Η νέα έκθεση Climate Action Monitor 2025 του ΟΟΣΑ καταγράφει ένα ανησυχητικό συμπέρασμα: οι παγκόσμιες εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου έφτασαν στο υψηλότερο επίπεδο όλων των εποχών, ενώ η πρόοδος στην κλιματική δράση το 2024 ήταν μόλις +1%, η χαμηλότερη ανάπτυξη εδώ και τρία χρόνια. Ο οργανισμός προειδοποιεί ότι οι πολιτικές που εφαρμόζονται σήμερα δεν επαρκούν για να φέρουν τον κόσμο σε τροχιά προς τους στόχους της Συμφωνίας του Παρισιού.
.
Σύμφωνα με την έκθεση, οι παγκόσμιες εκπομπές ανήλθαν σε 55 Gt CO₂e το 2023, αυξημένες κατά 1,7% σε σχέση με το 2022. Την ίδια στιγμή, καταγράφεται επιβράδυνση στις πολιτικές για το κλίμα, όχι πλέον λόγω πανδημίας ή οικονομικών δονήσεων, αλλά εξαιτίας «βαθύτερων δομικών εμποδίων», όπως τα χαρακτηρίζει ο ΟΟΣΑ.
Παρά το γεγονός ότι πολλές χώρες έχουν θέσει στόχους «καθαρών μηδενικών εκπομπών» έως το 2050, λιγότερο από 18% των παγκόσμιων εκπομπών καλύπτονται από νομικά δεσμευτικές δεσμεύσεις. Το υπόλοιπο βασίζεται σε πολιτικές δηλώσεις χωρίς μηχανισμό υποχρεωτικής εφαρμογής.
Στο μέτωπο των δεσμεύσεων για το 2030 (NDCs), η εικόνα είναι εξίσου προβληματική. Ο ΟΟΣΑ καταγράφει «χάσμα παράδοσης»: χώρες που έχουν υποσχεθεί συγκεκριμένες μειώσεις εκπομπών δεν βρίσκονται σε τροχιά υλοποίησης. Ο συνδυασμός ανεπαρκούς φιλοδοξίας και αδύναμης εφαρμογής οδηγεί σε διπλό έλλειμμα: δεν φτάνουμε τους στόχους του 2030 και, ακόμη περισσότερο, δεν υπάρχει συνέχεια προς τους στόχους του 2050.
Η ενεργειακή παραγωγή και οι μεταφορές παραμένουν οι μεγαλύτερες πηγές εκπομπών. Στις αναπτυγμένες οικονομίες (μέλη του ΟΟΣΑ) καταγράφονται μειώσεις σε αρκετούς τομείς, με την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας να έχει μειώσει εκπομπές κατά 21% από το 2015. Αντίθετα, στις αναδυόμενες οικονομίες –οι οποίες πλέον παράγουν το μεγαλύτερο ποσοστό παγκόσμιων εκπομπών– οι εκπομπές αυξάνονται, συνδεδεμένες με την οικονομική ανάπτυξη και την επιστροφή στον άνθρακα λόγω ενεργειακής αστάθειας.
Η έκθεση τονίζει ότι το 2025 είναι κρίσιμη χρονιά, καθώς τα κράτη θα πρέπει να υποβάλουν νέους στόχους για το 2035 (NDC 3.0). Ο ΟΟΣΑ ξεκαθαρίζει πως για να γίνει εφικτό το 1,5°C, οι εκπομπές πρέπει να μειωθούν έως και 63% έως το 2035 σε σχέση με τα σημερινά επίπεδα.
Στο μεταξύ, η πραγματικότητα δείχνει άλλη κατεύθυνση: το κόστος των καταστροφών από ακραία καιρικά φαινόμενα το 2024 ξεπέρασε τα 328 δισ. δολάρια, με περισσότερους από 16.000 καταγεγραμμένους θανάτους διεθνώς.
Το συμπέρασμα της έκθεσης είναι ωμό: χωρίς ισχυρότερες πολιτικές, χωρίς δεσμευτικούς στόχους και χωρίς εφαρμογή στην πράξη, ο κόσμος «χάνει το μομέντουμ» της κλιματικής δράσης. Η επιβράδυνση δεν είναι τεχνικό πρόβλημα αλλά πολιτικό.
Πηγή: OECD
Ο οργανισμός προειδοποιεί ότι οι πολιτικές που εφαρμόζονται σήμερα δεν επαρκούν για να φέρουν τον κόσμο σε τροχιά προς τους στόχους της Συμφωνίας του Παρισιού.