Λατρεύω τη μόδα. Υπάρχει κάτι το τρομερά ελκυστικό στο να χρησιμοποιείς μερικά κομμάτια υφάσματος για να εκφράσεις μέρος της προσωπικότητάς σου. Η μόδα, αν και διαιωνίζει τις καταναλωτικές καταχρήσεις μιας αμιγώς καπιταλιστικής κοινωνίας, έχει και μια πιο επαναστατική πλευρά. Είναι αυτή, που μας υπενθυμίζει τον ρόλο της στις τέχνες και τη συμβολή της στην ποπ κουλτούρα. Χωρίς τα gender fluid μοβ κοστούμια και πουκάμισα με φραμπαλάδες, δεν θα είχαμε μια περσόνα σαν αυτή του Prince, να «προκαλεί» τον ρόλο της μόδας στη μουσική ή το sexual orientation των ανθρώπων. Και χωρίς τους iconic Jean Paul Gaultier κορσέδες με κώνους στο στήθος της Madonna, δεν θα γνωρίζαμε τι πάει να πει γυναικεία σεξουαλική απελευθέρωση. Ο ρόλος της μόδας δεν μετριέται μόνο με τα πόσα ρούχα αγοράζουμε στις εκπτώσεις, αλλά και μέσω του αντίκτυπου της στη σύγχρονη κοινωνία. Αυτό όμως που θα «δώσω» στη βιομηχανία της μόδας, είναι ο αντίκτυπός της στο περιβάλλον.
Η μόδα είναι μια από τις μεγαλύτερες πηγές μόλυνσης του πλανήτη. Σύμφωνα με έρευνα του Περιβαλλοντικού Προγράμματος των Ηνωμένων Εθνών, η βιομηχανία της μόδας, ευθύνεται για ένα ποσοστό της τάξεως του 20%, κατανάλωσης νερού και για ένα 10% για τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα -ένα ποσοστό μεγαλύτερο από τις εκπομπές άνθρακα που παράγουν οι διεθνείς πτήσεις αεροπλάνων και τα δρομολόγια πλοίων. Αυτά τα ποσοστά, αφορούν τις εκπομπές άνθρακα σε παγκόσμιο επίπεδο. Τι σημαίνει αυτό, ουσιαστικά; Ότι η βιομηχανία της μόδας είναι ο δεύτερος μεγαλύτερος ρυπαίνων στον πλανήτη, από τη δημιουργία υφασμάτων και μόνο.
Η ευθύνη των καταναλωτών
Κάτι, λοιπόν, πρέπει να αλλάξει στη βιομηχανία αυτή. Από τις μεθόδους παραγωγής ρούχων (οι οποίες οφείλουμε να ομολογήσουμε ότι έχουν εξελιχθεί αρκετά), μέχρι και τις συνήθειες που εμείς οι ίδιοι οι καταναλωτές έχουμε στο shopping. Οι αλλαγές που πρέπει να κάνουμε είναι θεμελιώδεις. Πρέπει να γκρεμίσουμε όσα ξέραμε ως τώρα για το shopping στη μόδα και να χτίσουμε από την αρχή, ένα πιο «πράσινο» mindset.
Σαν καταναλωτές, έχουμε ένα μεγάλο μερίδιο ευθύνης στην πορεία που έχει η βιομηχανία της μόδας. Όσο μας προσφέρονται «ρούχα με το κιλό» σε φθηνές τιμές, τόσο κι εμείς ενδίδουμε σε μια «γρήγορη» αγορά την οποία δεν παίρνουμε καθόλου στα σοβαρά.
Όσο όμως υπάρχουν ρούχα στην ντουλάπα μας, ακόμα και αν δεν τα φοράμε, νιώθουμε ασφαλείς. Στον βωμό ενός ωραίου ρούχου, οι συνέπειες είναι μηδαμινές. Επειδή δεν επηρεάζει τη ζωή μας άμεσα (άντε να γκρινιάξουμε λίγο με τα 45άρια του καλοκαιριού), δεν μας αφορά κιόλας. Είμαστε όμως, όλοι υπεύθυνοι για την κλιματική αλλαγή.
Μποϊκοτάζ ρούχων ή sustainable shopping
Τι μπορούμε όμως να κάνουμε για να αλλάξουμε τον χώρο; Μποϊκοτάζ στα ρούχα δεν μπορούμε να κάνουμε. Η μόδα είναι ένα μέσο έκφρασης και μια αναγκαιότητα που αναπόφευκτα θα συνεχίσει να υπάρχει στη ζωή μας. Αυτό που μπορούμε όμως να αλλάξουμε, είναι οι συνήθειες μας στο shopping. Ως καταναλωτές μπορούμε να βελτιώσουμε την εικόνα που θα έχει στο μέλλον η μόδα και η παραγωγή ρούχων.
Με πολλά brands και οίκους μόδας να επενδύουν σε οικολογικά πλάνα που υπόσχονται ότι θα προσφέρουν ένα πιο sustainable τοπίο, οι επιλογές που έχουμε πλέον στο shopping είναι περισσότερες, συγκριτικά με το πώς λειτουργούσε ο χώρος αυτός, 3 και 5 χρόνια πριν.
Υπάρχουν κάποια πράγματα που μπορούμε να προσέχουμε σαν καταναλωτές, όταν αγοράζουμε ρούχα που θα βοηθήσουν στο να δημιουργήσουμε μια πιο υγιή βιομηχανία μόδας.
The four R’s
Τα “four R’s” στη μόδα, είναι μια νέα φιλοσοφία πραγμάτων η οποία αρχίζει να γίνεται όλο και πιο δημοφιλής: reduce (μείωσε), reuse (επαναχρησιμοποίησε), repair (επιδιόρθωσε), recycle (ανακύκλωσε). Και τα 4 R’s μπορούν να εφαρμοστούν και στην υπάρχουσα γκαρνταρόμπα μας, αλλά και στο shopping.
Όσον αφορά το shopping, είναι σημαντικό να μειώσουμε τον μανιασμένο, σχεδόν, τρόπο που ψωνίζουμε. Για να το καταφέρουμε αυτό, είναι σημαντικό να μην είμαστε συναισθηματικά φορτισμένοι και να κάνουμε αγορές με καθαρό κεφάλι. Γιατί έχουμε βάλει στο καλάθι των αγορών τα ρούχα που έχουμε βάλει; Είναι επειδή είναι σε έκπτωση; Ή επειδή είδαμε κάποιον/ά να φοράει κάτι παρόμοιο; Θέλουμε να αγοράσουμε στην πραγματικότητα αυτά τα ρούχα ή θα μείνουν με το ταμπελάκι στα ράφια της ντουλάπας. Είναι σημαντικό να κάνουμε αυτές τις ερωτήσεις, πριν την τελική αγορά. Αυτό θα μας βοηθήσει στο να αγοράσουμε μόνο τα απολύτως απαραίτητα. Θα μπορούμε να χρησιμοποιούμε τα ρούχα της ντουλάπας μας παραπάνω από μια φορά, να επιδιορθώνουμε τα αγαπημένα μας και να τα ανακυκλώνουμε, όταν πια δεν μπορούμε να τα φορέσουμε άλλο.
Αυτό θα βελτιώσει και το πρόβλημα που δημιουργείται με τις επιστροφές των ρούχων, όταν ψωνίζουμε online. Οι e-commerce επιστροφές, αγγίζουν το 95%, τα τελευταία 5 χρόνια. Αυτό το ποσοστό ισούται με την ποσότητα των απορριμμάτων που παράγουν 5 εκατομμύρια άνθρωποι σε έναν χρόνο!
Research και πάλι research
Εφόσον, το sustainability στη μόδα, βρίσκεται ακόμα σε (σχετικά) πρωταρχικό στάδιο, είναι σημαντικό, σαν καταναλωτές, να κάνουμε την έρευνά μας προτού αγοράσουμε ένα νέο ρούχο, είτε online, είτε σε φυσικό κατάστημα.
Τι πρέπει να κάνουμε; Αρχικά, όταν πρόκειται να αγοράσουμε ρούχα από συλλογές που μαρκάρονται ως “sustainable”, καλό είναι να δούμε πόσο πραγματικά sustainable είναι αυτή η συλλογή ή αυτό το brand. Η επίπλαστη οικολογική συνείδηση που προμοτάρουν πολλές εταιρείες μόδας, it’s a real thing. Με το sustainability να είναι ένα ‘trending’ topic, πολλά brands πλασάρουν τα ρούχα τους ως sustainable. Πόσο sustainable είναι όμως; Αυτό δεν αφορά απαραίτητα την κατασκευή των ρούχων. Υπάρχουν προδιαγραφές από τις εκάστοτε κυβερνήσεις, τις οποίες πρέπει να ακολουθήσουν οι εταιρείες μόδας ώστε να καταγραφούν ως “sustainable”.
Αυτό όμως δεν αφορά το packaging και τις επιστροφές των ρούχων που γίνονται online. Μπορεί να αγοράσουμε ένα ρούχο από ανακυκλωμένο πολυεστέρα και να φτάσει στο σπίτι μας μέσα σε ένα μεγάλο πλαστικό κουτί, τυλιγμένο σε αεροπλάστ, πράγμα που στην πραγματικότητα αναιρεί τον σκοπό, με την χρήση υλικών που μολύνουν τον πλανήτη.
Ας κάνουμε, λοιπόν, την έρευνα μας πριν από κάθε αγορά, κοιτώντας τα υφάσματα, τις μεθόδους που χρησιμοποιούν για τη δημιουργία sustainable ρούχων, το packaging αλλά και τη γενικότερη φιλοσοφία που έχουν οι so-called sustainable εταιρείες μόδας.
Μόνο «καλά» υφάσματα
Σημαντικό είναι να κοιτάμε τα υφάσματα που χρησιμοποιούν τα fashion brands, πριν αγοράσουμε ένα νέο ρούχο. Δεν κατασκευάζονται όλα τα υφάσματα «ισότιμα». Κάποια επιβαρύνουν πολύ περισσότερο το περιβάλλον από άλλα. Τα συνθετικά υφάσματα, όπως ο πολυεστέρας και το νάιλον, είναι αρκετά επιβλαβή. Φτιάχνονται από πετρέλαιο, κάρβουνο (άνθρακας), αέρα και νερό και απαιτούν μεγάλη χρήση ενεργειακών μεθόδων για να παραχθούν. Ακόμη, οι μικροϊνες των υφασμάτων αυτών, δεν διασπώνται εύκολα, και αν σκεφτούμε ότι ένα μεγάλο ποσοστό τους καταλήγει στις θάλασσες και τους ωκεανούς, αυτό έχει επιπτώσεις στην τροφική αλυσίδα. Αυτό αφορά και φυσικά υφάσματα, όπως το βαμβάκι το οποίο απαιτεί μεγάλες ποσότητες νερού για να παραχθεί ακόμα και ένα απλό τζιν παντελόνι.
Γι’ αυτό είναι κρίσιμο, να προσέχουμε τα υφάσματα των ρούχων που αγοράζουμε. Από τις βιώσιμες επιλογές που έχουν εξελιχθεί αρκετά τα τελευταία χρόνια (από τα επαναχρησιμοποιούμενα υλικά, το δέρμα από μανιτάρια κ.ο.κ.), και τα λοιπά φυσικά και λιγότερο harmful υφάσματα. Για παράδειγμα, τα υφάσματα που έχουν ίνες από μπαμπού, είναι μια πραγματικά eco-friendly επιλογή, μιας και το μπαμπού χρησιμοποιεί πολύ λίγο νερό για να αναπτυχθεί.
Αντίστοιχα, για τους λάτρεις του βαμβακιού, το οργανικό βαμβάκι είναι πολύ ανώτερο από το κανονικό, γιατί απαιτεί λιγότερο νερό και λιγότερo πετρέλαιο για την κατασκευή του. Τέλος, υπάρχουν και οι φανταστικές και άκρως καινοτόμες επιλογές sustainable υφασμάτων, όπως το Tencel. Ένα ανάλαφρο, breathable ύφασμα το οποίο φτιάχνεται από την πούλπα ξύλου. Έπειτα, υπάρχει και το Piñatex το οποίο κατασκευάζεται από φύλλα ανανά και είναι μια φανταστική vegan εναλλακτική δέρματος.
Buy local
Αν και, κατά γενική ομολογία, για τις αγορές μας, στρεφόμαστε στα μεγαλύτερα brands ρούχων, γιατί προσφέρουν πιο οικονομικές επιλογές, όσο μπορούμε, είναι καλό να ψωνίζουμε local. Εκτός από την ενίσχυση της τοπικής οικονομίας, όταν επενδύσουμε σε μικρές επιχειρήσεις μόδας, με τον τρόπο αυτό μπορούμε πιο εύκολα να τσεκάρουμε τα υλικά που χρησιμοποιούν τα brands αυτά. Ειδικά, εάν πρόκειται για ένα μικρό fashion brand, αυτό σημαίνει ότι η παραγωγή είναι μικρότερη, άρα και ο αντίκτυπος στο περιβάλλον μικρότερος. Επίσης, αυτό μειώνει αρκετά και το αποτύπωμα άνθρακα, όταν οι αποστολές είναι κοντινές.
Όπως έχει πει και ο environmental journalist, Michael Pollan, «Θα υιοθετήσουμε eco-friendly ενδυματολογικές συνήθειες, ένα ρούχο τη φορά.»
Πηγή: News247.gr
Ο ρόλος της μόδας δεν μετριέται μόνο με τα πόσα ρούχα αγοράζουμε στις εκπτώσεις, αλλά και μέσω του αντίκτυπου της στη σύγχρονη κοινωνία.