Δεν είναι τυχαίο που αυτήν την περίοδο ανακινείται περισότερο από ποτέ η συζήτηση για το burn-out. Το σύνδρομο του εργασιακού στρες και της εξάντλησης που είναι αδύνατο να διαχειριστεί κανείς δεν είναι κάτι νέο βέβαια, ωστόσο οι ειδικοί παρατηρούν ότι η πανδημία έδωσε την ευκαιρία να πέσει περισσότερο φως πάνω του, καθώς εξαντλημένοι εργαζόμενοι συνειδητοποίησαν, δουλεύοντας από το σπίτι, και σε συνδυασμό με το άγχος και τον φόβο που έφερε η πανδημία, που λειτούργησε ως υπενθύμιση των προτεραιοτήτων της ζωής, ότι τα πράγματα ξεφεύγουν από τον έλεγχό τους.
Και ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, εξάλλου, μόλις το 2019 αναγνώρισε επίσημα ως σύνδρομο το burn-out. Σύμφωνα με τα στοιχεία, πριν από την πανδημία, το burn-out θεωρούνταν υπέυθυνο για 2,8 εκατομμύρια θανάτους τον χρόνο παγκοσμίως. Έτσι εξηγείται, λοιπόν, και η χρήση του όρου «πανδημία» για το burn-out, από τους ειδικούς της McKinsey.
Οι εργαζόμενοι λοιπόν αλλάζουν προτεραιότητες, και μαζί αλλάζουν και δουλειές, όπως παρατηρούν πολλοί σχολιάζοντας και το φαινόμενο της Μεγάλης Παραίτησης. Η αλλαγή εργασιακού περιβάλλοντος θεωρείται μια λογική αντίδραση όταν ένας εργαζόμενος έχει πάθει burn-out, και μάλιστα οι εταιρείες έχουν αρχίσει να αντιλαμβάνονται και τον βαθμό της δικής τους ευθύνης και να δίνουν έμφαση στο να προστατεύσουν την ψυχική υγεία των υπαλλήλων τους.
Ποια είναι όμως τα στάδια που περνά κανείς ώσπου να φτάσει πλέον να μην μπορεί να διαχειριστεί, τόσο σωματικά όσο και ψυχικά, την εργασιακή του καθημερινότητα;
1. Όλα για τη δουλειά: Είναι το στάδιιο που όλα δείχνουν να βαίνουν καλώς, στη δουλειά τουλάχιστον, απλώς δεν υπάρχει ποτέ χρόνος για οτιδήποτε άλλο και το άτομο νιώθει ότι είναι ουσιαστικά αδύνατο να απομακρυνθεί από τις υποχρεώσεις του. Όλοι οι άλλοι τομείς της ζωής μπαίνουν σε δεύτερη μοίρα.
2. Έρχεται η κούραση: Αυτή η κούραση δεν είναι η συνηθισμένη, μιας κανονικής μέρας στη δουλειά, αλλά μια συσσωρευμένη εξάντληση. Το άτομο μπορεί να λειτουργήσει και να είναι αποδοτικό, καθώς η κούραση αυτή εκδηλώνεται κυρίως με εκνευρισμό και μείωση της ανοχής ακόμα και για μικροπράγματα που μοιάζουν ενοχλητικά.
3. Το χρόνιο στρες: Δεν υπάρχει ενέργεια αλλά ούτε και όρεξη για οτιδήποτε, το άτομο δυσκολεύεται να είναι αποδοτικό, νιώθει μεγαλύτερη πίεση, από την οποία πιστεύει ότι δεν μπορεί να ξεφύγει, δεν αναγνωρίζει τα επιτεύγματά του, μπορεί να χρονοτριβεί στα καθήκοντά του, ενώ μπορεί να εμφανιστούν ακόμα και σωματικά συμπτώματα, όπως πονοκέφαλοι, προβλήματα από το έντερο και το στομάχι, κακή ποιότητα ύπνου.
4. Το burn-out: Η εξάντληση για την οποία μιλά ο ΠΟΥ ορίζοντας το σύνδρομο είναι πλέον παρούσα. Το άτομο νιώθει αδιαφορία για τη δουλειά του, αντιμετωπίζει με κυνισμό τα καθήκοντα ή τα επιτεύγματά του, νιώθει διαρκώς αδύναμο και αποτυχημένο, τόσο επαγγελματικά όσο και συνολικά στη ζωή του. Τα σωματικά συμπτώματα μπορεί να γίνουν σε αυτό το στάδιο χρόνια.
5. Το παθολογικό burn-out: Αν μέχρι εδώ τα παραπάνω συμπτώματα δεν αντιμετωπιστούν αποτελεσματικά, η κατάσταση αυτή γίνεται ουσιαστικά μέρος της ζωής του ατόμου, που επηρεάζει και τις διαπροσωπικές του σχέσεις, και είναι δύσκολο να βγει από αυτήν χωρίς δραστική βοήθεια. Οι διακοπές και η ξεκούραση σε αυτήν την περίπτωση μοιάζουν να μην αρκούν, γι’ αυτό πολύ συχνά οι δραστικές αλλαγές στην επαγγελματική πορεία κάποιου μπορεί να έχουν ως αφορμή αυτό το σύνδρομο.
Τι μπορεί να κάνει κάποιος λοιπόν;
Να αναγνωρίσει τα όριά του αλλά και να θέσει επίσης όρια ανάμεσα στην προσωπική και την επαγγελματική του ζωή. Είναι σημαντικό να αφιερώνει χρόνο σε δραστηριότητες εκτός επαγγελματικού περιβάλλοντος που να τον ευχαριστούν. Να επιτρέπει στον εαυτό του να χαλαρώνει ή να αναθέτει καθήκοντα και σε άλλους, όταν ο ρόλος του το επιτρέπει. Να έχει σε προτεραιότητα τη σωματική του υγεία και, κυρίως, να θυμάται τι είναι σημαντικό στη ζωή του. Τέλος, αν τελικά νιώσει εντελώς παγιδευμένος και ανήμπορος να αλλάξει την κατάσταση, να ζητήσει βοήθεια από τους κοντινούς του ανθρώπους και από ειδικούς.
Πηγή: Athens Voice
Σύμφωνα με τα στοιχεία, πριν από την πανδημία, το burn-out θεωρούνταν υπέυθυνο για 2,8 εκατομμύρια θανάτους τον χρόνο παγκοσμίως. Έτσι εξηγείται, λοιπόν, και η χρήση του όρου «πανδημία» για το burn-out, από τους ειδικούς της McKinsey.