Στο Μπελέμ, εκεί όπου χιλιάδες σύνεδροι των Ηνωμένων Εθνών προσπαθούν να χαράξουν την επόμενη δεκαετία της παγκόσμιας κλιματικής δράσης, ένα ερώτημα κυριαρχεί ολοένα και πιο έντονα: μπορούν οι συζητήσεις της COP30 να μετατραπούν σε πραγματικές, βιώσιμες λύσεις ανθεκτικότητας για τις κοινότητες που βρίσκονται στην πρώτη γραμμή της κλιματικής κρίσης;
.
Καθώς η COP30 μπαίνει στην πιο απαιτητική της εβδομάδα, οι διαπραγματεύσεις στη Βελέμ της Βραζιλίας αποκτούν χαρακτήρα υψηλής πίεσης. Υπουργοί από όλο τον κόσμο καταφθάνουν στην Αμαζονία για να επιχειρήσουν το ξεμπλοκάρισμα των πιο σύνθετων θεμάτων, πολλά από τα οποία είχαν συνειδητά παραμεριστεί νωρίτερα, ώστε να μη ναυαγήσουν οι διαδικασίες πριν καν ξεκινήσουν.
Η διπλωματική διελκυστίνδα γύρω από τη διοργάνωση της COP31 συνεχίζεται, καθώς η Τουρκία πρότεινε επίσημα ένα μοντέλο συνεκτικής, «διπλής» προεδρίας με την Αυστραλία, σε μια προσπάθεια να λυθεί το αδιέξοδο που κρατά εδώ και δύο χρόνια.
.
Παρ’ όλα αυτά, σύμφωνα με τουρκικές διπλωματικές πηγές, οι συνομιλίες δεν έχουν καταλήξει σε συμφωνία και η εκκρεμότητα παραμένει ανοιχτή ενόψει των κρίσιμων εξελίξεων στην COP30 στο Μπελέμ.
Η Ελλάδα εμφανίζει ένα σύνθετο αλλά αποκαλυπτικό προφίλ στις εκπομπές CO₂, όπως προκύπτει από τον ανανεωμένο παγκόσμιο πίνακα δεδομένων του Financial Times, που συγκεντρώνει πληροφορίες για 193 χώρες χρησιμοποιώντας στοιχεία από Climate Watch, International Energy Agency και Ηνωμένα Έθνη. Ο διαδραστικός πίνακας, στην πέμπτη του έκδοση από την εποχή της COP26 στη Γλασκώβη, λειτουργεί ως barometer της πραγματικής προόδου κάθε χώρας: τις συνολικές εκπομπές, την κατανάλωση ενέργειας, τη συμμετοχή των ΑΠΕ και το πού πηγαίνουν οι κλιματικοί στόχοι.
.
Το δίκτυο θεσμικών επενδυτών NZAOA ανακοίνωσε πρόσφατα ότι θα επιτρέψει τη συμμετοχή «παρατηρητών-μελών» (observer members), χωρίς όμως να αλλάξει τον θεμελιώδη του στόχο για ευθυγράμμιση με το όριο 1,5 °C — σε αντίθεση με κάποιες άλλες πρωτοβουλίες που φαίνεται να «μαλακώνουν» τις δεσμεύσεις τους.
.
Οι διαπραγματεύσεις της COP30 έφτασαν στο ενδιάμεσο σημείο την Παρασκευή, με τους εκπροσώπους των κρατών να συνεχίζουν μια δύσκολη συζήτηση για το ποια θέματα μπορούν τελικά να συγκεντρώσουν αρκετή στήριξη ώστε να αποτελέσουν μέρος της τελικής συμφωνίας — και αν μια τέτοια συμφωνία είναι πράγματι εφικτή.
.
Ο διευθύνων σύμβουλος της TotalEnergies, Πατρίκ Πουαγιάν, θα είναι από τους ελάχιστους κορυφαίους επιχειρηματίες που θα συμμετάσχουν στη φετινή COP30 στο Μπελέμ, σε μια σύνοδο όπου συνήθως την εκπροσώπηση των εταιρειών αναλαμβάνουν στελέχη βιωσιμότητας και όχι CEOs. Η παρουσία του θεωρείται ιδιαίτερα συμβολική, τη στιγμή που οι μεγάλες πετρελαϊκές δέχονται αυξανόμενη πίεση να επιταχύνουν τις δεσμεύσεις τους για την απανθρακοποίηση.
.
Καθώς η COP30 συνεχίζεται στο Μπέλεμ, δύο τεχνολογικοί κόσμοι συγκρούονται: από τη μία, η τεράστια δύναμη της καινοτομίας που μπορεί να βοηθήσει εκατομμύρια ανθρώπους να προσαρμοστούν στις ακραίες θερμοκρασίες και τις κλιματικές πιέσεις. Από την άλλη, το κρυφό περιβαλλοντικό κόστος των ίδιων των τεχνολογιών — από τα ενεργοβόρα data centres μέχρι τα μεγάλα μοντέλα τεχνητής νοημοσύνης.
.
Οι ιθαγενείς διαδηλωτές που εισέβαλαν στη σύνοδο κορυφής COP30 στο Μπέλεμ υπερασπίστηκαν την ενέργειά τους, δηλώνοντας πως δεν ήταν πράξη βίας, αλλά κραυγή απελπισίας για την προστασία των δασών και των εδαφών τους.
.
Μιλώντας σε συνέντευξη Τύπου την Τετάρτη, μία ημέρα μετά την ένταση με τους φρουρούς ασφαλείας, μέλη των κοινοτήτων της Αμαζονίας εξήγησαν ότι στόχος τους ήταν να ακουστεί η φωνή τους μέσα σε μια διαδικασία που «αποφασίζει για το μέλλον του δάσους χωρίς τους ανθρώπους του».
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο άναψε το πράσινο φως στο σχέδιο της ΕΕ για μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου κατά 90% έως το 2040, ανοίγοντας τον δρόμο για την ενσωμάτωσή του στη νομοθεσία της Ένωσης. Το πλάνο περιλαμβάνει και τη δυνατότητα κάλυψης έως 5% του στόχου μέσω διεθνών πιστώσεων άνθρακα, ένα σημείο που αποτέλεσε βασικό στοιχείο του πολιτικού συμβιβασμού.
.
