Ένας πιο δεξιός προσανατολισμός του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου θα καταστήσει πιο δύσκολη την έγκριση φιλόδοξων πολιτικών της ΕΕ για το κλίμα, αλλά η πλειοψηφία των σημερινών πρωτοπόρων παγκοσμίως πράσινων πολιτικών της Ευρώπης είναι πιθανό να παραμείνουν, δήλωσαν νομοθέτες, αξιωματούχοι και αναλυτές.
Τα αποτελέσματα των εκλογών για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο το βράδυ της Κυριακής έδειξαν ότι τα κεντρώα κόμματα διατηρούν την πλειοψηφία, αλλά υπάρχουν μεγάλα κέρδη για τα δεξιά και ακροδεξιά κόμματα που αντιμετωπίζουν με σκεπτικισμό τη δέσμη περιβαλλοντικών πολιτικών της ΕΕ «Green Deal».
«Δεν νομίζω ότι θα κάνουμε πίσω στις πολιτικές (για το κλίμα). Νομίζω όμως ότι θα είναι πιο περίπλοκο να δρομολογήσουμε νέες», δήλωσε στο Reuters ο Bas Eickhout, επικεφαλής της ομάδας νομοθετών των Πρασίνων στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.
Τα μέτρα της ΕΕ για το κλίμα κατά την επόμενη πενταετία θα εξαρτηθούν από την επερχόμενη Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η οποία είναι υπεύθυνη για την υποβολή προτάσεων νόμων. Αλλά το νεοεκλεγμένο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο θα έχει λόγο για κάθε νέα πράσινη πολιτική. Το εκλογικό αποτέλεσμα της Κυριακής φέρνει δυσκολότερα μαθηματικά για την έγκριση νέων μέτρων για το κλίμα.
«Είναι πιθανό να καθυστερήσουν οι φιλοδοξίες, κυρίως για λαϊκιστικούς λόγους», συμφώνησε ο Julian Popov, ο οποίος μέχρι τον Απρίλιο ήταν υπουργός Περιβάλλοντος της Βουλγαρίας, μέλους της ΕΕ.
Αυτό θα μπορούσε να έχει συνέπειες για τον επερχόμενο κλιματικό στόχο για το 2040, ο οποίος είναι απαραίτητος για να κατευθύνει την ΕΕ προς τον στόχο του 2050 για καθαρές μηδενικές εκπομπές. Η Επιτροπή της έχει προτείνει να υπάρξει μια φιλόδοξη μείωση των εκπομπών κατά 90%, αλλά χρειάζεται έγκριση τόσο από τις χώρες της ΕΕ όσο και από το Κοινοβούλιο.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και το Κοινοβούλιο θα αντιμετωπίσουν επίσης δύσκολες αποφάσεις σχετικά με το αν θα εισαγάγουν νέες πολιτικές για να ωθήσουν τις βιομηχανίες προς την επίτευξη του εν λόγω στόχου του 2040.
Αυτό περιλαμβάνει τη γεωργία, έναν τομέα του οποίου οι εκπομπές έχουν μόλις και μετά βίας μειωθεί από το 2005. Όμως, μετά από μήνες διαμαρτυριών σε όλη την Ευρώπη από οργισμένους αγρότες, δεν υπάρχει μεγάλη πολιτική όρεξη να στοχοποιηθεί ο τομέας με νέους κανόνες, ιδίως αν το κόστος συμμόρφωσης με αυτούς θα οδηγήσει σε αύξηση των τιμών των τροφίμων για τους πολίτες που ήδη αντιμετωπίζουν τη μεγαλύτερη αύξηση του κόστους διαβίωσης εδώ και μια γενιά.
Οι μετοχές των εταιρειών ανανεώσιμων πηγών ενέργειας υποχώρησαν λόγω των ανησυχιών ότι τα αποτελέσματα των εκλογών θα μπορούσαν να επιβραδύνουν τη μετάβαση στην πράσινη ενέργεια.
Αν και τα νέα μέτρα για το κλίμα μπορεί να αντιμετωπίσουν δυσκολότερη πορεία, μια πλήρης ανατροπή των δεκάδων πολιτικών της ΕΕ για το κλίμα που ψηφίστηκαν τα τελευταία πέντε χρόνια θα ήταν νομικά δύσκολη.
Οι πολιτικές αυτές - οι οποίες περιλαμβάνουν στόχους για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και ένα ενισχυμένο καθεστώς τιμολόγησης των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα για την ενέργεια και τη βιομηχανία - έχουν κατοχυρωθεί στο δίκαιο της ΕΕ και ήδη εφαρμόζονται σε όλα τα 27 κράτη μέλη του μπλοκ. Πολλές από αυτές είναι ήδη σε εφαρμογή. Οι εκπομπές της ΕΕ έχουν μειωθεί σχεδόν κατά ένα τρίτο σε σχέση με τα επίπεδα του 1990 και η Ευρώπη εγκαθιστά αιολική και ηλιακή ενέργεια με ταχύτητα ρεκόρ.
Παρόλα αυτά, κατά την προεκλογική εκστρατεία αυξήθηκαν οι εκκλήσεις της δεξιάς για την κατάργηση ορισμένων πολιτικών της Πράσινης Συμφωνίας - με πρωταρχικό στόχο την απαγόρευση της ΕΕ το 2035 για τα νέα βενζινοκίνητα και πετρελαιοκίνητα αυτοκίνητα. Αυτή η πολιτική έχει ρήτρα αναθεώρησης το 2026, για την οποία το Κοινοβούλιο θα έχει λόγο.
Αλλά η ευρεία ανατροπή της πολιτικής για το κλίμα είναι απίθανη, δήλωσαν αξιωματούχοι και αναλυτές. Αυτό οφείλεται εν μέρει στο γεγονός ότι τα υφιστάμενα μέτρα της ΕΕ για το κλίμα αθροίζονται για την επίτευξη του κλιματικού στόχου της για το 2030 - για τη μείωση των καθαρών εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου κατά 55% σε σχέση με τα επίπεδα του 1990 - τον οποίο οι εθνικές κυβερνήσεις και οι νομοθέτες ενέκριναν στο δίκαιο της ΕΕ.
«Θα μπορούσαν κάλλιστα να υπάρξουν αλλαγές σε επιμέρους νομοθετήματα, αλλά αυτό που θα είναι σημαντικό να παρακολουθήσουμε είναι το πώς όλα αυτά αθροίζονται», δήλωσε ο Mats Engström, ανώτερος συνεργάτης της δεξαμενής σκέψης του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Εξωτερικών Σχέσεων.
Τα μέτρα της ΕΕ για το κλίμα κατά την επόμενη πενταετία θα εξαρτηθούν από την επερχόμενη Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η οποία είναι υπεύθυνη για την υποβολή προτάσεων νόμων της ΕΕ.