Τον Φεβρουάριο, ο Elon Musk προκάλεσε μεγάλη αναστάτωση στην κοινότητα του bitcoin ανακοινώνοντας ότι η Tesla θα αρχίσει σύντομα να δέχεται bitcoin ως πληρωμή για τα αυτοκίνητά της. Τρεις μήνες αργότερα προκάλεσε ακόμη μεγαλύτερη αναστάτωση όταν ανέτρεψε την πολιτική πληρωμών, επικαλούμενος περιβαλλοντικές ανησυχίες.
Ήταν μια στιγμή που έφερε στο προσκήνιο την τρομακτική χρήση ηλεκτρικής ενέργειας που χρειάζεται για τη δημιουργία του bitcoin και τη ρύπανση που συνεπάγεται από τα ηλεκτρονικά απόβλητα που αφήνει πίσω. Σύμφωνα με έκθεση των De Vries και Stoll υπολογίζεται ότι τον περασμένο Μάιο, το δίκτυο Bitcoin κατανάλωσε 117 εκατομμύρια terawatt (TWh) ηλεκτρικής ενέργειας ετησίως. Εκτιμούν επίσης ότι οι miners αναπτύσσουν 2,9 εκατομμύρια υπολογιστές, συνολικού βάρους 39.750 μετρικών τόνων. Ως εκ τούτου, με «ρυθμό αντικατάστασης» 1,29 ετών, ο κόσμος του Bitcoin απορρίπτει 30,700 μετρικούς τόνους ηλεκτρονικού εξοπλισμού ετησίως.
Αυτό αποτελεί μια αυξανόμενη ανησυχία μεταξύ των πολλών εταιρειών με δημόσιες δεσμεύσεις να καθαρίσουν ή να αντισταθμίσουν το ανθρακικό τους αποτύπωμα.
Γίνεται επιχειρηματικό ζήτημα, καθώς ο αυξανόμενος αριθμός επενδυτών και επενδυτικών εταιρειών με ανησυχίες ESG - περιβαλλοντικές, κοινωνικές και εταιρικής διακυβέρνησης - εστιάζει στη ρύπανση που προκαλείται από την εξόρυξη των δύο μεγαλύτερων κρυπτογραφικών αλυσίδων μπλοκ, του bitcoin και του Ethereum.
Το ίδιο ισχύει και στον πολιτικό και ρυθμιστικό τομέα. Πέρυσι, η υπουργός Οικονομικών ΗΠΑ, Janet Yellen, δήλωσε ότι το bitcoin δεν είναι μόνο ένας εξαιρετικά αναποτελεσματικός τρόπος διεξαγωγής συναλλαγών... η ποσότητα ενέργειας που καταναλώνεται για την επεξεργασία αυτών των συναλλαγών είναι συγκλονιστική».
Οι ετήσιες απαιτήσεις του bitcoin σε ενέργεια είναι περιπου ίσες με τις ετήσιες ανάγκες ηλεκτρισμού ολόκληρης της Ουκρανίας ή της Αιγύπτου. Σε ένα tweet της 3ης Ιανουαρίου, ο Jamie Zawinski, συνιδρυτής του Ιδρύματος Mozilla που αναπτύσσει το πρόγραμμα περιήγησης FireFox, επέκρινε πρόσφατα τον οργανισμό για την αποδοχή κρυπτονομισμάτων, σχολιάζοντας: «Όλοι όσοι εμπλέκονται στο έργο θα πρέπει να ντρέπονται για αυτή την απόφαση να συνεργαστούν με απατεώνες Ponzi που αποτεφρώνουν τον πλανήτη».
«Οι θεσμικοί επενδυτές μπορεί να έχουν μεγαλύτερη έκθεση στον κίνδυνο κρυπτονομισμάτων από ό,τι αντιλαμβάνονται», προειδοποίησε το τμήμα ESG του επενδυτικού συμβούλου MSCI σε ανάρτηση στο ιστολόγιο του Οκτωβρίου 2021. «Οι θεσμικοί επενδυτές μπορεί να βιώνουν μια "υφέρπουσα" έκθεση σε κρυπτονομίσματα, καθώς νέες εταιρείες που έχουν δημιουργηθεί γύρω από την κατηγορία περιουσιακών στοιχείων προστίθενται σε δείκτες και παλαιότερες, καθιερωμένες εταιρείες που επενδύουν σε κρυπτονομίσματα».
Η εταιρεία, η οποία διαθέτει περισσότερους από 1.500 δείκτες ESG που χρονολογούνται από το 1990, σημείωσε ότι 26 από τις εταιρείες του εμβληματικού της δείκτη MSCI ACWI έχουν έκθεση σε κρυπτονομίσματα.
«Το κρυπτονόμισμα είναι μια καλή ιδέα . . . αλλά αυτό μπορεί να έχει μεγάλο κόστος για το περιβάλλον»
Αυτό οδήγησε τον Musk στην απόφαση να σταματήσει να δέχεται πληρωμές με bitcoin.
«Ανησυχούμε για την ταχέως αυξανόμενη χρήση ορυκτών καυσίμων για την εξόρυξη και τις συναλλαγές Bitcoin, ειδικά για τον άνθρακα, ο οποίος έχει τις χειρότερες εκπομπές από κάθε άλλο καύσιμο», δήλωσε ο Musk. «Το κρυπτονόμισμα είναι μια καλή ιδέα . . . αλλά αυτό μπορεί να έχει μεγάλο κόστος για το περιβάλλον».
Ας πάμε λίγο πίσω για να δούμε ποιο είναι το πραγματικό πρόβλημα με το bitcoin.
Είναι αρκετά απλό αν μπορείτε να ξεπεράσετε μερικούς τεχνικούς όρους. Βασικά, οι αλυσίδες μπλοκ λειτουργούν προσθέτοντας νέες πληροφορίες σε ένα βιβλίο, το οποίο, αφού εγγραφεί, δεν μπορεί να αλλάξει, παρά μόνο να ενημερωθεί. Ο τρόπος με τον οποίο ενημερώνεται - ο τρόπος με τον οποίο προστίθενται νέα μπλοκ δεδομένων συναλλαγών στην αλυσίδα - είναι από ανθρώπους που συλλέγουν νέες συναλλαγές, επικυρώνουν την ακρίβειά τους και στη συνέχεια τις ομαδοποιούν σε ένα μπλοκ που προστίθεται στην αλυσίδα μπλοκ. Σε αντάλλαγμα λαμβάνουν αμοιβές συναλλαγών και μια κρυψώνα με νεοδημιουργημένα ή "εξορυγμένα" bitcoins.
Η διαδικασία διατηρείται ειλικρινής και δίκαιη με την τυχαία επιλογή του ανθρακωρύχου κάθε μπλοκ. Αυτό γίνεται με έναν αγώνα για την επίλυση ενός μαθηματικού γρίφου που γίνεται ευκολότερος ή δυσκολότερος ανάλογα με τον αριθμό των ανθρακωρύχων, προκειμένου να κόβεται ένα νέο μπλοκ κάθε 10 λεπτά. Ονομάζεται proof-of-work ή PoW.
Το οποίο ήταν υπέροχο το 2009, όταν δημιουργήθηκε το bitcoin και τα bitcoins δεν άξιζαν σχεδόν τίποτα. Καθώς όμως η αξία του BTC άρχισε να φτάνει τις χιλιάδες και στη συνέχεια τις δεκάδες χιλιάδες δολάρια, άρχισε ένας αγώνας εξοπλισμών, με τους επενδυτές εξόρυξης να επενδύουν εκατομμύρια δολάρια σε φάρμες διακομιστών με χιλιάδες εξαιρετικά εξειδικευμένους υπολογιστές που έχουν σχεδιαστεί για να κάνουν ένα πράγμα: να εξορύσσουν bitcoin. Πρόκειται για υπολογιστές υψηλής ισχύος, οι οποίοι απορροφούν πολλή ενέργεια, 204,50 τεραβατώρες, σύμφωνα με τον Δείκτη Ενεργειακής Κατανάλωσης Bitcoin, ενέργεια ίση με όση καταναλώνει η Ταϊλάνδη.
Ακόμη χειρότερα, οι περισσότερες από αυτές τις εκμεταλλεύσεις εξόρυξης βρίσκονται - ή βρίσκονταν - εκεί όπου η ενέργεια ήταν φθηνότερη. Αυτό σημαίνει παλιές, απαρχαιωμένες μονάδες άνθρακα που δυσκολεύονται να ανταγωνιστούν. Περισσότερο από το ήμισυ της ενέργειας εξόρυξης βρισκόταν σε απομακρυσμένες περιοχές της Κίνας, μέχρι που η κυβέρνηση απαγόρευσε την εξόρυξη τον Ιούνιο, επικαλούμενη την αυξανόμενη ρύπανση και την ανεξέλεγκτη χρήση ενέργειας.
Ποια είναι η λύση
Στον απόηχο της βόμβας του Musk για το bitcoin, υποστήριξε και ενθάρρυνε μια κίνηση για τη δημιουργία ενός Συμβουλίου Εξόρυξης Bitcoin για την προώθηση της χρήσης πράσινης ενέργειας από τους ανθρακωρύχους και τη δημοσιοποίησή της. Τον Ιούλιο, ο οργανισμός εκτίμησε ότι το 56% του συνόλου των εξορύξεων bitcoin χρησιμοποιεί πράσινη ενέργεια. Φυσικά, βασίστηκε σε μια έρευνα μελών, οπότε υπάρχουν π0λλές επιφτυλάξεις για τα συγκεκριμένα δεδομένα.
Αυτό όμως έχει ένα πρόβλημα. Ένας μεγάλος αριθμός ανθρακωρύχων προσγειώθηκε στο φιλόξενο Τέξας, το οποίο διαθέτει αιολική ενέργεια,. Άλλοι πήγαν βόρεια της Νέας Υόρκης, όπου υπάρχει υδροηλεκτρική ενέργεια. Αλλά αυτό δεν ικανοποιεί τους υποστρηρικτές του ESG, οι οποίοι σημειώνουν ότι η πράσινη ενέργεια που χρησιμοποιείται από την εξόρυξη bitcoin δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί από άλλους πελάτες, οι οποίοι στρέφονται αναγκαστικά σε βρώμικες πηγές.
Παρόλα αυτά, η ιστορία της κρυπτογράφησης θα πάρει μεγάλη ώθηση τα επόμενα ένα ή δύο χρόνια, όταν η αλυσίδα μπλοκ Ethereum ολοκληρώσει την πολυετή διαδικασία μετάβασης από το proof-of-work σε μια διαφορετική μέθοδο που ονομάζεται proof-of-stake ή PoS, η οποία δεν χρησιμοποιεί σχεδόν καθόλου ενέργεια. Υπάρχουν και άλλοι, σοβαρότεροι λόγοι για την κίνηση αυτή, κυρίως ότι θα επιτρέψει στο φραγμένο blockchain του Ethereum να επεκταθεί ώστε να μπορεί να χειριστεί πολύ περισσότερες συναλλαγές.
Αν η αυξανόμενη επιρροή των ESG αρχίσει να απομακρύνει τους επενδυτές, το bitcoin θα έχει πρόβλημα.
Ο νέος αντίθετος άνεμος του Bitcoin: Οι επενδυτές ESG γυρίζουν την πλάτη καθώς κατά τη δημιουργία χρειάζονται τεράστιες ποσότητες ηλεκτρικής ενέγειας και αφήνει πίσω του μεγάλες ποσότητες ηλεκτρονικών αποβλήτων.