Πόσο «βιώσιμα» είναι τα βιώσιμα κεφάλαια; - Οδηγός για να επιλέξετε το κατάλληλο για εσάς

Πολλοί επενδυτές που κατέχουν βιώσιμα αμοιβαία κεφάλαια θα τρομοκρατούνταν αν ανακάλυπταν σε τι πραγματικά επενδύουν, αποκαλύπτει η Which?. Στην έρευνα που πραγματοποίησε το 58% όσων κατείχαν ένα βιώσιμο επενδυτικό κεφάλαιο - που συχνά αναφέρεται ως ESG - πίστευε ότι επένδυε σε εταιρείες που στοχεύουν στη δημιουργία θετικών αλλαγών στην κοινωνία ή το περιβάλλον. Στην πραγματικότητα, τέτοια κεφάλαια (γνωστά ως "κεφάλαια αντίκτυπου") είναι σχετικά σπάνια.

Στην πραγματικότητα, κατείχαν τα χαμηλότερα περιουσιακά στοιχεία υπό διαχείριση από όλα τα αμοιβαία κεφάλαια ESG το 2020, σύμφωνα με την Global Sustainable Investment Review. Διαπιστώθηκε μέσα από την έρευνα ότι οι αποταμιεύσεις των επενδυτών θα μπορούσαν να πηγαίνουν σε ορυκτά καύσιμα και να χρηματοδοτούν ακόμη και την αποψίλωση των δασών. Με τους Βρετανούς επενδυτές να επενδύουν 16 δισεκατομμύρια λίρες Αγγλίας σε «υπεύθυνα κεφάλαια» το 2021, η επενδυτική βιομηχανία και οι ρυθμιστικές αρχές πρέπει να δράσουν γρήγορα για να προστατεύσουν τους ευσυνείδητους επενδυτές από την αγορά κεφαλαίων που δεν ανταποκρίνονται στις αξίες τους. 

Πόσο «βιώσιμα» είναι τα βιώσιμα κεφάλαια

Με τη ζήτηση για προϊόντα ESG να αυξάνεται κατακόρυφα, οι διαχειριστές κεφαλαίων έσπευσαν να επωφεληθούν. Μόνο πέρυσι, σύμφωνα με τη Morningstar, 1.017 νέα βιώσιμα αμοιβαία κεφάλαια δρομολογήθηκαν και 536 «επαναπροσδιορίστηκαν» ως βιώσιμα. Ωστόσο, δεν υπάρχει επί του παρόντος καμία ρύθμιση για το τι καθιστά ένα αμοιβαίο κεφάλαιο "ESG". Αυτό σημαίνει ότι οι διαχειριστές αμοιβαίων κεφαλαίων μπορούν να χρησιμοποιούν την ετικέτα ακόμη και αν το αμοιβαίο κεφάλαιό τους έχει πολύ αδύναμες δεσμεύσεις για τη βιωσιμότητα - θέτοντας τους ανθρώπους σε κίνδυνο να επενδύσουν σε ένα αμοιβαίο κεφάλαιο πιστεύοντας ότι είναι πιο «πράσινο» από ό,τι είναι στην πραγματικότητα.

«Ρίξτε μια ματιά στο iShares ESG Aware MSCI USA της BlackRock, ένα από τα μεγαλύτερα αμοιβαία κεφάλαια ESG στον κόσμο, τόσο από πλευράς ενεργητικού υπό διαχείριση όσο και από πλευράς εισροών επενδυτών. Μεταξύ των συμμετοχών της είναι οι κολοσσοί των ορυκτών καυσίμων Chevron και Exxon Mobil. Εν τω μεταξύ, το ESG Developed World All Cap Equity Index Fund (UK) της Vanguard - το οποίο ήταν μεταξύ των πιο αγορασμένων αμοιβαίων κεφαλαίων ESG στην πλατφόρμα Interactive Investor το 2021 - επενδύει στις εταιρείες McDonald's, Mondelez και Nestlé. Και οι τρεις εταιρείες έχουν αλυσίδες εφοδιασμού που συνδέονται με την καταστροφή του τροπικού δάσους του Αμαζονίου» αναφέρεται στην ανακοίνωση των παοτελεσμάτων της έρευνας.  Η πλειονότητα των ερωτηθέντων - 67% και 66% αντίστοιχα - ήταν βέβαιοι ότι δεν επενδύουν σε ορυκτά καύσιμα ή σε εταιρείες που συμβάλλουν στην αποψίλωση των δασών. Η BlackRock και η Vanguard υπερασπίζονται τις επενδύσεις τους σε εταιρείες όπως η Chevron και η McDonald's με το επιχείρημα ότι έχουν δεσμευτεί για μηδενικές εκπομπές ρύπων μέχρι το 2050. Έτσι, με την επένδυση σε αυτές τις εταιρείες, υποστηρίζουν οι διαχειριστές των κεφαλαίων, οι άνθρωποι μπορούν να συμμετάσχουν στη μετάβαση σε μια πράσινη οικονομία.

Είναι όμως αυτή η στρατηγική ESG που προτιμούν οι περισσότεροι επενδυτές; Η έρευνα της Which? υποδηλώνει το αντίθετο: Μόνο το 2% δήλωσε ότι η προτιμώμενη στρατηγική ESG θα ήταν η επένδυση σε αμφιλεγόμενες εταιρείες για να τις ενθαρρύνει να γίνουν πιο βιώσιμες.

Παραπλανητικές ετικέτες

Ορισμένοι επενδυτές μπορεί να έχουν παρεξηγήσει σε τι επενδύουν τα αμοιβαία κεφάλαιά τους λόγω του τρόπου με τον οποίο φέρουν την επωνυμία τους. Για παράδειγμα, το διαπραγματεύσιμο αμοιβαίο κεφάλαιο (ETF) Vegan Climate μπορεί να ακούγεται σαν να επενδύει σε εταιρείες που παράγουν vegan προϊόντα. Αλλά στην πραγματικότητα επενδύει σε μετοχές μεγάλης κεφαλαιοποίησης των ΗΠΑ που δεν εκμεταλλεύονται ζώα - όπως η Alphabet, η Mastercard και η Tesla. Η Beyond Investing, η οποία διαχειρίζεται το ETF Vegan, δήλωσε ότι το όνομα δεν είναι παραπλανητικό, διότι αντικατοπτρίζει με ακρίβεια τον τρόπο διαχείρισης και αυτό περιγράφεται σαφώς στα έγγραφα του αμοιβαίου κεφαλαίου στο διαδίκτυο. Αυτή τη στιγμή, το βάρος πέφτει στους επενδυτές για να εντοπίσουν το "πράσινο ξέπλυμα" στα αμοιβαία κεφάλαιά τους.

Αλλά ηγ έρευνα διαπιστώνει ότι λίγοι άνθρωποι κάνουν πραγματικά μεγάλη έρευνα για τα αμοιβαία κεφάλαια ESG. Το ένα πέμπτο (21%) δεν ήταν σε θέση να δηλώσει την επενδυτική προσέγγιση του αμοιβαίου κεφαλαίου ESG, ενώ το 18% παραδέχτηκε ότι δεν προσπάθησε να έχει πρόσβαση σε πληροφορίες σχετικά με τη στρατηγική ESG του αμοιβαίου κεφαλαίου πριν επενδύσει. Οι επενδυτές ήταν πιο πιθανό να διαβάσουν το έγγραφο βασικών πληροφοριών για τους επενδυτές (47%) από ό,τι το ενημερωτικό δελτίο (17%) πριν επενδύσουν, παρά το γεγονός ότι το ενημερωτικό δελτίο προσφέρει περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τη στρατηγική ESG. Μόνο το οκτώ τοις εκατό των επενδυτών διαβάζει τις ετήσιες εκθέσεις, οι οποίες είναι συχνά το μόνο μέρος όπου μπορεί να βρει κανείς τις πλήρεις μετοχές ενός αμοιβαίου κεφαλαίου. Και μόλις το 3% των επενδυτών εξέτασαν εκ των προτέρων τις εκθέσεις της Share Action ή τις αποφάσεις ψήφου του διαχειριστή κεφαλαίων.

Πώς να επιλέξετε το κατάλληλο βιώσιμο αμοιβαίο κεφάλαιο για εσάς

Το Which? έχει συγκεντρώσει ορισμένες συμβουλές για να βεβαιωθείτε ότι επενδύετε σε ένα αμοιβαίο κεφάλαιο ESG που πραγματικά κάνει αυτό που ισχυρίζεται:

• Διαβάστε το ενημερωτικό δελτίο. Σε αυτό το σημείο ο διαχειριστής του αμοιβαίου κεφαλαίου θα περιγράψει τη στρατηγική ESG. 
• Αναζητήστε ακριβή γλώσσα γύρω από τις απαιτήσεις του κλάδου. Αναφέρουν συγκεκριμένα τις απαιτήσεις τους για κάθε κλάδο αντί να λένε αόριστα ότι λαμβάνουν υπόψη τα χαρακτηριστικά ESG;
• Κοιτάξτε την ομάδα που διαχειρίζεται την επένδυση. Μπορεί να αισθάνεστε πιο άνετα επενδύοντας σε μια εταιρεία που έχει ισχυρό ιστορικό εργασίας σε κεφάλαια ESG.
• Ελέγξτε τη δέσμευσή τους με τις εταιρείες. Αυτό θα σας βοηθήσει να διαπιστώσετε αν ο διαχειριστής του αμοιβαίου κεφαλαίου έχει καλό ιστορικό διαχείρισης. Ανατρέξτε στις εκθέσεις της ShareAction ή στα δεδομένα σχετικά με τις αποφάσεις ψήφου του διαχειριστή του αμοιβαίου κεφαλαίου στις ετήσιες γενικές συνελεύσεις.
• Ελέγξτε τις συμμετοχές (holdings). Εάν υπάρχουν ορισμένοι κλάδοι στους οποίους γνωρίζετε ότι δεν θα αισθανόσασταν άνετα να επενδύσετε, τότε αξίζει να κοιτάξετε κάτω από το καπό του αμοιβαίου κεφαλαίου για να ελέγξετε μόνοι σας τις συμμετοχές. Μπορείτε να τα βρείτε στην ετήσια έκθεση ή δήλωση του αμοιβαίου κεφαλαίου, η οποία είναι διαθέσιμη στο διαδίκτυο.