Ο Μαρκ Ζάκερμπεργκ έθεσε ένα νέο, φιλόδοξο στόχο για την Facebook: τη δημιουργία του «internet της επόμενης γενιάς».
Αφού έκανε συνδρομητές σχεδόν τα 2/3 των χρηστών του διαδικτύου παγκοσμίως με εφαρμογές όπως το Instagram και το WhatsApp, ο Ζάκερμπεργκ δήλωσε στους επενδυτές την περασμένη Τετάρτη ότι η τελευταία του εμμονή ήταν η δημιουργία ενός «metaverse» – μίας νεφελώδους και πολυδιαφημισμένης ιδέας για έναν εικονικό κόσμο γεμάτο με άβαταρ.
«Στα χρόνια που έρχονται, αναμένω ότι το κοινό θα μεταβάλλει τον τρόπο που μας βλέπει, από πρωτίστως μία εταιρεία κοινωνικής δικτύωσης σε μία εταιρεία του metaverse», είπε ο Ζάκερμπεργκ στους αναλυτές την Τετάρτη. Νωρίτερα μέσα στην εβδομάδα, η εταιρεία ανακοίνωσε σχέδια δημιουργίας μίας νέας ομάδας εργασίας στον τομέα του metaverse.
Η εταιρεία έχει δηλώσει ότι ξοδεύει δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως για την εικονική και επαυξημένη πραγματικότητα ευρύτερα, σε ένα τολμηρό στοίχημα για έναν φουτουριστικό ψηφιακό κόσμο καθώς η κούρσα «ζεσταίνεται» για τη δημιουργία της επόμενης υπολογιστικής πλατφόρμας, πέρα από τα smartphones.
Η Facebook έχει αυτή τη στιγμή περισσότερους από 10.000 εργαζόμενους που απασχολούνται σε μία ποικιλία προγραμμάτων γύρω από το συγκεκριμένο αντικείμενο, συμπεριλαμβανομένης της ανάπτυξης γυαλιών AR (επαυξημένης πραγματικότητας) που ουσιαστικά επιτρέπουν την επικάλυψη αντικειμένων και πληροφοριών στον πραγματικό κόσμο, αλλά και ένα περικάρπιο (wristband) που θα επιτρέπει σε αυτόν που το φοράει να αλληλοεπιδρά με τον ψηφιακό κόσμο μέσω ανεπαίσθητων κινήσεων των δακτύλων.
Ο Ζάκερμπεργκ έχει υποδείξει ότι πιστεύει πως τα συστήματα AR θα καταστούν ευρέως διαδεδομένα εντός της επόμενης δεκαετίας – η πρώτη γενιά των έξυπνων γυαλιών της Facebook αναμένονται εντός της χρονιάς – αλλά η εταιρεία αντιμετωπίζει έντονο ανταγωνισμό, ειδικά από την Apple, από τους σημαντικότερους κατασκευαστές smartphones, η οποία επίσης φημολογείται ότι ετοιμάζεται να λανσάρει μία αντίστοιχη μάσκα το συντομότερο μέχρι την επόμενη χρονιά.
Πώς θα μοιάζει το metaverse της Facebook
Ακριβώς πώς το metaverse της Facebook θα μοιάζει παραμένει ασαφές. Η εφαρμογή για κοινωνική δικτύωση στην εικονική πραγματικότητα, το Horizon, είναι υπό ανάπτυξη επί δύο χρόνια, αλλά ακόμη δεν είναι διαθέσιμο σε εξωτερικούς χρήστες. Ωστόσο, στην ενημέρωση των αναλυτών, ο Ζάκερμπεργκ το περιέγραψε σαν ένα χώρο όπου άνθρωποι θα μπορούν να «συχνάζουν», να στέλνουν επαγγελματικά μηνύματα, να παίζουν παιχνίδια ακόμη και να χορεύουν με άλλους παρτενέρ.
Επίσης, ξεκαθάρισε ότι στις προθέσεις του είναι να εκμεταλλευθεί οικονομικά την ευκαιρία των εικονικών κόσμων. Η διαφήμιση προϊόντων θα ήταν «πιθανά ένα σημαντικό μέρος του metaverse», όπως και το εμπόριο, είπε, περιγράφοντας ένα χώρο όπου οι άνθρωποι θα μπορούσαν να αγοράζουν ψηφιακά ρούχα και άλλα αγαθά που θα πλαισίωναν τα άβαταρ των χρηστών καθώς αυτά θα «τηλεμεταφέρονται από τη μία εμπειρία στην επόμενη».
Η αντιπαλότητα δίνει ώθηση
Η νέα ώθηση έρχεται καθώς η Facebook πρόσφατα είχε συγκρουστεί με την Apple, αφού η κατασκευάστρια εταιρεία του iPhone εισήγαγε αλλαγές στο λειτουργικό της σύστημα που μείωναν την ικανότητα της Facebook να συλλέγει δεδομένα με σκοπό να στοχεύει διαφημιστικά τους χρήστες.
Σε συνέντευξη με τον δημοσιογράφο τεχνολογίας Κάσεϊ Νιούτον, ο Ζάκερμπεργκ υπαινίχθηκε ότι η συγκεκριμένη αντιπαλότητα καθοδηγεί τη στρατηγική του metaverse που οραματίζεται. «Ένας από τους λόγους για τους οποίους επενδύουμε τόσα πολλά στην επαυξημένη και την εικονική πραγματικότητα είναι ότι τα κινητά τηλέφωνα αναπτύχθηκαν περίπου την ίδια περίοδο με το Facebook, έτσι δεν καταφέραμε να παίξουμε σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση της ανάπτυξης αυτών των πλατφορμών», είπε.
Ένα Facebook metaverse θα μπορούσε επίσης να θέσει τις βάσεις για μια μάχη με εταιρείες που βρίσκονται πίσω από ορισμένα από τα πλέον δημοφιλή βιντεοπαιχνίδια, όπως το Fortnite, το Minecraft και το Roblox, τα οποία έχουν αναδειχθεί σαν πρωτοπόροι στη δημιουργία εικονικών κόσμων.
Ο Τιμ Σουίνι, ιδρυτής και διευθύνων σύμβουλος της Epic Games, εταιρείας που βρίσκεται πίσω από το Fortnite έχει περιγράψει το metaverse σαν «ένα φαινόμενο που υπερβαίνει το gaming». Η Epic σταθερά προσθέτει χαρακτηριστικά κοινωνικής δικτύωσης στο Fortnite και εξαγοράζει μικρότερες start-up, όπως η Sketchfab που ειδικεύεται στη δημιουργία τρισδιάστατων μοντέλων, για να κτίσει τη δική της τεχνολογία gaming Unreal Engine, η οποία μπορεί να παρέχει τη στήριξη σε επίπεδο γραφικών των ψηφιακών κόσμων.
«Η σκόπευση του Fortnite είναι να κτίσει κάτι σαν metaverse από την επιστημονική φαντασία», είχε δηλώσει κατά τη διάρκεια της ακροαματικής διαδικασίας στη δικαστική διαμάχη που είχε η Epic με την Apple.
Ο ανταγωνισμός δεν περιορίζεται στις εταιρείες που δημιουργούν βιντεοπαιχνίδια. Η Microsoft ανακοίνωσε αυτή την εβδομάδα, κατά την ανακοίνωση των οικονομικών της αποτελεσμάτων, ότι αναπτύσσει ένα «επιχειρηματικό metaverse».
Το όραμα και τα πολλά ερωτήματα
«Υπάρχει πολύς θόρυβος γύρω από αυτό το θέμα» είπε ο Λουκ Άλβαρεζ, επενδυτής σε τεχνολογικές εταιρείες με έδρα το Λονδίνο. «Είναι κάπως σαν την αυτοκινητοβιομηχανία του 1905 με εκατοντάδες ή χιλιάδες εταιρειών να εμφανίζονται με κάθε είδους λύση».
Παραμένει ασαφές εάν θα προκύψει ένα κυρίαρχο metaverse ή θα υπάρχουν πολλαπλά metaverse προερχόμενα από διαφορετικές εταιρείες. Ο Ζάκερμπεργκ είπε σε αναλυτές ότι αναμένει οι χρήστες θα είναι σε θέση να χρησιμοποιήσουν το metaverse από διαφορετικές συσκευές ή εφαρμογές.
Η Facebook, με τους σχεδόν τρία δισεκατομμύρια χρήστες στις πλατφόρμες της, ενδέχεται να έχει το μέγεθος να ανταγωνιστεί από θέση ισχύος, αλλά ο Άλβαρεζ διαφωνεί καθώς πιστεύει ότι ενώ ο όμιλος των μέσων κοινωνικής δικτύωσης μπορεί να είναι ένας σημαντικός παίκτης, «δεν πρόκειται να υπάρχει μόνο ένα metaverse».
Υπάρχουν επίσης και αξεπέραστες τεχνικές προκλήσεις που θα πρέπει να ξεπεραστούν για να γίνει η ιδέα πραγματικότητα, από τη δημιουργία ψηφιακών νομισμάτων που θα μπορούν να ανταλλάσσονται σε όλα τα διαφορετικά παιχνίδια έως το σύστημα γραφικής απεικόνισης που θα πρέπει να απεικονίζει χιλιάδες άβαταρ που θα μοιράζονται την ίδια εικονική πόλη ή μία αίθουσα κονσέρτου.
Ο Χέρμαν Νάρουλα, διευθύνων σύμβουλος της Improbable, μία λονδρέζικη start-up την οποία ο ίδιος περιγράφει σαν «την υδραυλική εγκατάσταση του metaverse», είπε ότι οι υπολογιστικές πλατφόρμες θα πρέπει να υποστηρίζουν δισεκατομμύρια διεργασίες ανά δευτερόλεπτο για να «παράγουν μέρος των εμπειριών για τις οποίες οι άνθρωποι μιλούν».
Σήμερα, ωστόσο, τα παιχνίδια όπως το Fortnite που μπορούν να υποδεχθούν έως και 100 παίκτες συγχρόνως επεξεργάζονται μόνο χιλιάδες διεργασίες ανά δευτερόλεπτο.
«Το αίσθημα που παίρνεις σε ένα στάδιο όταν χιλιάδες άλλοι οπαδοί φωνάζουν γύρω σου είναι πολύ διαφορετικό από ένα πεδίο ανταλλαγής μηνυμάτων», είπε. «Η χρηστικότητα (του metaverse) είναι αναλογικά σε πόσα πράγματα μπορούν να συμβούν συγχρόνως, κάθε στιγμή σε όλη τη διάρκεια του χρόνου».
Τα ερωτήματα επίσης παραμένουν σχετικά με το κατά πόσο οι μη-gamers καταναλωτές είναι έτοιμοι να αγκαλιάσουν αυτό το κατά κάποιο τρόπο δυστοπικό όραμα επιστημονικής φαντασίας. Καθώς η Facebook έχει αρχίσει να βλέπει βελτιωμένες πωλήσεις της μάσκας εικονικής πραγματικότητας Oculus, απουσιάζει ένα παιχνίδι που θα μπορούσε να πείσει το κοινό ότι θα πρέπει να παρατήσουν το Instagram για χατίρι ενός νέου είδους ψηφιακής ψυχαγωγίας.
Το αν το metaverse του Facebook μπορεί συγκεκριμένα να κερδίσει δημοτικότητα θα εξαρτηθεί επίσης εν μέρει από το εάν μπορεί να αντιμετωπίσει επίμονες ανησυχίες σχετικά με την ικανότητά του να διαχειρίζεται την παρενόχληση και την κατάχρηση, όπως επίσης ανησυχίες σχετικά με την ιδιωτικότητα εν μέσω αριθμού σχετικών σκανδάλων.
Επιπλέον, θα εξαρτηθεί από το αν η εταιρεία μπορεί να προσφέρει διαφημιστικό χώρο αλλά με διακριτικό τρόπο. Τον περασμένο μήνα, ο αρχικός συνεργάτης της Facebook για διαφήμιση στο Oculus, το παιχνίδι βολών Blaston, αποσύρθηκε από την πρωτοβουλία σε λιγότερο από μία εβδομάδα λόγω αντιδράσεων από την κοινότητα των χρηστών του παιχνιδιού.
Παρά τις προκλήσεις ο Ζάκερμπεργκ παραμένει απτόητος. «Όλο αυτό πρόκειται να οδηγήσει σε εντελώς νέες εμπειρίες και οικονομικές ευκαιρίες», είπε.
(Οικονομικός Ταχυδρόμος)
