VSME: Η Νέα Εποχή της Εθελοντικής Αναφοράς ESG για Μικρομεσαίες Επιχειρήσεις

Καθώς η Ευρωπαϊκή Ένωση προχωρά με την πρόταση "Omnibus", ο ορίζοντας της υποχρεωτικής αναφοράς ESG (Περιβαλλοντικών, Κοινωνικών και Διακυβέρνησης Δεικτών) αλλάζει δραστικά. Πάνω από 40.000 επιχειρήσεις που μέχρι πρότινος υπάγονταν στην Οδηγία για την Αναφορά Εταιρικής Βιωσιμότητας (CSRD), πιθανόν να εξαιρεθούν. Παρ' όλα αυτά, η ανάγκη για ESG διαφάνεια και στρατηγική παραμένει.

Ενώ οι ηγέτες του κλάδου και οι επενδυτές συμφωνούν ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει να σταματήσει την προσπάθεια απορρύθμισης, οι εταιρείες αναζητούν τώρα μια λειτουργική εναλλακτική λύση. Εδώ εμφανίζεται το πρότυπο αναφοράς βιωσιμότητας για μη εισηγμένες πολύ μικρές, μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις (VSME).

Από την Υποχρεωτικότητα στην Επιλογή – Και Πάλι με Στρατηγικό Όφελος

Τα πρώτα μηνύματα της αγοράς είναι ξεκάθαρα: η πλειονότητα των επιχειρήσεων επιλέγει τη δομημένη αναφορά. Οι οργανισμοί που ανταγωνίζονται σε ευρωπαϊκό ή παγκόσμιο επίπεδο συμφωνούν ότι ένα κοινό πλαίσιο ενισχύει την ανταγωνιστικότητα. Οι επιχειρήσεις που βρίσκονται λίγο πάνω ή λίγο κάτω από το όριο της CSRD, υιοθετούν μια προδραστική προσέγγιση στη βιωσιμότητα αποκτώντας ανταγωνιστικό πλεονέκτημα. Με την άρση της απαίτησης για υποχρεωτικό έλεγχο, το κόστος συμμόρφωσης με την CSRD έχει μειωθεί, καθιστώντας την μια λογική επιλογή για όσους έχουν ήδη ξεκινήσει την πορεία προς αυτή την κατεύθυνση.

Για τις επιχειρήσεις που δυσκολεύτηκαν με τα χρονοδιαγράμματα της CSRD ή δεν διαθέτουν την κλίμακα για να υποστηρίξουν το πλήρες πλαίσιο, το VSME προσφέρει μια λύση προσαρμοσμένη στο μέγεθός τους. Το πλαίσιο διατηρεί τις βασικές αρχές της CSRD, αλλά αφαιρεί ένα μεγάλος μέρος της πολυπλοκότητας. Αποτελεί ένδειξη ωριμότητας, ενισχύει την αξιοπιστία προς τράπεζες και επενδυτές και διασφαλίζει ότι η επιχείρηση παραμένει ευθυγραμμισμένη με τις διαρκώς εξελισσόμενες προσδοκίες πελατών και συνεργατών.

Σε αυτό το νέο πλαίσιο, το πλαίσιο VSME (Voluntary Sustainability reporting standard for Micro, Small and Medium Enterprises) προσφέρει μια λειτουργική εναλλακτική. Πρόκειται για ένα ευέλικτο, αναλογικό πρότυπο ESG αναφοράς, ειδικά σχεδιασμένο για μη εισηγμένες ΜΜΕ – αλλά πλέον προτείνεται και σε μεσαίου μεγέθους επιχειρήσεις που αναζητούν πρακτική συμμόρφωση χωρίς μεγάλο διοικητικό βάρος.

Τρεις Κατηγορίες Επιχειρήσεων στο Νέο ESG Τοπίο

Η μεταρρύθμιση που ακολουθεί το “Omnibus” διαφοροποιεί πλέον τις επιχειρήσεις σε τρεις βασικές κατηγορίες:

1. Υποχρεωτική Συμμόρφωση με CSRD Εταιρείες με πάνω από 1.000 εργαζομένους συνεχίζουν με τις πλήρεις απαιτήσεις CSRD.

2. Εθελοντική Συμμόρφωση με CSRD Μεσαίου μεγέθους επιχειρήσεις παραμένουν στην πορεία, επιδιώκοντας στρατηγικά οφέλη και εμπιστοσύνη της αγοράς.

3. Υιοθέτηση VSME Μικρότερες εταιρείες στρέφονται στο VSME ως ρεαλιστική και προσαρμόσιμη λύση.

Τι Είναι το VSME Πρότυπο;

Το VSME είναι το αποτέλεσμα εργασίας της EFRAG (European Financial Reporting Advisory Group), το οποίο δημιούργησε ένα πλαίσιο ESG ευθυγραμμισμένο με τα ευρωπαϊκά πρότυπα ESRS, αλλά προσαρμοσμένο στις δυνατότητες και ανάγκες των ΜΜΕ. Εστιάζει στην ουσία, χωρίς να θυσιάζει τη διαφάνεια και την αξιοπιστία.

Το πρότυπο είναι ιδιαίτερα χρήσιμο για επιχειρήσεις που:

· Θέλουν ESG συμμόρφωση χωρίς περίπλοκες απαιτήσεις.

· Πρέπει να παρέχουν ESG δεδομένα σε τράπεζες, επενδυτές ή εταίρους.

· Συμμετέχουν σε αλυσίδες εφοδιασμού που δίνουν έμφαση στη βιωσιμότητα.

· Προσπαθούν να θωρακίσουν τις λειτουργίες τους απέναντι σε μελλοντικούς ESG κανονισμούς.

Δομή του VSME: Βασική και Εκτεταμένη Ενότητα

Το VSME διατίθεται σε δύο επίπεδα: Βασική Ενότητα (Basic Module) και Εκτεταμένη Ενότητα (Comprehensive Module).

Βασική Ενότητα – Συνοπτική αλλά Ουσιαστική

Η βασική έκδοση περιλαμβάνει περίπου 50 σημεία αναφοράς, καλύπτοντας:

· Γενικές Πληροφορίες: νομική μορφή, κλάδος (NACE), αριθμός εργαζομένων, γεωγραφική παρουσία.

· Περιβαλλοντικά Στοιχεία: κατανάλωση ενέργειας, εκπομπές CO₂ (Scope 1 & 2), χρήση ανανεώσιμων πόρων, διαχείριση νερού και αποβλήτων.

· Κοινωνικά Στοιχεία: φύλο εργαζομένων, είδος σύμβασης, ποσοστά αποχωρήσεων, υγεία και ασφάλεια, ίσες αμοιβές.

· Διακυβέρνηση: αριθμός καταδικαστικών αποφάσεων για διαφθορά, επιβληθέντα πρόστιμα.

Εκτεταμένη Ενότητα (Comprehensive Model) – Ολοκληρωμένη Αναφορά ESG

Το Comprehensive Module περιέχει περίπου 100 σημεία δεδομένων (έναντι 1.100 της CSRD) και επεκτείνεται στη Βασική Ενότητα, προσθέτοντας περισσότερες εμπεριστατωμένες πληροφορίες σχετικά με τη στρατηγική βιωσιμότητας, τη διαχείριση κινδύνου και κλαδικές εκτιμήσεις ESG και στην ουσία προσφέρει μία πιο αναλυτική εικόνα της ESG στρατηγικής:

· Στρατηγική & Επιχειρηματικό Μοντέλο: Στρατηγική ESG,επιπτώσεις προϊόντων, σημαντικές αγορές, επιχειρηματικές σχέσεις.

· Περιβαλλοντική Στρατηγική: στόχοι μείωσης εκπομπών, σχέδια μετάβασης, κινήσεις προσαρμογής σε κλιματικούς κινδύνους.

· Κοινωνικά & Ανθρώπινα Δικαιώματα: πολιτικές ενάντια στην παιδική εργασία, παραβιάσεις, μηχανισμοί αναφοράς.

· Διακυβέρνηση: διαφάνεια εσόδων από αμφιλεγόμενους τομείς (όπλα, καπνός, ορυκτά καύσιμα), σύνθεση διοίκησης.

Σύγκριση CSRD-VSME 

VSME: Γέφυρα για το ESG Μέλλον

Η ευελιξία του VSME καθιστά το πρότυπο ιδανικό για επιχειρήσεις που θέλουν να ξεκινήσουν ή να ενισχύσουν τη βιώσιμη αναφορά τους, ανεξαρτήτως υποχρεωτικότητας. Ειδικά για όσους έχουν ήδη πραγματοποιήσει αξιολόγηση διπλής ουσιαστικότητας (double materiality assessment), η μετάβαση γίνεται εύκολη.

Τι ακολουθεί

Η πίεση από χρηματοπιστωτικά ιδρύματα και συνεργάτες για ESG δεδομένα δεν δείχνει σημάδια υποχώρησης. Το VSME προσφέρει ένα διαχειρίσιμο πλαίσιο με ρεαλιστική προσέγγιση, που επιτρέπει στις επιχειρήσεις να ενισχύσουν την αξιοπιστία τους, να προστατεύσουν το μέλλον τους και να ανταποκριθούν στις εξελισσόμενες προσδοκίες της αγοράς.

Σε έναν κόσμο όπου η βιωσιμότητα μετατρέπεται από ηθική επιλογή σε στρατηγική αναγκαιότητα, η εθελοντική συμμόρφωση μέσω του VSME δεν είναι απλώς μια επιλογή – είναι ένα ισχυρό εργαλείο επιχειρηματικής ανθεκτικότητας.