Στις 21 Απριλίου 2021, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενέκρινε μια φιλόδοξη και ολοκληρωμένη δέσμη μέτρων για τη χρηματοδότηση βιώσιμων έργων. Αυτό το πακέτο περιλαμβάνει μια πρόταση για μια Εταιρική Οδηγία Αναφοράς Βιωσιμότητας (CSRD) με στόχο στο μέλλον να οδηγήσει σε αναφορά βιωσιμότητας ισοδύναμη με την οικονομική έκθεση. Η πρόταση προβλέπει την υιοθέτηση προτύπων αναφοράς της ΕΕ.
Η αναθεώρηση, αφορά κυρίως στην διεύρυνση της βάσης των επιχειρήσεων, οι οποίες είναι υπόχρεες για την δημοσίευση μη χρηματοοικονομικών πληροφοριών, την χρησιμοποίηση Προτύπων για την τυποποιημένη δημοσιοποίηση των πληροφοριών, την ψηφιακή ανάρτηση των πληροφοριών και την επιθεώρηση της προς δημοσίευση πληροφόρησης.
Το πεδίο εφαρμογής της προτεινόμενης οδηγίας CSRD θα επεκταθεί ώστε να ισχύει για περισσότερες εταιρείες :
- Πρώτον, θα ισχύει για όλες τις επιχειρήσεις που είναι εισηγμένες στις ρυθμιζόμενες αγορές της ΕΕ, εκτός από τις πολύ μικρές επιχειρήσεις. Αν και οι εισηγμένες μικρομεσαίες επιχειρήσεις θα εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής, θα έχουν προθεσμία έως την 1η Ιανουαρίου 2026 για να συμμορφωθούν με τις απαιτήσεις εταιρικών δημοσιεύσεων της οδηγίας.
- Δεύτερον, θα ισχύει για μια «μεγάλη επιχείρηση» που είναι είτε εταιρεία της ΕΕ είτε Ευρωπαϊκή θυγατρική άλλης εταιρείας εκτός ΕΕ. Ως «μεγάλη επιχείρηση» νοείται μια οντότητα που πληροί δύο από τα ακόλουθα τρία κριτήρια: καθαρός κύκλος εργασιών άνω των 40 εκατομμυρίων ευρώ, περιουσιακά στοιχεία με βάση τον ισολογισμό άνω των 20 εκατ. ευρώ ή περισσότεροι από 250 εργαζόμενοι.
- Τρίτον, η οδηγία CSRD θα ισχύει για ασφαλιστικές επιχειρήσεις και πιστωτικά ιδρύματα ανεξάρτητα από τη νομική τους μορφή.
Υπάρχουν επίσης εξαιρέσεις στην εφαρμογή της οδηγίας CSRD. Πιο συγκεκριμένα, μια θυγατρική θα εξαιρείται εάν η μητρική συμπεριλάβει τη θυγατρική στην έκθεσή της με την οποία συμμορφώνεται με την οδηγία CSRD. Όπως αναφέρθηκε παραπάνω, οι εισηγμένες πολύ μικρές εταιρείες και οι μη εισηγμένες μικρομεσαίες επιχειρήσεις δεν εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής, αλλά μπορούν να εφαρμόσουν τις διατάξεις σε εθελοντική βάση.
Χρονοδιαγράμματα
Τα 27 κράτη μέλη της ΕΕ αναμένεται να μεταφέρουν τη νέα οδηγία CSRD στο εθνικό τους δίκαιο έως τις 31 Δεκεμβρίου 2022. Ως αποτέλεσμα, οι εταιρείες που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής της οδηγίας θα πρέπει να συμμορφωθούν με τους τροποποιημένους κανόνες για τις οικονομικές χρήσεις που ξεκινούν την ή μετά την 1η Ιανουαρίου 2023.
Οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις δεν θα χρειαστεί να ξεκινήσουν την εφαρμογή της νέας οδηγίας CSRD πριν το πέρας τριών ετών από την εφαρμογή της, δηλαδή από την 1η Ιανουαρίου 2026.
Στόχοι
Η οδηγία CSRD σηματοδοτεί ένα νέο βήμα αλλαγής στο πλαίσιο των εταιρικών δημοσιεύσεων και εκθέσεων και στη διασφάλιση της ορθότητας των μη οικονομικών καταστάσεων.
Οι στόχοι της οδηγίας περιλαμβάνουν:
- Την απαίτηση οι αναφερόμενες πληροφορίες να είναι συγκρίσιμες και συνεπείς με τους κανονισμούς της ΕΕ.
- Τον στόχο να μειωθεί το περιττό κόστος και να δοθεί η δυνατότητα στις εταιρείες να ανταποκριθούν στην αυξανόμενη ζήτηση για εκθέσεις κλιματικής βιωσιμότητας με ένα οικονομικά αποδοτικό τρόπο.
Επιπτώσεις και προσδοκίες
Η οδηγία CSRD αποτελεί μια σημαντική αλλαγή στις εταιρικές δημοσιεύσεις με εκτεταμένες επιπτώσεις για τις επιμέρους επιχειρήσεις, καθώς και για το μέλλον των εκθέσεων κλιματικής βιωσιμότητας, τόσο στην Ευρώπη όσο και παγκοσμίως. Οι εταιρείες, οι ρυθμιστικές αρχές και οι ελεγκτές θα πρέπει να αφιερώσουν σημαντικό χρόνο και πόρους για να προετοιμαστούν για την εφαρμογή της οδηγίας CSRD σε σύντομο χρονικό διάστημα μικρότερο των δύο ετών. Θα υπάρχουν ορισμένες προσδοκίες από τις επιχειρήσεις όπως:
- Δημοσιοποίηση περισσότερων πληροφοριών σχετικά με την κλιματική βιωσιμότητα τους και τον αντίκτυπο στα επιχειρηματικά τους μοντέλα και στη στρατηγική τους
- Παροχή πληροφοριών που οι επενδυτές μπορούν να χρησιμοποιήσουν για σκοπούς σύγκρισης με αντίστοιχες εταιρείες
- Αλλαγή του τρόπου με τον οποίο οι επιχειρήσεις προσεγγίζουν τις δικές τους διαδικασίες λήψης αποφάσεων και τον τρόπο που επικοινωνούν με τους μετόχους τους
Προετοιμασία για αποτελεσματική εφαρμογή
Δεδομένης της σημασίας της οδηγίας και του χρόνου που απαιτείται, είναι επιτακτική ανάγκη οι εταιρείες να αρχίσουν να προετοιμάζονται για την εφαρμογή της οδηγίας από τις αρχές του 2022, όταν τα σχέδια προτύπων θα είναι διαθέσιμα για δημόσια διαβούλευση.
Οι εταιρείες θα πρέπει να εξετάσουν πώς εντοπίζουν και συλλέγουν πληροφορίες σχετικά με τη βιωσιμότητα, να διαχειρίζονται περιβαλλοντικούς κινδύνους, κοινωνικούς κινδύνους και κινδύνους εταιρικής διακυβέρνησης (ESG), να εκπονούν πολιτικές και να θέτουν στόχους και βασικούς δείκτες απόδοσης με την ευκαιρία να επαναξιολογήσουν τη συνάφειά τους.
Τι θα πρέπει να κάνουν οι εταιρείες στην πράξη
Οι εταιρείες που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής της προτεινόμενης οδηγίας CSRD θα πρέπει να κάνουν ορισμένες σημαντικές αλλαγές στον τρόπο προετοιμασίας και κοινοποίησης πληροφοριών για την βιωσιμότητα.
Η διοίκηση θα πρέπει να:
- Παρέχει πρόσθετες γνωστοποιήσεις – όλες οι πληροφορίες βιωσιμότητας που γνωστοποιούνται θα πρέπει να είναι σε ορίζοντα αναφοράς μελλοντικό και παρελθοντικό, από την ημερομηνία γνωστοποίησης και θα πρέπει να είναι ποιοτικές και ποσοτικές. Θα πρέπει επίσης να εξετάζουν βραχυπρόθεσμους, μεσοπρόθεσμους και μακροπρόθεσμους ορίζοντες και ολόκληρη την αλυσίδα αξίας της εταιρείας.
- Υποβάλλει αναφορές σύμφωνα με τα νέα πρότυπα εκθέσεων βιωσιμότητας – οι εταιρείες θα πρέπει να αποκαλύπτουν πληροφορίες στο πλαίσιο της αναφοράς της διοίκησης για την εκάστοτε οικονομική χρήση, δίνοντας έτσι στους χρήστες μια ολοκληρωμένη εικόνα του αντίκτυπου και της απόδοσής τους.
- Χρησιμοποιεί ψηφιακές ετικέτες (digital tagging ) – προκειμένου να διευκολύνουν την αναζήτηση των πληροφοριών βιωσιμότητας από τους χρήστες και την ανάγνωση από μηχανές. Οι εταιρείες θα πρέπει να συντάσσουν τόσο τις οικονομικές τους καταστάσεις όσο και την αναφορά της διοίκησης τους σε ενιαία μορφή XHTML και να επισημαίνουν πληροφορίες βιωσιμότητας, με ετικέτα με βάση την ψηφιακή ταξινόμηση.
Ο ρόλος των επιτροπών ελέγχου και των ελεγκτών
Οι επιτροπές ελέγχου και οι ελεγκτές θα πρέπει εκ του ρόλου τους να επιβλέπουν την υιοθέτηση όλων των νέων διαδικασιών υποβολής εκθέσεων και να παρακολουθούν την αποτελεσματικότητα των συστημάτων διοίκησης και λειτουργίας και ελέγχου των εταιρειών τους.
Οι επιτροπές ελέγχου θα έχουν ενισχυμένες αρμοδιότητες βάσει της νέας οδηγίας, συμπεριλαμβανομένης της παρακολούθησης της διαδικασίας σύνταξης και δημοσίευσης της έκθεσης βιωσιμότητας της εταιρείας και της υποβολής συστάσεων για τη διασφάλιση της ακεραιότητας των πληροφοριών που παρέχονται από την εταιρεία.
Οι προβλεπόμενοι από το νόμο εξωτερικοί ελεγκτές θα πρέπει να παρέχουν επιπλέον αλλά περιορισμένου βαθμού διασφάλιση σχετικά με τις αναφερόμενες πληροφορίες βιωσιμότητας μιας εταιρείας.
Ζωτικής σημασίας
Όπως υποστηρίζει, ο ασφαλιστικός κλάδος, ο μεγαλύτερος θεσμικός επενδυτής της Ευρώπης με υπό διαχείριση περιουσιακά στοιχεία ύψους 10 τρισ. ευρώ και συνεπώς είναι ζωτικής σημασίας να υπάρχουν διαθέσιμα συνεπή, συγκρίσιμα και αναγνώσιμα από υπολογιστή δεδομένα βιωσιμότητας, έτσι ώστε οι ασφαλιστές να μπορούν να λαμβάνουν τις κατάλληλες επενδυτικές αποφάσεις και να συμμορφώνονται με τις ευρωπαϊκές κανονιστικές απαιτήσεις γνωστοποίησης, όπως το Κανονισμός Γνωστοποιήσεων SFDR και ο Κανονισμός Taxonomy ταξινόμηση.
Η Οδηγία CSRD θα διαδραματίσει επομένως ζωτικό ρόλο στη διασφάλιση της ύπαρξης συνεκτικών και συγκρίσιμων δεδομένων αειφορίας και, μαζί με την ευρωπαϊκή πρωτοβουλία ενιαίου σημείου πρόσβασης, θα μπορεί να διασφαλίσει την αποτελεσματική πρόσβαση στα δεδομένα καθώς και την ορθή χρήση τους.
Η Οδηγία CSRD θα διαδραματίσει ζωτικό ρόλο στη διασφάλιση της ύπαρξης συνεκτικών και συγκρίσιμων δεδομένων αειφορίας και, μαζί με την ευρωπαϊκή πρωτοβουλία ενιαίου σημείου πρόσβασης, θα μπορεί να διασφαλίσει την αποτελεσματική πρόσβαση στα δεδομένα καθώς και την ορθή χρήση τους.