Ένα νέο πρόγραμμα οικονομικής ενίσχυσης προς τους δήμους της χώρας για περιβαλλοντικά έργα έβγαλε στον αέρα το Πράσινο Ταμείο. Εντάσσεται στον Άξονα Προτεραιότητας «Αστική Αναζωογόνηση & Λοιπές δράσεις Περιβαλλοντικού Ισοζυγίου» του Χρηματοδοτικού Προγράμματος «Δράσεις Περιβαλλοντικού Ισοζυγίου» για τα έτη 2023-2024, με τη συνολική δημόσια δαπάνη να φτάνει στο ποσό των 55.520.000 ευρώ.
.
Με βάση το σχετικό έγγραφο, καλούνται όλοι οι δήμοι της χώρας να υποβάλουν προτάσεις για ένταξη στο πρόγραμμα, ενώ όπως διευκρινίζεται, η πρόσκληση θα παραμείνει ανοιχτή έως και την Παρασκευή 29 Μαρτίου 2024, που είναι καταληκτική ημερομηνία υποβολής των προτάσεων.
Δηλαδή, η συνολική διάρκεια της πρόσκλησης εκτείνεται στα ημερολογιακά έτη 2023-2024 και στο διάστημα αυτό δε θα εκδοθεί άλλη πρόσκληση. Σημειώνεται ότι η υποβολή των προτάσεων γίνεται αποκλειστικά και μόνο ηλεκτρονικά, μέσω της ιστοσελίδας του Πράσινου Ταμείου (www.prasinotameio.gr ) από την Τρίτη 2 Μαΐου 2023, ενώ η αξιολόγηση θα αρχίσει, με σειρά προτεραιότητας, από τις 4 Σεπτεμβρίου 2023.
Οι επιλέξιμες δράσεις
Οι δράσεις οι οποίες θα χρηματοδοτηθούν καθορίζονται στο πλαίσιο των μέτρων του προγράμματος ως εξής:
Μέτρο 1: Σύνθετες αστικές αναπλάσεις, όπου ως επιλέξιμες δράσεις περιλαμβάνονται ολοκληρωμένα έργα αναπλάσεων κοινόχρηστων χώρων και χώρων πρασίνου ή δίκτυο αυτών.
Ο ολοκληρωμένος χαρακτήρας των αναπλάσεων περιλαμβάνει:
-Μεμονωμένους κοινόχρηστους χώρους σημαντικού μεγέθους και/ή με αυξημένη σημασία για το σύνολο του οικιστικού συνόλου / οικιστικής περιοχής στο οποίο εντάσσονται,
-Σημαντικά ενιαία δίκτυα παρεμβάσεων με στόχο την απόδοση στο κοινό του ελεύθερου δημόσιου χώρου, αυξάνοντας την ελκυστικότητα, προσβασιμότητα και λειτουργικότητά του. Περιλαμβάνονται ακόμη δίκτυα πεζοδρόμων που συνθέτουν ένα ενιαίο σύνολο.
-Έργα διευθέτησης ρεμάτων με σεβασμό στην χλωρίδα και την πανίδα του τοπικού οικοσυστήματος κατόπιν σχετικής απόφασης οριοθέτησης
-Έργα αποκάλυψης (stream daylighting) και αποκατάστασης ρεμάτων.
-Ενίσχυση της φύτευσης γραμμικά σε συνδυασμό με φύτευση σε χώρους πρασίνου, για την βελτίωση της θερμικής άνεσης και του δροσισμού των αστικών φαραγγιών.
Μέτρο 2: Παρεμβάσεις στον αστικό χώρο, όπου ως επιλέξιμες δράσεις περιλαμβάνονται:
– Διαμόρφωση νέων κοινόχρηστων χώρων και αναδιαμόρφωση υφιστάμενων κοινόχρηστων χώρων, χώρων πρασίνου και υφιστάμενων δικτύων κοινόχρηστων χώρων πρασίνου, με έμφαση στη συμπλήρωση των φυτεύσεων.
-Αναβάθμιση του αστικού εξοπλισμού κοινόχρηστων χώρων και χώρων πρασίνου.
-Δημιουργία νέων ή αναβάθμιση υφιστάμενων παιδικών χαρών και πάρκων δραστηριοτήτων (όπως πάρκα σκύλων και άλλα θεματικά πάρκα).
-Αισθητική, λειτουργική, περιβαλλοντική αναβάθμιση, διεύρυνση, ανακατασκευή, πεζοδρόµων και πεζοδροµίων ή και δημιουργία νέων.
-Ανακαίνιση και διαμόρφωση κτιρίων που βρίσκονται στην ιδιοκτησία Ο.Τ.Α./ Δικαιούχου, ή έχουν εκμισθωθεί/παραχωρηθεί σε ΟΤΑ/ Δικαιούχο από φορείς που συγκαταλέγονται στους εν δυνάμει δικαιούχους του Πράσινου Ταμείου για χρονική διάρκεια τουλάχιστον 15 ετών, δηλαδή πρόκειται κτίρια εγκαταλειμμένα ή αχρησιμοποίητα με στόχο την επανάχρησή τους για την κάλυψη αναγκών εγκατάστασης κοινωνικών, πολιτιστικών σε συνδυασμό με αναπτυξιακές δραστηριότητες.
-Αισθητική αναβάθμιση όψεων κτιρίων που βρίσκονται στην ιδιοκτησία Ο.Τ.Α./ Δικαιούχου ή έχουν εκμισθωθεί/παραχωρηθεί σε ΟΤΑ/Δικαιούχο από φορείς που συγκαταλέγονται στους εν δυνάμει δικαιούχους του Πράσινου Ταμείου για χρονική διάρκεια τουλάχιστον 15 ετών, σε αξιόλογα τουριστικά, κοινωνικά ή πολιτιστικά σημεία της πόλης ή του δήμου, όπως σε κεντρικές πλατείες, καθώς και κτιρίων κεντρικών αξόνων και παραλιακών μετώπων.
-Διαμόρφωση θεσμοθετημένων χώρων στάθμευσης οχημάτων, υπέργειων και υπαίθριων με βιοκλιματικά υλικά, όπως και υπόγειων.
-Αναβάθμιση ενεργειακή, αισθητική και λειτουργική σχολικών κτιρίων καθώς και αναβάθμιση των υπαίθριων χώρων.
Μέτρο 3: Ολοκλήρωση Πολεοδομικού Σχεδιασμού, όπου ως επιλέξιμες δράσεις περιλαμβάνονται η έγκριση, αναθεώρηση ή τροποποίηση ήδη συμβασιοποιημένων πράξεων πριν την 31-12-2022 που αφορούν:
-Τα Τοπικά Πολεοδομικά Σχέδια (Τ.Π.Σ.) του άρθρου 7 του ν.4447/2016, τα οποία ρυθμίζουν τη βιώσιμη χωρική ανάπτυξη και οργάνωση της εδαφικής περιφέρειας μιας ή περισσοτέρων Δημοτικών Ενοτήτων, ή Γενικά Πολεοδομικά Σχέδια (Γ.Π.Σ.) ή Σχέδια Χωρικής και Οικιστικής Οργάνωσης Ανοικτής Πόλης (Σ.Χ.Ο.Ο.Α.Π.),
-Τα Ειδικά Πολεοδομικά Σχέδια (Ε.Π.Σ.) του άρθρου 8 του ν.4447/2016, τα οποία αποτελούν υποδοχείς σχεδίων, έργων και προγραμμάτων ανεξαρτήτως διοικητικών ορίων,
-Τα Ρυμοτομικά Σχέδια Εφαρμογής του άρθρου 10 του ν.4447/2016, τα οποία αποτελούν την εξειδίκευση και εφαρμογή των σχεδίων του πρώτου επιπέδου σχεδιασμού και περιλαμβάνουν το Ρυμοτομικό Σχέδιο και την Πράξη Εφαρμογής,
– Συνοδές μελέτες των προαναφερόμενων περιπτώσεων όπως Σ.Μ.Π.Ε., μελέτες γεωλογικής καταλληλότητας, μελέτες οριοθέτησης ρεμάτων, πράξεις αναλογισμού.
Διευκρινίζεται ότι στο Μέτρο 3, στις προαναφερόμενες δράσεις επιλέξιμες είναι η έγκριση, αναθεώρηση ή τροποποίηση ήδη συμβασιοποιημένων πριν την 31-12-2022 μελετών εφόσον αυτές εξελίσσονται ομαλά όπως αποδεικνύεται από την αρμόδια υπηρεσία και δεν χρηματοδοτούνται ταυτοχρόνως από κανένα άλλο πρόγραμμα.
Τα συμβασιοποιημένα έργα και οι ειδικότεροι όροι
Όπως αναφέρεται στην πρόσκληση, στους δυνητικούς δικαιούχους παρέχεται επίσης η δυνατότητα υποβολής προς ένταξη ήδη συμβασιοποιημένων έργων ή έργων των οποίων έχει ολοκληρωθεί η διαδικασία δημοπράτησης και καλύπτουν τα κριτήρια της επιλεξιμότητας που αναφέρονται αναλυτικά στον σχετικό Οδηγό. Προϋπόθεση είναι η υπογραφή της σύμβασης ή η ολοκλήρωση της διαδικασίας δημοπράτησης να έχει γίνει έως την 31-12- 2022, να υπάρχει και να βεβαιώνεται η ομαλή εξέλιξή τους και να μην αποτελούν αντικείμενο συμπληρωματικής σύμβασης. Σε καμία περίπτωση, όπως τονίζεται, το Πράσινο Ταμείο δεν χρηματοδοτεί έργο ή τμήμα έργου το οποίο έχει ήδη πληρωθεί, πριν την έκδοση της σχετικής απόφασης για την ένταξή του σε Χ.Π. του Π.Τ.
Σημειώνεται ότι για κάθε δήμο ισχύει ο περιορισμός της υποβολής έως δύο προτάσεων για τα διοικητικά του όρια στο ίδιο Μέτρο. Ακόμη, μία πρόταση μπορεί να περιλαμβάνει παρεμβάσεις σε περισσότερους του ενός χώρους. Εάν ένας Δικαιούχος υποβάλλει προτάσεις σε δύο ή και στα τρία διαφορετικά Μέτρα, ή περισσότερες από δύο προτάσεις στο ίδιο Μέτρο, οι αιτήσεις δεν θα εξετάζονται.
Το ποσό της ένταξης για κάθε έργο υπολογίζεται ως ποσοστό του προϋπολογισμού της μελέτης και ανάλογα με το είδος του έργου, και δεν μπορεί να υπερβεί το ανώτατο ποσό χρηματοδότησης.
Τα έργα εντάσσονται με σχετική απόφαση του Δ.Σ. του Πράσινου Ταμείου. Η απόφαση ένταξης του έργου εκδίδεται με βάση τον προϋπολογισμό του, λαμβάνοντας υπόψη το «ανώτατο ποσό χρηματοδότησης ανά δικαιούχο» όπως διαμορφώνεται ανά Μέτρο και σε συνάρτηση με τα πληθυσμιακά χαρακτηριστικά του κάθε δήμου.
