Δ. Ανδριόπουλος: «Το ESG υπήρχε στο DNA μας πριν ακόμα γίνει γνωστό ως το ακρωνύμιο που είναι σήμερα»

Η Dimand ανήκει στους κορυφαίους παίκτες του κλάδου της ανάπτυξης ακινήτων στην Ελλάδα, με πολλά έργα εν εξελίξει και μεγάλες επενδύσεις. Η επιτυχία της εταιρείας δεν οφείλεται μόνο στην εμπορική δραστηριότητα με την στενή έννοια αλλά στην γενικότερη δράση της ως μέλος της κοινωνίας με πρωτοβουλίες που υποστηρίζουν την κοινωνία και σέβονται το περιβάλλον.

Ο CEO της DIMAND, Δημήτρης Ανδριόπουλος, μιλάει στο ESG+ Stories μεταξύ άλλων για τη σημασία των κριτηρίων ESG στον κλάδο των ακινήτων, για τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν στον δρόμο προς τη βιωσιμότητα, για τα πρότυπα LEED και BREEAM αλλά και την ανάγκη για επιπλέον υποστήριξη από το κράτος αλλά και την κυκλική οικονομία. 

1.    Τι κάνει η DIMAND γύρω από το ESG και ποσό σημαντική είναι η υιοθέτηση των συγκεκριμένων κριτηρίων για την βιωσιμότητα σας;

To ESG κωδικοποιήθηκε με αυτόν τον τρόπο και έγινε μία αναγκαιότητα και μετέπειτα μία υποχρέωση τα τελευταία χρόνια. Η DIMAND το είχε στο DNA της, εξαιτίας των ανθρώπων που την ίδρυσαν και που δουλεύουν για αυτή, από 20ετίας. Οι άνθρωποι της DIMAND δεν είχαν μόνο ενδιαφέρον για την εμπορική δραστηριότητα με τη στενή έννοια, αλλά και για την επίδραση της δραστηριότητας αυτής στην κοινωνία, το περιβάλλον και την ομάδα εργασίας. Αυτό δεν είναι σχηματικό. Από παλιά η εταιρεία προήγαγε τον εθελοντισμό και την προσφορά, μέσα από συμμετοχή σε Μαραθωνίους, διασώζοντας αγώνες βουνού, δωρίζοντας εξοπλισμό σε ανθρώπους που έπασχαν από βαριές νόσους, ενισχύοντας το Πυροσβεστικό Σώμα με οχήματα και μέσα από ποικίλες άλλες δράσεις. Συνοπτικά, το ESG υπήρχε στο DNA μας πριν ακόμα γίνει γνωστό ως το ακρωνύμιο που είναι σήμερα.

Από το 2005, αποφασίσαμε όλα μας τα κτήρια να είναι πράσινα και, μέσω του LEED, ενταχθήκαμε σε μία από τις κατηγορίες του ESG με έναν άμεσο και δραστικό τρόπο. καταφέρνοντας τα τελευταία χρόνια να έχουμε υλοποιήσει το 43% των πιστοποιημένων πράσινων κτηρίων, κατά LEED BD+C, που υπάρχουν συνολικά στην Ελλάδα. Από το 2015 και μετά, όταν αποφασίσαμε σαν εταιρεία ότι δεν δημιουργούμε απλά κτήρια άλλα υλοποιούμε αστικές αναπλάσεις, εκεί η συμμετοχή μας στο ESG έγινε ακόμα πιο μεγάλη και άμεση. Αρχίσαμε να δωρίζουμε σε δήμους μελέτες και τεχνογνωσία για να κάνουν ανάπλαση του δημόσιου χώρου. Βοηθήσαμε τον Δήμο της Πάτρας να αναπαλαιώσει την Βιβλιοθήκη της πόλης, τον Δήμο του Πειραιά να αναβιώσει τον Άγιο Διονύσιο, ενώ δωρίσαμε τις μελέτες για το αρχαιολογικό Μουσείο της Χίου και τις μελέτες για το Μάτι, ώστε, μετά την καταστροφική φωτιά, να επανασχεδιαστεί η οικιστική ζώνη αλλά να δημιουργηθεί και ένα άλσος δασικής αναψυχής στην περιοχή.

«Αυτές οι δράσεις είναι ένα μεγάλο μέρος του ESG που υλοποιούμε, και όχι για να είμαστε θεσμικά εντάξει προς την Κεφαλαιαγορά, αλλά γιατί έτσι αντιλαμβανόμαστε τον ρόλο μας απέναντι στην κοινωνία»

Αστικές αναπλάσεις και δράσεις που, αν ως ιδιώτες δεν κάναμε, δεν θα απορροφούσε ποτέ το κράτος ευρωπαϊκούς πόρους. Αυτές οι δράσεις είναι ένα μεγάλο μέρος του ESG που υλοποιούμε, και όχι για να είμαστε θεσμικά εντάξει προς την Κεφαλαιαγορά, αλλά γιατί έτσι αντιλαμβανόμαστε τον ρόλο μας απέναντι στην κοινωνία. Άρα το ESG είναι στο DNA μας και απλά το κωδικοποιήσαμε και το αναπτύξαμε. Αυτός ήταν άλλωστε και  ο κύριος λόγος που έκανε την EBRD να γίνει συνεταίρος μας και όχι μόνο χρηματοδότης μας. 

2.    Ποιες είναι οι βασικές προκλήσεις που συναντάτε στον δρόμο για τη βιώσιμη και πράσινη ανάπτυξη;

Η μεγαλύτερη πρόκληση είναι να πείσουμε και άλλους να συμμετάσχουν σε αυτό το όραμα. Γιατί η βιωσιμότητα δεν είναι κάτι που αφορά μόνο τις εταιρείες, αλλά αφορά όλους μας. Άρα η μεγαλύτερη πρόκληση είναι να πείσουμε κι άλλες εταιρείες, κι άλλους stakeholders κι άλλους δημόσιους οργανισμούς, να συμμετάσχουν στο όραμα και την όλη προσπάθεια. 

3.    Κατά ποσό αυτά τα πρότυπα LEED και BREEAM δίνουν την πραγματική ουσία του ESG και κατά πόσο χρειάζεται περαιτέρω υποστήριξη από το κράτος;

Το LEED, το BREEAM, ο γαλλικός κώδικας πράσινων κτηρίων κ.λ.π. είναι μία πολύ συστηματοποιημένη δουλειά που πιστοποιεί τα όσα κάνεις. Από εκεί και πέρα δεν φτάνει μόνο αυτό. Πρέπει και το κράτος να παίρνει και άλλες πρωτοβουλίες. Το κάθε κράτος έχει τις δικές του ιδιαιτερότητες τις οποίες  η κάθε εταιρεία / φορέας / ιδιώτης θα συνυπολογίζει, με στόχο όμως να κάνει το extra mile. Δεν πρέπει να περιμένουμε μόνο από τους θεσμούς είτε να μας προτρέπουν είτε να μας τιμωρούν, πρέπει να έχουμε την κουλτούρα να κάνουμε το επιπλέον βήμα για το κοινό καλό, για την ανάδειξη της ίδιας της εταιρείας, για την ανάπτυξη των ανθρώπων κ.ο.κ.

4.    Η κυκλική οικονομία αποτελεί ευκαιρία ή απειλή για τον κλάδο σας; 

Είναι και τα δύο. Επειδή τα κτήρια είναι αποδεδειγμένα υπεύθυνα για το 40% των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα παγκοσμίως, ήταν επόμενο πως οι πρώτες οδηγίες θα  αφορούσαν τα κτήρια, μετά θα ακολουθούσε η βιομηχανία, τα αυτοκίνητα, οι μεταφορές κλπ. Άρα ήταν λογικό επακόλουθο οι πρώτες νομοθεσίες γύρω από την κυκλική οικονομία να αφορούν τα κτήρια.

«Δυστυχώς είναι πολύ δύσκολο να επιτευχθούν όσα έχουν τεθεί για το 2030»

Πρακτικά, βρισκόμαστε στην αρχή, διότι έχουμε ακόμα τους στόχους του 2030, του 2040 και του 2050. Αυτός ο δρόμος είναι μακρύς, αλλά έπρεπε από κάπου να ξεκινήσει και όντως έχει ξεκινήσει. Δυστυχώς είναι πολύ δύσκολο να επιτευχθούν όσα έχουν τεθεί για το 2030, διότι προτρέξαμε να θέσουμε στόχους χωρίς να λαμβάνουμε υπόψη εξωγενή γεγονότα που δεν ελέγχουμε, όπως ο πόλεμος στην Ουκρανία, που έστρεψε όλο αυτό το καράβι στην αντίθετη κατεύθυνση. Δεύτερον, δεν μπορεί αυτοί οι στόχοι να μην λαμβάνουν υπόψη την διαφορετικότητα των οικονομιών. Αυτούς τους στόχους τους έβαλε ο Δυτικός Κόσμος παραβλέποντας το τι συμβαίνει στον Αραβικό κόσμο, στην Ασία κ.ο.κ. Κατά τη γνώμη μου αυτά θα αναπροσαρμοστούν γιατί δεν μπορείς να αγνοείς τι γίνεται στην Ινδία, την Ινδονησία, το Βιετνάμ και το Λάος. Συνοπτικά, οι παράμετροι που πρέπει να λαμβάνονται υπόψη στην στοχοθέτηση είναι τα οικονομικά στοιχεία, οι ιδιαιτερότητες της κάθε οικονομίας, οι εξωγενείς παράγοντες και γεγονότα που δεν ελέγχουμε και θα μας πηγαίνουν μπρος- πίσω. Φυσικά, και η τεχνολογία που εξελίσσεται με έναν ρυθμό που αλλάζει και επηρεάζει όλα τα παραπάνω. Άρα οι στόχοι θα αναπροσαρμόζονται, και άλλοι θα έρθουν πιο γρήγορα και άλλοι θα πάνε πιο πίσω χρονικά. 

5.    Έχετε αλλάξει το μοντέλο λειτουργίας σας; Έχετε ενσωματώσει στη στρατηγική σας τις πτυχές του ESG?

Εμείς, από το 2005 που ιδρυθήκαμε, έχουμε αλλάξει τουλάχιστον 5 φορές το μοντέλο μας, γιατί έχουμε αναπτυχθεί οργανικά μέσα στις κρίσεις. Μέσα σε αυτά τα πλαίσια, είμαστε μία εταιρεία που έχει μάθει στις αλλαγές, άρα προσαρμοζόμαστε γρήγορα και στο ESG αλλά και σε όλα τα νέα δεδομένα.

«Για εμάς το να αλλάζουμε έχει γίνει business as usual»

Μάλιστα, επειδή μας απασχολεί πολύ το μέλλον, έχουμε ιδρύσει πλέον ένα ειδικό τμήμα που ασχολείται με τα γεγονότα του μέλλοντος, τα απροσδόκητα, το πώς αλλάζει ο κλάδος. Για εμάς το να αλλάζουμε έχει γίνει business as usual. Δεν είναι κάτι που το σκεφτόμαστε κάθε τρία χρόνια, είναι κάτι που μας απασχολεί κάθε μήνα, σε κάθε Διοικητικό Συμβούλιο, σε κάθε management meeting, απλά ανά περιόδους κάνουμε τις μεγάλες αλλαγές.

6.    Πώς προβλέπεται η αγορά ακινήτων το 2024;

Αυτά που είναι προβλέψιμα για το κλάδο μας, τα επόμενα τρία με πέντε χρόνια δείχνουν όλα θετικά, αλλά με αστερίσκους. Πρώτος αστερίσκος είναι τα εξωγενή γεωπολιτικά γεγονότα που δεν ελέγχουμε, δεύτερος αστερίσκος είναι τα εξωγενή παγκόσμια γεγονότα, οικονομικά και άλλα, που πάλι δεν ελέγχουμε, όπως η κατάρρευση τραπεζών για παράδειγμα και τρίτος αστερίσκος είναι οι μεγάλες κοινωνικές αλλαγές που μπορούν να επιφέρουν γρηγορότερα επίδραση και αποτέλεσμα στον κλάδο μας. Αν δεν αλλάξει κάτι δραματικά, η πρόγνωση είναι θετική.