Η Τεχνητή Νοημοσύνη (ΤΝ), έχει μπει για τα καλά στις ζωές μας, αντικαθιστώντας την παραδοσιακή αναζήτηση στις διάφορες μηχανές. Από την εργασία, μέχρι την διοργάνωση ενός ταξιδιού, ένα ΑΙ είναι εκεί για να μας «λύσει» τα χέρια, δίνοντας αστραπιαία και περιεκτικά κάθε είδους πληροφορία. Δεν είναι υπερβολή να πει κανείς ότι η έφοδος της Τεχνητής Νοημοσύνης συνιστά μια νέα τεχνολογική επανάσταση, πολύ αλλιώτικη μάλιστα απ΄τις περασμένες, μιας και συντελείται με εξαιρετικά γρηγορότερους ρυθμούς. Όσο αυξάνεται, όμως, η χρήση των πανέξυπνων μηχανών, αυξάνονται και οι προβληματισμοί για τον αντίκτυπο που έχουν τόσο στα ίδια τα άτομα, όσο και στο περιβάλλον.
.
Στην εποχή της πράσινης μετάβασης, η παγκόσμια επιστημονική κοινότητα δεν θα μπορούσε να μην ενσκήψει στην χαρτογράφηση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος της νέου τύπου νοημοσύνης. Ωστόσο τη στιγμή που οι περισσότερες μελέτες επικεντρώνονται μόνο στην ενεργή κατανάλωση των μηχανών (δηλαδή στην κατανάλωση χρήσης), η Google παρουσίασε μια νέα μελέτη για το δικό της ΑΙ, το Gemini, η οποία συνυπολογίζει σχεδόν κάθε παράγοντα κατανάλωσης ενέργειας σε όλη την αλυσίδα της τεχνητής νοημοσύνης.
Η νέα μεθοδολογία της Google υπολογίζει την κατανάλωση του ίδιου του μοντέλου την ώρα που κάνει υπολογισμούς, αλλά και την πραγματική αξιοποίηση της υπολογιστικής ισχύος. Προσθέτει, επίσης, την ενέργεια που ξοδεύουν οι «αδρανείς» μηχανές, οι οποίες μένουν σε ετοιμότητα ώστε να αναλάβουν δράση σε περίπτωση ξαφνικής αύξησης της χρήσης. Παράλληλα, λαμβάνει υπόψη και το φορτίο από τους πιο παραδοσιακούς υπολογιστικούς πόρους, όπως τους επεξεργαστές (CPU) και τη μνήμη (RAM), που είναι απαραίτητοι για να λειτουργήσει ένα ΑΙ. Σημαντικό ρόλο στον υπολογισμό της τελικής ενέργειας παίζει, ακόμη, η κατανάλωση των ίδιων των κέντρων δεδομένων: η ψύξη, η διανομή ενέργειας και τα λοιπά συστήματα υποστήριξης, τα οποία μετρώνται με τον διεθνή δείκτη αποδοτικότητας (PUE). Τέλος, στην μελέτη καταγράφεται και η κατανάλωση νερού που χρησιμοποιείται για ψύξη, η οποία φυσικά μειώνεται όσο τα συστήματα βελτιώνονται ενεργειακά.
Για να γίνει σαφής η διαφορά μεταξύ του μοντέλου μέτρησης όλων των παραγόντων, και του μοντέλου μέτρησης κατά τη χρήση, η Google παρουσίασε τα αποτελέσματα και για τα δύο, τα οποία απείχαν σημαντικά το ένα από το άλλο. Στην περίπτωση μέτρησης με βάση την ενέργεια που καταναλώνουν οι εξειδικευμένοι επεξεργαστές (TPU και GPU) τη στιγμή που εκτελούν τον υπολογισμό, τα αποτελέσματα μοιάζουν αισιόδοξα. Συγκεκριμένα προέκυψε πως για μια εντολή στο Gemini, αντιστοιχεί σε 0,10 Wh ενέργειας, 0,02 γραμμάρια ισοδυνάμου CO₂ και 0,12 mL νερού. Σε απλές αντιστοιχήσεις, αυτό ισοδυναμεί με την κατανάλωση ενός λαμπτήρα LED 10 Watt που παραμένει αναμμένος λιγότερο από ένα λεπτό, με εκπομπές αντίστοιχες περίπου στο 1/200 ενός ανθρώπινου αναστεναγμού και με δύο σταγόνες νερού.
Ωστόσο, με την ολοκληρωμένη μεθοδολογία που παρουσιάζει η Google, οι αριθμοί αλλάζουν. Η ίδια προτροπή αντιστοιχεί σε 0,24 Wh ενέργειας, δηλαδή όσο θα κατανάλωνε το ίδιο λαμπάκι LED αν έμενε αναμμένο για περίπου ενάμιση λεπτό. Οι εκπομπές CO₂ φτάνουν τα 0,03 γραμμάρια και η κατανάλωση νερού τα 0,26 mL – σχεδόν πέντε σταγόνες. Σε ατομικό επίπεδο, οι ποσότητες μοιάζουν πάλι μικρές, αλλά στην πραγματικότητα το ζήτημα βρίσκεται στην κλίμακα: δισεκατομμύρια προτροπές εκτελούνται καθημερινά σε όλο τον κόσμο, και όταν αυτά τα «λεπτά του λαμπτήρα» και οι «σταγόνες νερού» πολλαπλασιαστούν, μετατρέπονται σε τεράστιες ποσότητες ενέργειας, εκπομπών και κατανάλωσης φυσικών πόρων.
Η προσπάθεια της Google για πιο έγκυρες μετρήσεις ακολουθεί την γενικότερη κατεύθυνση της εταιρίας για ένα πιο αποδοτικό και πιο «πράσινο» ψηφιακό περιβάλλον. Σύμφωνα, μάλιστα, με τα στοιχεία που δημοσίευσε τον φετινό Αύγουστο, κατά τη διάρκεια του τελευταίου έτος κατάφερε μείωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος των προτροπών στο Gemini, 44 φορές, και μείωση κατά 33 φορές στην καταναλισκόμενη ενέργεια. Όπως δηλώνουν πηγές της Google, ο στόχος της εταιρίας είναι να καταφέρει 24 ωρη λειτουργία με μηδενικές εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα, και αναπλήρωση 120% του γλυκού νερού ψύξης των κέντρων δεδομένων, στο προσεχές διάστημα.
Η Google παρουσίασε μια νέα μεθοδολογία μέτρησης αποτυπώματος του ΑΙ, με χρήση περισσότερων παραμέτρων και εγκυρότερα αποτελέσματα. Ο μακροπρόθεσμος στόχος της εταιρίας είναι η zero carbon 24ωρη λειτουργία.