τις περιοχές με τον ένα ή τον άλλο τρόπο.
Η δυναμική βαθμολογία γραμμής (DLR) χρησιμοποιεί αισθητήρες για την αναγνώριση της τρέχουσας ικανότητας μεταφοράς ενός τμήματος δικτύου σε πραγματικό χρόνο, ενώ μπορεί να βελτιστοποιήσει τη χρήση των υπαρχόντων μεταβιβάσεων, χωρίς τον κίνδυνο πρόκλησης υπερφόρτωσης. Αναμένουμε ότι η ανάπτυξη της τεχνολογίας μπορεί να μειώσει σημαντικά τον περιορισμό των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και την αποστολή της παραγωγής ενέργειας από ορυκτά καύσιμα.
Χρήση και αποθήκευση δέσμευσης άνθρακα
Ρόλο «κλειδί» αναμένεται ότι θα έχουν σε λίγα χρόνια οι αποθήκες δέσμευσης άνθρακα στην επίτευξη των κλιματικών στόχων. Μάλιστα παρατηρείται τεράστια άνοδος στην αδειοδότηση έργων αποθήκευσης CO2. Η τεχνολογία δέσμευσης και αποθήκευσης άνθρακα (γνωστή ως CSS – Carbon Capture and Storage) προωθείται ως καινοτομία για την ενεργειακή μετάβαση της βιομηχανίας, κυρίως για τις τσιμεντοβιομηχανίες και τις εταιρείες διύλισης και λιπασμάτων.
Πολλές εταιρείες στρέφονται προς την τεχνολογία δέσμευσης αέρα, μέσω της οποίας το διοξείδιο του άνθρακα αφαιρείται από την ατμόσφαιρα. Υπάρχουν δύο παραλλαγές: η απλή δέσμευση διοξειδίου του άνθρακα στην πηγή, για παράδειγμα στις παραγωγικές μονάδες, η οποία χρησιμοποιείται ήδη επί δεκαετίες, αλλά και η τεχνολογία άμεσης δέσμευσης αέρα (DAC), με τη δυνατότητα αφαίρεσης του πλεονάζοντος διοξειδίου του άνθρακα από την ατμόσφαιρα, η οποία εφαρμόζεται σε περιορισμένο βαθμό τα τελευταία χρόνια.
Στις αδυναμίες των projects αποθήκευσης CO2 παραμένουν το μεγάλο κόστος της αρχικής επένδυσης, ο μεγάλος χρόνος περιβαλλοντικής αδειοδότησης και η ελλιπής πληροφόρηση του κοινού, ενώ στις απειλές περιλαμβάνονται οι σεισμοί, ο κίνδυνος διαφυγής του CO2 από τον χώρο αποθήκευσης και οι κυβερνοεπιθέσεις.
Η νέα φάση της ηλιακής ενέργειας
Η κυριαρχία της ηλιακής ενέργειας στις ΑΠΕ οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στο χαμηλό κόστος των επίγειων πάνελ που χρησιμοποιούν Si-cells που είναι ανταγωνιστικά με άλλες πηγές ενέργειας σε πολλές αγορές. Οι επεκτάσεις χωρητικότητας νέων μονάδων θα υιοθετήσουν πιο αποτελεσματικά κελιά (κελιά TOPCon τύπου n με μεγαλύτερες μορφές πλακιδίων). Αλλά η επόμενη φάση ανάπτυξης της ηλιακής ενέργειας αφορά τη μεγιστοποίηση της χρήσης γης.
Η πλωτή ηλιακή ενέργεια, τα αγροβολταϊκά και η επίγεια ηλιακή ενέργεια είναι μερικά εναλλακτικά μέσα για την εφαρμογή ηλιακής ενέργειας μεγάλης κλίμακας που στοχεύουν είτε στη μείωση της χρήσης γης είτε στην ηλιακή ενέργεια piggyback σε υπάρχουσες εφαρμογές στη γη ή στο νερό. Η αιολική ενέργεια κινείται προς την ίδια κατεύθυνση.
Πυρηνική ενέργεια
Με τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας να πρωταγωνιστούν πλέον στις αγορές ηλεκτρικής ενέργειας, υπάρχει πιεστική ανάγκη για αξιόπιστη ισχύ βασικού φορτίου χαμηλών εκπομπών. Η επιστροφή της πυρηνικής βιομηχανίας βασίζεται σε μεγάλο βαθμό σε μικρούς πυρηνικούς αντιδραστήρες (SMR, μέγιστης ισχύος 300 MW). Τα SMR έχουν μικρότερο γεωγραφικό αποτύπωμα, μπορούν να ανταποκρίνονται καλύτερα στις ανάγκες των καταναλωτών και παρέχουν ευελιξία ευελιξίας. Οι υποστηρικτές της πιστεύουν ότι τα SMR θα αλλάξουν την κακή φήμη γύρω από την πυρηνική ενέργεια.
Πολλαπλά σχέδια SMR ανταγωνίζονται, με αντιδραστήρες που ψύχονται αντίστοιχα με νερό, αέριο, λιωμένο μέταλλο ή λιωμένο αλάτι. Η μεγάλης κλίμακας πυρηνική ενέργεια δεν είναι έξω από την εξίσωση – Οι αντιδραστήρες IV γενιάς (έως 1500 Mwe) σχεδιάζονται με βελτιωμένα επίπεδα ασφάλειας και ελάχιστα απόβλητα.
Πηγή: Powergame/Ιωάννα Κωσταδήμα
Οι επενδύσεις των 70 τρισεκατομμυρίων δολαρίων που υπολογίζεται ότι θα αξιοποιηθούν τις επόμενες τρεις δεκαετίες για την επίτευξη των στόχων της Συμφωνίας του Παρισιού θα βρίσκονται στο επίκεντρο της συζήτησης στη COP28 τον Δεκέμβριο.