Γκ. Γκίκας: «Επιβάλλεται αλλαγή στην μορφή της τουριστικής ανάπτυξης»

Η Ίος είναι ίσως ένα από τα πιο πολυδιαφημισμένα νησιά των Κυκλάδων και κάθε χρόνο αποτελεί πόλο έλξης για χιλιάδες τουρίστες τόσο του εξωτερικού όσο και του εσωτερικού. Αυτό σίγουρα μπορεί να μας κάνει υπερήφανους για τις ομορφιές που κρύβει η πατρίδα μας, αλλά δεν παύει να εγείρει ανησυχίες για τα προβλήματα που μπορεί να δημιουργήσει η αυξημένη τουριστική ροή.  

Πίσω από τις όμορφες παραλίες, τα ηφαιστειακά τοπία και τη διάσημη νυχτερινή ζωή του νησιού, υπάρχει η τοπική αυτοδιοίκηση που εργάζεται δυναμικά, προκειμένου να διατηρήσει τη φυσική κληρονομιά και να προστατέψει τους φυσικούς πόρους του νησιού. Συναντήσαμε τον Δήμαρχο Ιητών, κ. Γκίκα Γκίκα,  ο οποίος μας μίλησε για τα μέτρα που λαμβάνει η τοπική αυτοδιοίκηση προκειμένου να διαφυλάξει το νησί από την αλόγιστη οικιστική ανάπτυξη που παρατηρείται στις Κυκλάδες τα τελευταία χρόνια, για τις πρακτικές ορθής διαχείρισης του νερού που ακολουθούν και τα έργα που υλοποίησαν προς αυτή την κατεύθυνση, για τα οφέλη του νησιού από την ηλεκτρική διασύνδεση του ΑΔΜΗΕ καθώς και για τα ποσοστά ανακύκλωσης που έχουν πετύχει.

1. Κύριε Γκίκα, το τελευταίο διάστημα γίνεται όλο και περισσότερος λόγος για την αλόγιστη ανάπτυξη των Κυκλάδων υπό τον φόβο να αλλοιωθεί το φυσικό τοπίο. Εσείς, ως δήμαρχος ποια μέτρα παίρνετε για να διαφυλάξετε τον τόπο και να προωθήσετε τον βιώσιμο τουρισμό;

Αναφέρεστε φαντάζομαι στην αλόγιστη οικιστική ανάπτυξη που είναι αποτέλεσμα της δημοφιλίας των νησιών των Κυκλάδων και της αυξημένης τουριστικής ροής. Είναι ένα σοβαρό θέμα, μας απασχολεί ιδιαίτερα, ειδικά γιατί και η Ίος, της οποίας η οικονομία είναι σε σχεδόν απόλυτο βαθμό εξαρτημένη από τον τουρισμό, είναι ένας ιδιαίτερα δημοφιλής τουριστικός προορισμός. Όπως πολύ καλά γνωρίζετε, το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδος για λογαριασμό του Υπουργείου Περιβάλλοντος, έχει αναλάβει την εκπόνηση Ειδικών Πολεοδομικών Σχεδίων για κάθε Δήμο και όσον αφορά την Ίο, μετά από διαγωνισμό, θα ορισθεί ανάδοχος για την εκπόνηση του αντίστοιχου ΕΠΣ. Ο Δήμος Ιητών έχει συστήσει μια ομάδα εργασίας, αντικείμενο της οποίας θα είναι, κατόπιν μελέτης του προτεινόμενου ΕΠΣ, να διατυπώσει γνώμη, να θέσει ερωτήματα και να προτείνει αλλαγές, εφ΄ όσον χρειασθεί. Στόχος μας είναι η προώθηση ήπιας, βιώσιμης και αειφόρου ανάπτυξης για το νησί μας, με βάση πάντα την νομιμότητα. Διεθνώς παρατηρείται μια σαφής μετατόπιση στο είδος του τουρισμού που επιλέγουν σημαντικότατοι τουριστικοί προορισμοί. Η προστασία του φυσικού περιβάλλοντος, η προστασία και ανάδειξη της πολιτιστικής ταυτότητας, η ανάγκη για μείωση των πιέσεων σε πόρους αλλά και στον ρυθμό και την ποιότητα ζωής των μονίμων κατοίκων, επιβάλλουν την αλλαγή στην μορφή της τουριστικής ανάπτυξης. Η μαζικότητα, η εντατικοποίηση, οι επεμβάσεις μεγάλης κλίμακας, μακροπρόθεσμα μπορεί να μειώσουν την ποιότητα των προσφερόμενων υπηρεσιών και γενικά του προσφερόμενου τουριστικού προϊόντος, με αποτέλεσμα τον σταδιακό μαρασμό ενός τόπου.      

2. Ένα μεγάλο πρόβλημα στα νησιά είναι η έλλειψη νερού, ιδιαίτερα τους καλοκαιρινούς μήνες που οι αφίξεις των τουριστών βρίσκονται στο αποκορύφωμα. Μπορείτε να αναφερθείτε στις πρακτικές που ακολουθείτε για την ορθή διαχείριση του νερού και πώς προετοιμάζεστε για τις περιόδους αιχμής;

Κύρια πηγή τροφοδοσίας του δικτύου ύδρευσης για το νησί μας, υπήρξε ανέκαθεν η λιμνοδεξαμενή στην περιοχή Μυλοπότα με χωρητικότητα 235.000 m3, στην οποία συνήθως συρρέουν τα νερά των βροχοπτώσεων. Δυστυχώς, όπως και στα περισσότερα νησιά, το ύψος των βροχοπτώσεων είναι ιδιαίτερα χαμηλό, μάλιστα για την χειμερινή περίοδο 2022-2023 ήταν μηδενικό, με αποτέλεσμα η λιμνοδεξαμενή να παραμείνει κενή. Διαγνώσαμε έγκαιρα το πρόβλημα αυτό της επάρκειας σε νερό χρήσης, ιδίως κατά τους θερινούς μήνες και τα τελευταία έτη οι τεχνικές υπηρεσίες του Δήμου μας, επιδόθηκαν κυριολεκτικά σε έναν «αγώνα δρόμου» με στόχο την αύξηση της διαθεσιμότητας σε νερό χρήσης, την μείωση των απωλειών στο δίκτυο ύδρευσης, την δωρεάν παροχή πόσιμου νερού και φυσικά την λειτουργία συστήματος που θα έδινε την ευκαιρία, σε πραγματικό χρόνο, να έχουμε εικόνα της κατανάλωσης και της ορθής λειτουργίας του δικτύου. Σήμερα λοιπόν διαθέτουμε ικανό αριθμό  μονάδων αφαλάτωσης συνολικής δυναμικότητας 3000 m3 έχουμε προχωρήσει στην χωροθέτηση για την κατασκευή 3 δεξαμενών ύδρευσης συνολικής χωρητικότητας 2000 m3 σε συγκεκριμένα σημεία του νησιού, παρέχουμε πόσιμο νερό σε δημοτικές βρύσες στην περιοχή της Χώρας και στα προϋπάρχοντα 3 σημεία στις περιοχές Χώρας, Γιαλού και Μυλοπότα, πραγματοποιήσαμε  υδροδοτικές γεωτρήσεις σε προεπιλεγμένα σημεία του νησιού,  προχωραμε  στην εκπόνηση μελέτης τοπογραφικής αποτύπωσης των δικτύων ύδρευσης της Χώρας και μελέτης αντικατάστασης των δικτύων αυτών, σχεδιάζουμε την προμήθεια, εγκατάσταση και λειτουργία επιπλέον μονάδων αφαλάτωσης, στα σχέδιά μας περιλαμβάνεται η διάθεση νερού που θα προέρχεται από την τριτοβάθμια επεξεργασία λυμάτων σε αρδεύσιμες περιοχές, σε συνεργασία με τον ΜΚΟ MedINA (Μεσογειακό Ινστιτούτο για την Φύση και τον Άνθρωπο) σχεδιάζουμε την κατασκευή μικροφραγμάτων για την προστασία της βιοποικιλότητας και τον εμπλουτισμό του υδροφόρου ορίζοντα με την ανακατασκευή μικρών λίθινων αναβαθμών στα ρέματα της λεκάνης Κάμπου και φυσικά διαθέτουμε πλέον το Ολοκληρωμένο Σύστημα Διαχείρισης Υδατικών Πόρων και Ηλεκτρονικής Αποτύπωσης του Δικτύου Μεταφοράς και Διανομής Νερού.  Τέλος, το πρόγραμμα «Water Matters -Αύξηση της Γνώσης για την Σημασία της Καλής Κατάστασης των Υδάτινων Σωμάτων», υλοποίησε κατά το χρονικό διάστημα 2 με 4 Μαΐου 2023 την δεύτερη δράση ευαισθητοποίησης και ενημέρωσης στην Ίο. Αισιοδοξούμε λοιπόν πως είμαστε σε θέση να αντιμετωπίσουμε με επάρκεια την αυξημένη ζήτηση.

3. Το 2024, βάσει χρονοδιαγράμματος του ΑΔΜΗΕ, το νησί θα συνδεθεί με το ηπειρωτικό σύστημα ηλεκτρικής ενέργειας. Μέχρι στιγμής τι κινήσεις έχετε κάνει ως προς τον ενεργειακό σχεδιασμό του νησιού και πόσο θα σας ωφελήσει αυτή η διασύνδεση;

Ξεκινώντας από το τελευταίο, το έργο  αυτό της διασύνδεσης θα εξασφαλίσει την αξιόπιστη, οικονομική και επαρκή τροφοδότηση του νησιού μας με ηλεκτρική ενέργεια. Η διασύνδεση επίσης σημαίνει πως μελλοντικά θα υφίσταται η υποδομή για την εγκατάσταση και λειτουργία ΑΠΕ στο νησί μας. Ως προς τον ενεργειακό σχεδιασμό θα πω πως, μέχρι σήμερα έχουμε προχωρήσει στην συμβασιοποίηση για την ενεργειακή αναβάθμιση των σχολικών κτιρίων με συνολική δαπάνη ύψους 468.000 ευρώ περίπου, αξιοποιώντας ίδιους πόρους και συγκεκριμένα χρηματοδοτικά εργαλεία (Πράσινο Ταμείο, Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Νότιο Αιγαίο 2010-2020), στα πλαίσια του Ευρωπαϊκού Ερευνητικού Προγράμματος NESOI έχουμε χρηματοδοτηθεί με ποσό ύψους 60.000 ευρώ για την σύνταξη μελέτης σκοπιμότητας, που αφορά την δημιουργία μονάδας αναερόβιας χώνευσης για παραγωγή βιοαερίου αξιοποιώντας βιοαπόβλητα γεωργοκτηνοτροφικού τομέα και μελλοντικά βιοαπόβλητα από προδιαλεγμένα Αστικά Στερεά Απόβλητα του νησιού με το τελικό παραγόμενο βιοαέριο να  χρησιμοποιείται στην συμπαραγωγή ηλεκτρικής και θερμικής ενέργειας  και τέλος, με πρόσφατη απόφαση της Γενικής Γραμματείας Αιγαίου και Νησιωτικής Πολιτικής, εγκρίθηκε η επιχορήγηση του Δήμου Ιητών, με το ποσό των 26.040 ευρώ για την παροχή υπηρεσιών συμβούλου, για τον σχεδιασμό φωτοβολταϊκού συστήματος και την εξοικονόμηση ενέργειας, μέσω της διαδικασίας του ενεργειακού συμψηφισμού, σε ενεργοβόρες υποδομές ύδρευσης (αφαλατώσεις)

4. Μπορείτε να αναφερθείτε στα ποσοστά ανακύκλωσης που πετυχαίνετε και τι δράσεις υλοποιείτε για την αύξηση αυτού του ποσοστού;

Ο Δήμος Ιητών, το έτος 2020, σύμφωνα με στοιχεία της εταιρείας «Ανακύκλωση Συσκευών ΑΕ», παρέδωσε συνολικά 14.840 kgr ηλεκτρικού και ηλεκτρονικού εξοπλισμού, δηλαδή 7,33 kgr ανά κάτοικο και κατέλαβε μια από τις πρώτες θέσεις πανελληνίως με κριτήριο την ανακύκλωση και την εναλλακτική διαχείριση αποβλήτων ηλεκτρικού - ηλεκτρονικού εξοπλισμού. Πέραν αυτού ήδη, γίνεται συλλογή αποκλειστικά και μόνο γυάλινων συσκευασιών, ενώ σε τακτά χρονικά διαστήματα με ανακοινώσεις προτρέπουμε κατοίκους και επισκέπτες μας να χρησιμοποιούν τους ειδικούς κάδους για την ανακύκλωση των πλαστικών συσκευασιών PET. Τέλος, στα πλαίσια των εκδηλώσεων του ετήσιου IOS FESTIVAL, μικροί και έφηβοι συμμετείχαν σε εργαστήρια κατασκευής ενδυμάτων, κοσμημάτων, αξεσουάρ και μουσικών οργάνων από ανακυκλώσιμα υλικά.