Αυξήσεις από τον Μάιο στα ακτοπλοϊκά εισιτήρια- Η πράσινη μετάβαση επηρεάζει την τσέπη του καταναλωτή

Τις τελευταίες ημέρες έχει ανοίξει μια μεγάλη συζήτηση γύρω από την επικείμενη αύξηση στις τιμές των ακτοπλοϊκών εισιτηρίων, η οποία οδηγείται από την εφαρμογή της δέσμης μέτρων Fit for 55 της Ε.Ε. για την ενεργειακή μετάβαση και την αντικατάσταση του καυσίμου των πλοίων με άλλο, φιλικότερο προς το περιβάλλον. Πυροδότης του αναβρασμού γύρω από τις αυξήσεις ήταν η ημερίδα του ΣΕΕΝ (Σύνδεσμος Επιχειρήσεων Επιβατηγού Ναυτιλίας), την Δευτέρα, όπου παρουσιάστηκε η μελέτη του ΙΟΒΕ (Ιδρύματος Οικονομικών Βιομηχανικών Ερευνών) με θέμα «Η επίδραση από την εφαρμογή της νομοθεσίας “Fit for 55” στον κλάδο της επιβατηγού ναυτιλίας στην Ελλάδα».

.

Από την μελέτη του ΙΟΒΕ, αρχικά προέκυψαν ορισμένα πολύ αισιόδοξα ευρήματα σχετικά με την δραστηριότητα των επιβατηγών. Συγκεκριμένα, η επιβατική κίνηση φαίνεται να έχει ανακάμψει πλήρως από το μετά-covid χτύπημα, καθώς από το 2020 και μετά παρατηρείται μια σταθερή αύξηση, που τείνει να φτάσει τα προ-πανδημίας επίπεδα. Το 2023 μάλιστα, η κίνηση ήταν κατά 7,2% αυξημένη σε σχέση με το 2022. Παράλληλα σημαντική είναι και η συμβολή της επιβατηγού ναυτιλίας στο ελληνικό ΑΕΠ, με την εκτίμηση του ΙΟΒΕ να είναι πως για το 2023 αντιπροσώπευσε το 5,4% αυτού, δηλαδή περί τα 11,8 δισ.ευρώ σε απόλυτα νούμερα το 2023. Εκτός αυτού, η επιβατηγός ναυτιλία είναι και ένας σημαντικός εγχώριος εργοδότης παρέχοντας 169 χιλιάδες θέσεις εργασίας (2023) στις νησιωτικές περιοχές.

Οι φόβοι λοιπόν που αναδύονται στην συγκεκριμένη περίοδο είναι πως αυτή η ανοδική πορεία της ναυτιλίας θα ανακοπεί απότομα με την εφαρμογή των μέτρων για την ενεργειακή μετάβαση. Το πρώτο ζήτημα είναι πως η Μεσόγειος ανακηρύσσεται από 1/5/2025 «Περιοχή Ελέγχου Εκπομπών Θείου», SECA, γεγονός που σημαίνει πως τα καύσιμα που χρησιμοποιούν τα πλοία θα πρέπει να έχουν τη χαμηλότερη δυνατή συγκέντρωση θείου. Αυτό συνεπάγεται με καύσιμα νέας γενιάς, τα οποία είναι σαφώς φιλικότερα προς το περιβάλλον, αλλά και αρκετά ακριβότερα, δημιουργώντας ένα λειτουργικό κόστος το οποίο θα μετακυληθεί εν μέρει στις τιμές των εισιτηρίων.

Το επόμενο θέμα είναι η αύξηση της τιμής των δικαιωμάτων εκπομπών που απορρέει από την δέσμη Fit For 55. Η αύξηση αυτή, αποσκοπεί στο να καταστήσει τη μείωση των εκπομπών CO2, αναγκαιότητα για τους ενεργοβόρους κλάδους, οι οποίοι σε άλλη περίπτωση θα πληρώνουν εξωφρενικά ποσά-πέναλτι. Το έτος-σταθμός, μάλιστα είναι το 2031, όπου η εφαρμογή των μέτρων αυτών θα καλύπτει το σύνολο των νησιών. Με τις σημερινές τιμές δικαιωμάτων εκπομπών αναμένεται ότι το συνολικό κόστος συμμόρφωσης για τον εγχώριο κλάδο επιβατηγού ναυτιλίας θα φτάσει στα €132 εκατ. το 2026 και €320 εκατ. το 2031. Αυτό, κατά τους ειδικούς, είναι το αισιόδοξο σενάριο, μιας και υπάρχει η πιθανότητα, η τιμή δικαιωμάτων να αυξηθεί στα 250€/tCO2eq, οπότε το κόστος για το έτος 2031 θα είναι €708 εκατ.. Η αύξηση της τιμής των εισιτηρίων αναμένεται να μειώσει την κίνηση επιβατών κατά 10,4% (περίπου 2 εκατ. επιβάτες) το 2031 σε σύγκριση με το «αισιόδοξο» σενάριο.

Η νέα τάξη πραγμάτων λοιπόν, συνεπάγεται με αυξήσεις στα λειτουργικά έξοδα και κατά συνέπεια αυξήσεις στα ακτοπλοϊκά εισιτήρια κατά 10-12%. Το ESG Stories, συνομιλώντας με στελέχη του κλάδου, κατέγραψε τον προβληματισμό τους και την γενική εικόνα ότι «η ναυτιλία πληρώνει περισσότερο από όσο της αναλογεί». Σε ερωτήσεις σχετικά με τις τιμές των εισιτηρίων, εμπλεκόμενοι τόσο από τον κόσμο των εταιριών, όσο και από τις διοικήσεις, ανέφεραν ότι το αυξημένο λειτουργικό κόστος θα μοιραστεί όσο δικαιότερα γίνεται ώστε να φτάσει στον τελικό καταναλωτή η μικρότερη δυνατή αύξηση. «Κανονισμοί υπάρχουν πολλοί, από την Πολιτεία περιμένουμε μια ισότιμη και δίκαιη μεταχείριση για όλους τους κλάδους, ώστε να μπορούμε να μιλάμε για βιώσιμη ενεργειακή μετάβαση», ανέφεραν σε ερώτηση για τη στήριξη από την Πολιτεία.

Το θέμα έφτασε σήμερα και στο Μέγαρο Μαξίμου, με τον Πρωθυπουργό να ενημερώνεται από τον Υπουργό Ναυτιλίας Χρήστο Στυλιανίδη για την κατάσταση και για τις πρωτοβουλίες που έχουν αναληφθεί για το συγκεκριμένο θέμα. Ο Υπουργός υπογράμμισε ότι οι συνομιλίες με τους ακτοπλόους θα συνεχιστούν για την εξεύρεση μιας ενδεικτικής λύσης ώστε να μην επιβαρυνθούν οι επιβάτες. Κατά τα λεγόμενά του, η αξιοποίηση των ευρωπαϊκών χρηματοδοτικών εργαλείων και η συνεργασία με το Υπουργείο Οικονομικών για τη χαρτογράφηση του θέματος της τιμής του νέου καυσίμου είναι σημαντικά σημεία της λύσης.