Σε συμφωνία για έναν από τους πιο φιλόδοξους κλιματικούς στόχους παγκοσμίως κατέληξε η Ευρωπαϊκή Ένωση, αποφασίζοντας τη θέσπιση δεσμευτικού στόχου για τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου κατά 90% έως το 2040 σε σύγκριση με τα επίπεδα του 1990.
.
Η συμφωνία επετεύχθη τα ξημερώματα της Τετάρτης έπειτα από πολύμηνες και έντονες διαπραγματεύσεις μεταξύ των κρατών-μελών και του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και σηματοδοτεί έναν πολιτικό συμβιβασμό ανάμεσα στην κλιματική φιλοδοξία και τις ανησυχίες για το κόστος της μετάβασης.
Στην πράξη, ο στόχος προβλέπει ότι οι ευρωπαϊκές βιομηχανίες θα πρέπει να μειώσουν τις εκπομπές τους κατά 85% έως το 2040, ενώ το υπόλοιπο 5% θα καλυφθεί μέσω της αγοράς διεθνών πιστώσεων άνθρακα. Οι πιστώσεις αυτές θα χρηματοδοτούν δράσεις μείωσης εκπομπών σε αναπτυσσόμενες χώρες, επιτρέποντας στην ΕΕ να υπολογίζει τα αποτελέσματα αυτά ως μέρος της συνολικής της προσπάθειας.
Παρότι ο νέος στόχος ξεπερνά τις δεσμεύσεις των περισσότερων μεγάλων οικονομιών παγκοσμίως, συμπεριλαμβανομένης της Κίνας, υπολείπεται τόσο της αρχικής πρότασης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής όσο και των συστάσεων των επιστημονικών συμβούλων της ΕΕ για το κλίμα. Η τελική διαμόρφωση αντανακλά τις βαθιές διαφωνίες στο εσωτερικό της Ένωσης σχετικά με την ταχύτητα και το οικονομικό βάρος της πράσινης μετάβασης.
Ο Δανός υπουργός Κλίματος, Λαρς Άαγκααρντ, που διαπραγματεύθηκε τη συμφωνία εκ μέρους των κυβερνήσεων της ΕΕ, δήλωσε ότι ο στόχος «ανταποκρίνεται στην ανάγκη για κλιματική δράση, διασφαλίζοντας παράλληλα την ανταγωνιστικότητα και την ασφάλειά μας». Στο πλαίσιο του συμβιβασμού, η ΕΕ αποδέχθηκε επίσης το ενδεχόμενο να εξετάσει στο μέλλον τη χρήση επιπλέον διεθνών πιστώσεων άνθρακα για την κάλυψη ακόμη 5% των μειώσεων εκπομπών έως το 2040, κάτι που θα μπορούσε να μειώσει περαιτέρω τις απαιτήσεις εγχώριων περικοπών.
Η συμφωνία αποτελεί βασικό ενδιάμεσο σταθμό στον δρόμο της ΕΕ προς τον στόχο των μηδενικών καθαρών εκπομπών έως το 2050. Ωστόσο, προέκυψε μέσα από ισχυρές πολιτικές αντιπαραθέσεις. Χώρες όπως η Πολωνία, η Σλοβακία και η Ουγγαρία είχαν εκφράσει έντονη αντίθεση σε βαθύτερες περικοπές CO₂, υποστηρίζοντας ότι οι βιομηχανίες τους ήδη πιέζονται από το υψηλό ενεργειακό κόστος, τις φθηνότερες εισαγωγές από την Κίνα και τους αμερικανικούς δασμούς.
Στον αντίποδα, κράτη-μέλη όπως η Ολλανδία, η Ισπανία και η Σουηδία τάχθηκαν υπέρ ενός υψηλού στόχου, επικαλούμενα την κλιμάκωση των ακραίων καιρικών φαινομένων στην Ευρώπη και την ανάγκη η ΕΕ να επιταχύνει την πράσινη βιομηχανική της βάση για να ανταγωνιστεί την Κίνα στην καθαρή τεχνολογία. Για να καμφθούν οι αντιδράσεις, συμφωνήθηκε επίσης η μετάθεση κατά ένα έτος, έως το 2028, της εφαρμογής ενός πολιτικά ευαίσθητου φόρου άνθρακα στα καύσιμα.
Για να τεθεί σε ισχύ, ο νέος κλιματικός στόχος θα πρέπει να εγκριθεί τυπικά τόσο από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο όσο και από τα κράτη-μέλη, διαδικασία που συνήθως ολοκληρώνεται χωρίς εμπόδια όταν έχει προηγηθεί πολιτική συμφωνία. Το ερώ
Η συμφωνία αποτελεί βασικό ενδιάμεσο σταθμό στον δρόμο της ΕΕ προς τον στόχο των μηδενικών καθαρών εκπομπών έως το 2050.