Η συμμετοχή των γυναικών σε θέσεις ευθύνης είναι προτεραιότητα για την εμβάθυνση της κοινωνικής δικαιοσύνης και ίσης μεταχείρισης αλλά είναι, επίσης, προϋπόθεση για την οικονομική ανάπτυξη και την κοινωνική ευημερία. Η παγκόσμια οικονομία συνεχίζει να αλλάζει και οι οργανισμοί δέχονται μεγαλύτερη πίεση από κάθε άλλη φορά για να προσαρμοστούν στις αλλαγές. Όντας αντιμέτωποι με τέτοιες αλλαγές, είναι σημαντικό να μη χαθεί το κύριο σημείο προσοχής: η πρόκληση της ανέλιξης των γυναικών σε ανώτερες διοικητικές θέσεις παραμένει το ίδιο επείγουσα. Πολλές επιχειρήσεις ανταποκρίθηκαν σε αυτή την επιτακτική ανάγκη, οδηγώντας στην επίτευξη προόδου.
.
Ποσοστό γυναικών σε ανώτερες διοικητικές θέσεις παγκοσμίως, 2004-2024
Όταν η Grant Thornton ξεκίνησε για πρώτη φορά την έρευνά της, μόλις το 19,4% των ανώτερων διευθυντικών θέσεων καταλαμβάνονταν από γυναίκες. Σήμερα, το ποσοστό ανέρχεται σε 33,5%. Αν και αυτή η αύξηση σηματοδοτεί πρόοδο και έχει υπάρξει κάποια επιτάχυνση μετά την πανδημία, η πρόοδος είναι απογοητευτικά αργή. Με τον τρέχοντα ρυθμό ανόδου, οι επιχειρήσεις δεν πρόκειται να επιτύχουν την ίση εκπροσώπηση των γυναικών στις ανώτερες διοικητικές θέσεις πριν το 2053. Προφανώς αυτό δεν είναι αρκετό. Φέτος σημειώθηκε δραματική μείωση στο ποσοστό των γυναικών Διευθύνοντων Συμβούλων, γεγονός που υποδηλώνει μια μεταστροφή στην τάση των γυναικών να κατέχουν θέσεις πραγματικής εξουσίας σε έναν οργανισμό.
Μόλις μια στις 20 γυναίκες είναι επικεφαλής εταιρειών
Έρευνα της Deloitte που έγινε σε δείγμα 10.500 εταιρειών σε 51 χώρες με στοιχεία από το 2021 συμπέρανε ότι, ενώ σχεδόν ένα στα πέντε μέλη διοικητικών συμβουλίων είναι γυναίκα, ως προς τους επικεφαλής εταιρειών η αντίστοιχη αναλογία είναι μόλις μια στις 20.
Στις ΗΠΑ, οι γυναίκες αντιπροσωπεύουν σχεδόν το ένα τέταρτο των μελών διοικητικών συμβουλίων, αλλά λιγότερο από 6% των διευθυντών εταιρειών. Στη Βρετανία οι γυναίκες κατέχουν σχεδόν το 30% των θέσεων ΔΣ, αλλά μόνο το 6% των ανώτατων στελεχών είναι γυναίκες. Ορισμένες χώρες, όπως η Γαλλία, έχουν θεσπίσει νόμους για να ρυθμίσουν αυτή την έμφυλη ανισότητα.
Η Γαλλία βρίσκεται στην κορυφή της λίστας της Equileap σχετικά με την έμφυλη ισότητα στις εταιρείες με βάση διάφορα κριτήρια περιλαμβανομένου του μισθού, της άδειας και της προστασίας από την εργασιακή παρενόχληση. Το 2011 η Γαλλία θέσπισε έναν νόμο που προέβλεπε ποσοστώσεις για τα διοικητικά συμβούλια, στα οποία το κατώτερο ποσοστό εκπροσώπησης γυναικών θα πρέπει να είναι το 40%.
Οι αλλαγές "θα αποδώσουν καρπούς μακροπρόθεσμα", λέει η Νταϊάν Σεγκαλέν, πρόεδρος της εταιρείας συμβούλων και ευρέσεως εργασίας Segalen + Associes. Σύμφωνα με την έκθεση της Deloitte, πάνω από το 40% των μελών διοικητικών συμβουλίων στη Γαλλία ήταν το 2021 γυναίκες. Η Αριάν Μπουκάιγ της Deloitte χαρακτήρισε τις ποσοστώσεις "εξαιρετικό επιταχυντή".
Αλλά παρότι υπάρχει αύξηση στον αριθμό των γυναικών στις εκτελεστικές επιτροπές, λέει η ίδια, "αυτό παρατηρείται περισσότερο στο τμήμα ανθρωπίνου δυναμικού και στο μάρκετινγκ". Αυτή τη στιγμή μόνο τρεις από τις εταιρείες που είναι εισηγμένες στο χρηματιστήριο του Παρισιού έχουν γυναίκες επικεφαλής.
Στη Γερμανία, η Μπέλεν Γκαρίχο της Merck είναι η μοναδική γυναίκα διευθύνουσα σύμβουλος εταιρείας από τις 30 μεγάλες γερμανικές εταιρίες που διαπραγματεύονται στο Χρηματιστήριο της Φρανκφούρτης.
Τον περασμένο χρόνο στην Ιταλία η Τζουζεπίνα ντι Φότζα έγινε η πρώτη γυναίκα που ηγήθηκε μεγάλης εισηγμένης εταιρείας στη χώρα μετά τον διορισμό της ως διευθύνουσα σύμβουλος της ιταλικής ενεργειακής εταιρείας Terna.
Στην Ισπανία οι περισσότερες εταιρείες της χώρας στο εθνικό χρηματιστήριο αξιών διοικούνται από άνδρες εκτός από την ιδιοκτήτρια εταιρεία του Zara, την Inditex, της οποίας ηγείται η Μάρτα Ορτέγκα, κόρη του ιδρυτή της εταιρείας, και την τράπεζα Santander, της οποίας πρόεδρος είναι η Ανα Μποτίν, που ανέλαβε τη θέση από τον εκλιπόντα πατέρα της.
Το Γυναικείο Επιχειρείν στην Ελλάδα
Στην Ελλάδα, το ποσοστό των γυναικών που βρίσκονται σε ανώτερες διοικητικές θέσεις κατέγραψε πτώση κατά 5 ποσοστιαίες μονάδες το 2024, στο 32% έναντι 37% το περασμένο έτος. Συνολικά, βέβαια, από το 2004 μέχρι σήμερα, το σχετικό ποσοστό έχει σημειώσει άνοδο κατά 10 ποσοστιαίες μονάδες.
Παράλληλα, το ποσοστό των επιχειρήσεων που δεν απασχολούν καμία γυναίκα σε ανώτερη διοικητική θέση κατέγραψε σημαντική άνοδο στο 19% έναντι 11% το 2023. Σε σύγκριση με το 2012, όταν ξεκίνησε η καταγραφή των σχετικών στοιχείων, σημειώθηκε πτώση κατά 4 ποσοστιαίες μονάδες.
Ενδιαφέρον παρουσιάζει και το γεγονός ότι, σύμφωνα με την έρευνα, στην Ελλάδα το ποσοστό των επιχειρήσεων που έχουν έστω και μια γυναίκα σε ανώτερες διοικητικές θέσεις ανέρχεται στο 81%, την ώρα που το αντίστοιχο ποσοστό στην Ευρωπαϊκή Ένωση βρίσκεται στο 91% και παγκοσμίως στο 93%.
Από την άλλη πλευρά, το ποσοστό των γυναικών που εργάζονται σε θέσεις Chief Executive Officer (CEO) και Managing Director κατέγραψε αξιοσημείωτη άνοδο στο 27% έναντι 14% το 2023. Αξίζει να αναφερθεί ότι το συγκεκριμένο ποσοστό αποτελεί το 6ο υψηλότερο ποσοστό γυναικών σε θέσεις CEO και Managing Director, ανάμεσα στις 28 χώρες που συμμετέχουν στην έρευνα της Grant Thornton για το Γυναικείο Επιχειρείν.
Ταυτόχρονα, όσον αφορά στο ποσοστό γυναικών σε θέσεις Chief Finance Officer (CFO), υπήρξε μεγάλη πτώση στο 22% έναντι 34% το 2023, ενώ την ίδια στιγμή το ποσοστό των γυναικών σε θέσεις Chief Operating Officer (COO) σημείωσε άνοδο κατά 6 ποσοστιαίες μονάδες, συγκριτικά με το προηγούμενο έτος, που βρισκόταν στο 16%. Το ποσοστό γυναικών σε θέσεις Chief Information Officer (CIO), παρέμεινε αμετάβλητο σε σχέση με το 2023, στο 7%.
Αξιοσημείωτο είναι και το γεγονός ότι το 79,4% των επιχειρήσεων που συμμετείχαν στην έρευνα στην Ελλάδα εφαρμόζουν ένα μοντέλο εργασίας μόνο από το γραφείο, ποσοστό σημαντικά υψηλότερο σε σχέση με τον παγκόσμιο μέσο όρο του 36,1%. Πρόκειται για μια πραγματικότητα που ενδεχομένως να συνδέεται και με την εξέλιξη των γυναικών σε ανώτερες διοικητικές θέσεις.
Επιπρόσθετα, το 52,6% των επιχειρήσεων στην Ελλάδα δήλωσαν ότι θεωρούν τη στρατηγική τους σε θέματα Ενσωμάτωσης και Ίσης Εκπροσώπησης αποτελεσματική, ποσοστό σημαντικά υψηλότερο από τις άλλες χώρες που μετείχαν στην έρευνα. Επιπλέον, το 67% των ερωτηθέντων στην Ελλάδα δήλωσαν ότι υπολογίζουν την ισότητα σε επίπεδο αμοιβών ανάμεσα στα δύο φύλα ως παράγοντα άμεσα συναρτημένο σε σχέση με τη διαφορετικότητα, την ισότητα και τη συμπερίληψη, ποσοστό που ήταν επίσης το υψηλότερο απ’ όλες τις χώρες που έλαβαν μέρος στην έρευνα.
Με αφορμή τα παραπάνω δεδομένα, η Κατερίνα Κουλούρη, Partner, Head of People Experience & Culture της Grant Thornton στην Ελλάδα αναφέρει χαρακτηριστικά:
«Τα δεδομένα της φετινής έρευνας καταδεικνύουν ότι η πορεία των γυναικών σε ανώτερες διοικητικές θέσεις συνδέεται άμεσα με την ισορροπία μεταξύ επαγγελματικής και προσωπικής ζωής, με την ψυχολογική ασφάλεια στον χώρο εργασίας, καθώς και με την ευελιξία στα μοντέλα εργασίας. Το να προσφέρουμε στους ανθρώπους μας ένα ασφαλές και ευέλικτο εργασιακό περιβάλλον χωρίς αποκλεισμούς, στο οποίο θα μπορούν να αισθάνονται άνετα με το να είναι ο εαυτός τους αποτελεί καθοριστικό παράγοντα στο να σημειωθεί ουσιαστική αλλαγή στην κοινωνία μας. Την ίδια στιγμή, η ύπαρξη μίας ολιστικής στρατηγικής DE&I συμβάλλει στην επίτευξη ισότητας σε κάθε επίπεδο ενός οργανισμού. Παρά την επιβράδυνση που σημειώνεται στο ποσοστό των γυναικών σε ανώτερες διοικητικές θέσεις παγκοσμίως, οι δρόμοι προς την επίτευξη πλήρους ισότητας γίνονται ολοένα και πιο ξεκάθαροι. Απομένει από τις ίδιες τις επιχειρήσεις να τους κατανοήσουν και να τους ακολουθήσουν».
Τι αναφέρουν οι Deloitte και η Grant Thornton για την Ελλάδα και τον κόσμο.