Ένα δικαστήριο ανθρωπίνων δικαιωμάτων της Λατινικής Αμερικής πραγματοποιεί την Τετάρτη τελική ακρόαση στη Βραζιλία σε μια υπόθεση που αποτελεί μέρος ενός παγκόσμιου κύματος προσφυγών για το κλίμα, καθώς πολλά διεθνή δικαστήρια ετοιμάζουν για πρώτη φορά γνωμοδοτήσεις σχετικά με το τι πρέπει να κάνουν οι χώρες για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής.
.
Οι αποφάσεις θα μπορούσαν επίσης να πυροδοτήσουν ένα κύμα νέων αγωγών από πολίτες, επιχειρήσεις και κυβερνήσεις.
Μια ελβετική κοινοβουλευτική επιτροπή απέρριψε την περασμένη εβδομάδα μια απόφαση, για παράδειγμα, ενός κορυφαίου ευρωπαϊκού δικαστηρίου που ανέφερε ότι η χώρα παραβίασε τα ανθρώπινα δικαιώματα των πολιτών της επειδή δεν έκανε αρκετά για την πρόληψη της κλιματικής αλλαγής.
Το Διαμερικανικό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (ΔΑΔΑΔ), το οποίο έχει δικαιοδοσία σε 20 χώρες της Λατινικής Αμερικής και της Καραϊβικής, ελπίζει να εκδώσει τη συμβουλευτική του γνωμοδότηση μέχρι το τέλος του έτους, δήλωσε στο Reuters η κορυφαία δικαστής Νάνσι Ερνάντες Λόπεζ. Η τελική ακρόαση της Τετάρτης πραγματοποιείται στην πόλη Μανάους στο τροπικό δάσος του Αμαζονίου.
Ήδη την περασμένη εβδομάδα, το διεθνές δικαστήριο που συστάθηκε στο πλαίσιο του Δικαίου των Θαλασσών του ΟΗΕ αποφάσισε ότι οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα ισοδυναμούν με θαλάσσια ρύπανση και ότι οι χώρες πρέπει να προχωρήσουν πέρα από τη συμφωνία του Παρισιού για την προστασία των ωκεανών.
«Ο λόγος για (το κύμα δικαστικών προσφυγών) είναι η βαθιά απογοήτευση των ανθρώπων που οι εκλεγμένοι αντιπρόσωποί τους δεν αναλαμβάνουν ταχεία και δίκαιη δράση για το κλίμα», δήλωσε η Lucy Maxwell, συνδιευθύντρια του μη κερδοσκοπικού Δικτύου Δικαστικών Διαφορών για το Κλίμα.
«Το τοπίο των δικαστικών διαδικασιών για το κλίμα είναι πραγματικά ευρύ και ποικίλο και αυξάνεται μαζικά».
Προηγούμενα
Ενώ οι πολυμερείς δικαστικές γνωμοδοτήσεις ισχύουν μόνο για τα κράτη που υπάγονται στη δικαιοδοσία τους, όλα παλεύουν με το ίδιο κεντρικό ερώτημα: Είναι οι κυβερνήσεις υποχρεωμένες να προστατεύουν τους ανθρώπους από την κλιματική αλλαγή; Και αν ναι - σε ποιο βαθμό;
Το ερώτημα αυτό οδηγεί τα δικαστήρια σε αχαρτογράφητο έδαφος, καθώς υπάρχει ελάχιστο νομικό προηγούμενο σχετικά με την κλιματική αλλαγή. Κατά τη διάρκεια της διαβούλευσης, οι δικαστές εξετάζουν την κλιματική επιστήμη, διεξάγουν ακροάσεις και ψάχνουν σε ένα κουβάρι νόμων, συνθηκών και διαδικασιών του ΟΗΕ.
Η διαδικασία αυτή έχει καταστήσει την υπόθεση ενώπιον του Διαμερικανικού Δικαστηρίου τη μεγαλύτερη μέχρι σήμερα - με περισσότερους από 600 συμμετέχοντες στις ακροάσεις που πραγματοποιήθηκαν στη Βραζιλία και τα Μπαρμπάντος, καθώς και 262 γραπτές παρατηρήσεις στο δικαστήριο από ομάδες ιθαγενών, την κοινωνία των πολιτών, επιστήμονες και μία εταιρεία.
Αυτή η συμμετοχικότητα συμβάλλει στο να αποκτήσει τη φήμη του ως ένα από τα πιο προοδευτικά δικαστήρια στον κόσμο, δήλωσαν οι δικηγόροι.
Το δικαστήριο της Λατινικής Αμερικής ενδέχεται επίσης να δανειστεί επιχειρήματα από προηγούμενες εθνικές υποθέσεις για το κλίμα, ακόμη και αν αυτές είναι εκτός της δικαιοδοσίας του, δήλωσε η ανώτερη δικηγόρος Sophie Marjanac της νομικής φιλανθρωπικής οργάνωσης ClientEarth.
«Οι δικαστές διαβάζουν ο ένας τις γνωμοδοτήσεις του άλλου», δήλωσε η Marjanac, αν και η όποια επιρροή έχει η μία απόφαση στην άλλη μπορεί να είναι «περισσότερο ψυχολογική και κοινωνική παρά νομική». Ως εκ τούτου, το δικαστήριο της Λατινικής Αμερικής θα μπορούσε να επηρεάσει την απόφαση του ΔΔΔ, η οποία αναμένεται το επόμενο έτος.
Οι αποφάσεις θα μπορούσαν επίσης να πυροδοτήσουν ένα κύμα νέων αγωγών από πολίτες, επιχειρήσεις και κυβερνήσεις.