Η εισαγωγή των νέων κριτηρίων για την εφαρμογή πρακτικών για το περιβάλλον, την κοινωνία και την εταιρική διακυβέρνηση (ESG) από τον «Τειρεσία» και την Ελληνική Ενωση Τραπεζών σίγουρα εξέπληξε πολλές εταιρείες που δεν τα ανέμεναν, παρότι ήδη απαιτούνται από πρότυπα ESG και διεθνείς οίκους αξιολογήσεις.
Η ανάγκη για ESG κριτήρια
Οι διεθνείς τάσεις και η αυξανόμενη ευαισθητοποίηση για τις περιβαλλοντικές, κοινωνικές ευθύνες των επιχειρήσεων έχουν οδηγήσει στην υιοθέτηση των ESG κριτηρίων ως κεντρικού στοιχείου στην αξιολόγηση των επιχειρήσεων από τους επενδυτές και τις τράπεζες. Στην Ελλάδα, ο «Τειρεσίας» έχει αναλάβει την εισαγωγή νέων κριτηρίων που απαιτούν από τις εταιρείες να προσδιορίσουν και να αναφέρουν στοιχεία σχετικά με τις ESG δραστηριότητές τους, ώστε να προσδιορίζεται μεταξύ άλλων και το ρίσκο της χρηματοδότησής τους.
Παρ’ όλα αυτά, εκείνο που διαπιστώνεται είναι ότι η πλειονότητα των ανώτατων στελεχών είτε δεν έχει κατανοήσει την επίδραση του νέου επιχειρηματικού πλαισίου που διαμορφώνεται, είτε δεν έχει κατάλληλα στελέχη που θα βοηθήσουν στην εφαρμογή του στο σύνολο της επιχειρησιακής λειτουργίας.
Αντίστοιχα, ούτε και οι τράπεζες είναι πλήρως προετοιμασμένες για την εφαρμογή των ESG κριτηρίων στις εταιρείες που θα χρηματοδοτήσουν τόσο οργανωτικά όσο και σε επίπεδο τεχνογνωσίας σε μια σειρά από σημαντικά θέματα, όπως η κατανόηση των στοιχείων και δεδομένων που θα λάβουν από τις εταιρείες, η ανεξάρτητη επιβεβαίωση και βαθμολόγησή τους με παρόμοιο τρόπο.
Συνοπτικά, οι προκλήσεις εφαρμογής συνοψίζονται παρακάτω:
1. Πληροφοριακά συστήματα και έλλειψη εκπαίδευσης: Πολλές ελληνικές εταιρείες διαπιστώνουν δυσκολίες στην αναβάθμιση ή στην εισαγωγή νέων πληροφοριακών συστημάτων που είναι ικανά να συλλέγουν και να διαχειρίζονται τα ESG δεδομένα με ακρίβεια, όπως και στην εύρεση κατάλληλων στελεχών που μπορούν να διαχειριστούν τις απαιτήσεις ESG.
2. Κόστος υιοθέτησης: Η υιοθέτηση των ESG κριτηρίων συνοδεύεται από κάποιο κόστος, ειδικά για μεσαίες επιχειρήσεις, καθώς απαιτούνται τόσο επενδύσεις όσο και εκπαίδευση του προσωπικού. Το κόστος αυτό μπορεί να γίνει ωφέλιμη επένδυση για κάθε εταιρεία, εφόσον αντιληφθεί ότι θα πρέπει να αναθεωρήσει το επιχειρηματικό της μοντέλο μεσοπρόθεσμα ώστε να γίνει πιο ανταγωνιστική.
3. Σύγχυση στο κανονιστικό πλαίσιο: Η συνεχής αλλαγή και ενημέρωση των νομοθετικών και κανονιστικών πλαισίων που διέπουν τα ESG κριτήρια και οι ασαφείς νομοθεσίες μπορεί να δημιουργήσουν σύγχυση στην αγορά.
Η εφαρμογή των ESG κριτηρίων στην Ελλάδα από τον «Τειρεσία» αντιπροσωπεύει μια σημαντική πρόκληση αλλά και ευκαιρία για τις εταιρείες και τον χρηματοοικονομικό τομέα.
Η οικονομική βιωσιμότητα μεγάλων αλλά και μικρότερων οργανισμών συνδέεται άρρηκτα πλέον με τη βιώσιμη ανάπτυξη και κριτήρια ESG, και οι επιχειρήσεις που την εντάσσουν εγκαίρως και ουσιαστικά στη λειτουργία τους και την επιχειρηματική στρατηγική τους θα βρίσκονται πάντα ένα βήμα μπροστά από τις εξελίξεις και θα είναι αυτές που θα επιβιώσουν τα επόμενα χρόνια.
** Το άρθρο δημοσιεύτηκε αρχικά στην Καθημερινή της Κυριακής.
Νίκος Αυλώνας, πρόεδρος του Κέντρου Αειφορίας (CSE), επισκέπτης καθηγητής στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Aθηνών (IMBA).
