Τι προβλέπει το επικαιροποιημένο Εθνικό Πρόγραμμα Ελέγχου Ατμοσφαιρικής Ρύπανσης

Η Ελλάδα επικαιροποιεί το Εθνικό Πρόγραμμα Ελέγχου Ατμοσφαιρικής Ρύπανσης (ΕΠΕΑΡ), το βασικό εργαλείο συμμόρφωσης της χώρας με τις ευρωπαϊκές δεσμεύσεις για τη μείωση των εκπομπών ατμοσφαιρικών ρύπων έως το 2030 και μετά.

.

Το επικαιροποιημένο σχέδιο, που καταρτίστηκε από το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας στο πλαίσιο της Οδηγίας (ΕΕ) 2016/2284 (NEC), περιγράφει αναλυτικά τα μέτρα και τις πολιτικές που προβλέπεται να εφαρμοστούν σε κρίσιμους τομείς της οικονομίας – από την ενέργεια και τις μεταφορές έως τη γεωργία και τη διαχείριση αποβλήτων – με στόχο τη μείωση των εκπομπών διοξειδίου του θείου, οξειδίων του αζώτου, πτητικών οργανικών ενώσεων, αμμωνίας και αιωρούμενων σωματιδίων.

Το ΕΠΕΑΡ προβλέπει την επικαιροποίησή του ανά τετραετία και αναθέτει την ευθύνη κατάρτισης, παρακολούθησης και συντονισμού εφαρμογής στο Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, σε συνεργασία με τα συναρμόδια υπουργεία Οικονομικών, Αγροτικής Ανάπτυξης, Υποδομών και Μεταφορών, Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής

Στόχοι μείωσης εκπομπών

Το πρόγραμμα αποσκοπεί στη συμμόρφωση της χώρας με τα εθνικά ανώτατα όρια εκπομπών που ισχύουν:

• για την περίοδο 2020–2029 και

• για την περίοδο από το 2030 και εφεξής

για όλους τους ρύπους που καλύπτει η οδηγία NEC. Η ποσοτικοποίηση των αναμενόμενων μειώσεων βασίζεται στην Εθνική Απογραφή Αέριων Εκπομπών και στις προβλέψεις που υποβάλλονται στο πλαίσιο των υποχρεώσεων της χώρας προς την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Τομείς παρέμβασης

Το ΕΠΕΑΡ περιλαμβάνει μέτρα που καλύπτουν, μεταξύ άλλων, τους τομείς:

• της ενέργειας και της βιομηχανίας,

• των μεταφορών,

• της γεωργίας και κτηνοτροφίας,

• της διαχείρισης αποβλήτων,

• των μη ενεργειακών χρήσεων καυσίμων και πρώτων υλών.

Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στον αγροτικό τομέα, λόγω της συνεισφοράς του στις εκπομπές αμμωνίας (NH₃).

Μέτρα για τη γεωργία και την κτηνοτροφία

Στον αγροτικό τομέα, το πρόγραμμα προβλέπει συγκεκριμένες πρακτικές διαχείρισης κοπριάς και λιπασμάτων, μεταξύ των οποίων:

• απαγόρευση διασποράς στερεής και υγρής κοπριάς όταν το έδαφος είναι κορεσμένο από νερό, πλημμυρισμένο, παγωμένο ή καλυμμένο με χιόνι,

• υποχρεωτική κάλυψη αποθηκευμένης κοπριάς με πλαστικό φύλλο ή μουσαμά,

• προστασία των κοπροσωρών από τα νερά της βροχής μέσω στεγάστρων ή καλυμμάτων

Το πρόγραμμα συνδέεται με το Εθνικό Στρατηγικό Σχέδιο της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής (ΚΑΠ) για την περίοδο 2023–2027 και προβλέπει την αξιοποίηση της ενισχυμένης αιρεσιμότητας και των οικολογικών σχημάτων του Πυλώνα Ι για τη μείωση εκπομπών αμμωνίας

Διακυβέρνηση και παρακολούθηση

Το ΕΠΕΑΡ προβλέπει:

• σαφή κατανομή αρμοδιοτήτων μεταξύ εθνικών, περιφερειακών και τοπικών αρχών,

• συμμετοχή της χώρας στο Ευρωπαϊκό Φόρουμ «Καθαρός Αέρας» της Ευρωπαϊκής Επιτροπής,

• μηχανισμούς παρακολούθησης και υποβολής εκθέσεων προς την Ευρωπαϊκή Ένωση για την πρόοδο εφαρμογής των μέτρω

Η εφαρμογή και η αποτελεσματικότητα των πολιτικών και μέτρων ελέγχονται σε τακτική βάση, με δυνατότητα προσαρμογών όπου κρίνεται αναγκαίο για την επίτευξη των εθνικών στόχων μείωσης εκπομπών.