Σε μια σφοδρή επίθεση στον τομέα των επενδύσεων ESG τον περασμένο μήνα, ο Damodaran λέει ότι το «πράσινο ξέπλυμα» - ή η ψευδής προώθηση κεφαλαίων ως βιώσιμων (ή κάτι παρόμοιο) - είναι ένα ανεξίτηλο χαρακτηριστικό του συστήματος κατάταξης με βάση τη βαθμολογία.
«Πιθανώς δεν υπάρχει φαινόμενο για το οποίο να υπάρχει μεγαλύτερη γκρίνια μεταξύ των τύπων ESG από το πράσινο ξέπλυμα, όπου οι εταιρείες αντικαθιστούν το «φαίνεται καλό» με το «είναι καλό». Αυτά τα παράπονα, όμως, αγνοούν μια δυσάρεστη αλήθεια, η οποία είναι ότι το greenwashing είναι ακριβώς το αποτέλεσμα της μετατροπής του ESG σε ένα σύστημα βαθμολογίας και κατάταξης», λέει.
«Είμαι πρόθυμος να βάλω ένα στοίχημα με οποιονδήποτε πιστό στο ESG ότι όσο περισσότερο οι υπηρεσίες ESG και οι ρυθμιστικές αρχές προσπαθούν να πατάξουν το «πράσινο ξέπλυμα», τόσο πιο διαδεδομένο και εξελιγμένο θα γίνει. Οι μεγαλύτερες και πιο κερδοφόρες εταιρείες θα έχουν τους πόρους για να παίξουν καλύτερα με το σύστημα, επιδεινώνοντας τις προκαταλήψεις που ήδη υπάρχουν στις τρέχουσες βαθμολογίες ESG» σημειώνει.
Σε μια εκτεταμένη κριτική, ο καθηγητής οικονομικών του Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης υποστηρίζει ότι η πρόσφατη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία αποκάλυψε μοιραία ελαττώματα στην έννοια του ESG, τα οποία έχουν χωρίσει τους υποστηρικτές σε τρία διαφορετικά στρατόπεδα:
- αναθεωρητές - οι οποίοι ισχυρίζονται ότι οι επενδυτές ESG ήταν λιγότερο εκτεθειμένοι σε ρωσικούς τίτλους,
- οι επεκτατιστές - οι οποίοι χρησιμοποίησαν την κρίση για να πιέσουν για έναν ευρύτερο ορισμό των κινδύνων ESG- και,
- ουτοπιστές - οι οποίοι πιστεύουν ότι «τα προβλήματα με το ESG προέρχονται από την κακή μέτρηση και την κακή χρήση της, και κατά την άποψή τους, το ESG, αν γίνει σωστά, θα αποδίδει πάντα τις υποσχόμενες ανταμοιβές».
Ο κ. Damodaran λέει ότι όσοι χρησιμοποιούν το ρωσικό παράδειγμα για να επεκτείνουν την αυτοκρατορία των δεδομένων ESG πέρα από τα σημερινά εταιρικά σύνορα και στο πολιτικό πεδίο της χώρας αντιμετωπίζουν ένα αδύνατο έργο, δεδομένου ότι «οι κίνδυνοι αυτοί είναι στα μάτια του θεατή».
«Η προοπτική της ευρύτερης εικόνας, η χρήση του οφέλους της εκ των υστέρων γνώσης για τη συνεχή επέκταση του ESG ώστε να συμπεριλάβει τις μεταβλητές που δεν έχουν ληφθεί υπόψη σε κάθε κρίση, θα οδηγήσει σε διόγκωση της μέτρησης. Αν το ESG προσπαθεί να μετρήσει τα πάντα, καταλήγει να μην μετράει και να μην σημαίνει τίποτα» υποστηρίζει.
Επαναλαμβάνοντας τα προηγούμενα σχόλια του Tariq Fancy, πρώην ειδικού σε θέματα υπεύθυνων επενδύσεων της BlackRock, ο Damodaran λέει ότι είναι πεπεισμένος ότι σύντομα θα υπάρχει χώρος για δύο μόνο τύπους ανθρώπων στον χώρο των ESG. «Οι πρώτοι θα είναι οι χρήσιμοι ηλίθιοι, καλοπροαίρετα άτομα που πιστεύουν ότι προωθούν την υπόθεση του καλού, καθώς μοχθούν στα χαρακώματα των υπηρεσιών μέτρησης ESG, των βραχιόνων ESG των εταιρειών συμβούλων και των επενδυτικών κεφαλαίων ESG. Ο δεύτερος θα είναι οι άχρηστοι βλάκες, οι οποίοι γνωρίζουν πολύ καλά το κενό πίσω από την ιδέα, αλλά βλέπουν μια ευκαιρία να βγάλουν λεφτά» σημειώνει.
Αλλά σε ένα αντεπιχείρημα που δημοσιεύθηκε την περασμένη εβδομάδα, ο Adam Fleck, διευθυντής της Morningstar για την έρευνα μετοχών ESG, λέει ότι ο Damodaran αγνοεί μια «τρίτη ομάδα» επενδυτών που θέλουν να ενσωματώσουν καλύτερα τα δεδομένα E, S και G στην ανάλυσή τους και δεν δίνουν προτεραιότητα στη "σωτηρία του κόσμου" στις επενδύσεις τους».
«Για ένα πιο βιώσιμο μέλλον, η επιστήμη θα επικρατήσει, οι εταιρείες θα ισορροπήσουν με επιτυχία τη λεπτή γραμμή μεταξύ του καπιταλισμού των μετόχων και των ενδιαφερομένων μερών και οι εξωτερικές επιδράσεις (όπως οι τιμές του άνθρακα) θα μοιραστούν δίκαια ως εσωτερικευμένο κόστος τόσο από τους καταναλωτές όσο και από τους επενδυτές», λέει ο Fleck.
«Όμως, ως επαγγελματίες των επενδύσεων, πρέπει πάντα να εστιάζουμε στο τι είναι πιο πιθανό να συμβεί, δηλαδή τι έχει τη μεγαλύτερη πιθανότητα να συμβεί. Σε αυτή την περίπτωση, η κρίση δεν πρέπει να επικεντρώνεται στο καλό έναντι του κακού, αλλά στο διαχωρισμό του ιδανικού μέλλοντος από το πιθανό μέλλον - ίσως μια ψυχρή αλήθεια, αλλά ρεαλιστική» καταλήγει ο Fleck.
Τι καταγγέλει ο Aswath Damodaran, καθηγητής οικονομικών του Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης, για τους ισχυρισμούς περί καθαρισμού των ESG.