Τι γίνεται αν οι επενδύσεις σας δεν είναι τίποτα λιγότερο από τα μέσα με τα οποία μια ρηχή και διχαστική ατζέντα επιβάλλεται σε εκατομμύρια ανυποψίαστους Αμερικανούς από ένα "ιδεολογικό καρτέλ";
Αυτή η φράση προέρχεται από τον Vivek Ramaswamy, πρώην στέλεχος της βιοτεχνολογίας, συγγραφέα και τώρα συνιδρυτή μιας νέας επενδυτικής εταιρείας που έχει ξεκινήσει, μεταξύ άλλων, από τον δισεκατομμυριούχο Peter Thiel. Η Strive Asset Management επιδιώκει να τα βάλει με τους τρεις μεγάλους - BlackRock Inc., State Street Corp. και Vanguard Group Inc. - κατηγορώντας τους ότι συντονίζουν μια εκστρατεία για την προώθηση πολιτικών στόχων που έρχονται σε αντίθεση με τα συμφέροντα των πελατών τους. Στην ουσία, ο διευθύνων σύμβουλος της BlackRock Larry Fink κ.ά. αποφασίζουν ότι θέλουν να δώσουν προτεραιότητα στην αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής ή του συστημικού ρατσισμού ή ό,τι άλλο και στη συνέχεια χρησιμοποιούν τα τρισεκατομμύρια των παθητικών δολαρίων που επενδύουν για να αναγκάσουν τις εταιρείες να δώσουν προτεραιότητα και σε αυτό. Το Strive θα κάνει το αντίθετο, προωθώντας αντ' αυτού τον "καπιταλισμό της αριστείας" - δηλαδή, ωθώντας τις εταιρείες να παρατήσουν τα πολιτικά πράγματα και να επικεντρωθούν στην παροχή καλών προϊόντων και υπηρεσιών.
Ο Ramaswamy εξέθεσε τη θέση του κατά τoy ESG σε ένα βιβλίο που δημοσιεύθηκε πέρυσι με τίτλο "Woke, Inc.". Όσο κι αν περιέχει χρήσιμες παρατηρήσεις, η θέση του είναι υπερβολική. Μπορεί ωστόσο να είναι χρήσιμο για το κίνημα ESG, παρόλα αυτά.
Το βασικό επιχείρημα του Ramaswamy είναι μια προειδοποίηση σχετικά με την αυξανόμενη δύναμη των παθητικών διαχειριστών κεφαλαίων. Αυτό έχει βάση. Οι τρεις μεγάλες εταιρείες κατέχουν, για λογαριασμό των πελατών τους, περίπου το ένα πέμπτο κάθε μέλους του S&P 500, κατά μέσο όρο, με δυνητικά αρνητικές συνέπειες για τη διακυβέρνηση και τον ανταγωνισμό. Υπάρχει ήδη ζωηρή συζήτηση και ένα σύνολο ακαδημαϊκής βιβλιογραφίας σχετικά με αυτό.
Παρόλα αυτά, παραμένει ένα άλμα το συμπέρασμα ότι υπάρχει πλέον ένα καρτέλ - ένας βαρύγδουπος όρος - που επιβάλλει αποτελεσματικά ορισμένες πολιτικές θέσεις στις αμερικανικές εταιρείες και στους Αμερικανούς γενικά. Δεν είναι καθόλου ξεκάθαρο ότι οι εταιρείες καθορίζουν το ρυθμό στα κοινωνικά ζητήματα και όχι ότι παίρνουν τις υποδείξεις τους από τα κάτω. Για παράδειγμα, πολλοί άνθρωποι - και μάλιστα η πλειοψηφία στις ΗΠΑ - ανησυχούν για την κλιματική αλλαγή, και αυτό δεν απαιτούσε την εγκύκλιο οποιουδήποτε στελέχους εταιρείας.
Πράγματι, ενώ η Strive επικαλείται μια έρευνα της Brunswick Group που, όπως λέει, αποδεικνύει ότι "οι περισσότεροι Αμερικανοί καταναλωτές, ψηφοφόροι και μέτοχοι συμφωνούν σε συντριπτικό βαθμό" με την προσέγγισή της, τα συμπεράσματα της έρευνας αυτής είναι πιο διαφοροποιημένα. Δείχνει ότι μόνο το 36% των ερωτηθέντων πιστεύει "απερίφραστα" ότι οι εταιρείες πρέπει να μιλούν για κοινωνικά θέματα. Ωστόσο, ένα άλλο 44% πιστεύει ότι οι εταιρείες πρέπει να το κάνουν, αλλά μόνο εάν τα θέματα σχετίζονται άμεσα με την κύρια δραστηριότητά τους. Μόνο το 20% απαντά με ένα γενικό "όχι". Το συμπέρασμα δεν είναι ότι οι εταιρείες θα πρέπει να αποφεύγουν να παίρνουν θέση σε τέτοια ζητήματα, αλλά ότι θα πρέπει να επιλέγουν προσεκτικά τις μάχες που θα δίνουν.
Η έρευνα της Brunswick ενισχύει μια άλλη από τις επικρίσεις του Ramaswamy, δηλαδή την εταιρική υποκρισία. Στο βιβλίο του, κάνει καλή δουλειά με την απαρίθμηση παραδειγμάτων εταιρειών που κάνουν φιγούρα για το ένα ή το άλλο, συχνά για να αποσπάσουν την προσοχή από ένα σκάνδαλο. Αναμφίβολα σωστό, αυτό δεν αποτελεί σχεδόν κάτι νέο.. Περίπου το 60% των ερωτηθέντων στην έρευνα δήλωσαν ότι οι εταιρείες μιλούν για κοινωνικά θέματα προκειμένου να φαίνονται καλύτερες στους καταναλωτές.
Η Strive αναφέρει επίσης ως παράδειγμα την Exxon Mobil Corp. Πέρυσι, η Exxon έχασε ως γνωστόν μια μάχη με πληρεξούσιο από ένα νεοσύστατο ταμείο ESG, την Engine No. 1 LLC. Ο Ramaswamy λέει ότι θα είχε ψηφίσει κατά των τριών αντιφρονούντων διευθυντών που εξελέγησαν στο διοικητικό συμβούλιο και ότι η επακόλουθη άνοδος της τιμής του πετρελαίου δείχνει ότι η Exxon θα ήταν καλύτερα να αγνοήσει τα πράσινα κελεύσματα και να τρυπήσει περισσότερα πηγάδια. Ωστόσο, όπως έδειξε η ίδια η εκστρατεία της Engine No. 1, το περιβαλλοντικό κομμάτι ήταν άρρηκτα συνδεδεμένο με το κομμάτι της διακυβέρνησης. Η υστέρηση των οικονομικών αποτελεσμάτων (και των μετοχών) της Exxon ήταν εύλογο να κατηγορηθεί για οικονομική απειθαρχία υπό ένα διοικητικό συμβούλιο που δεν φαινόταν επαρκώς καταρτισμένο για να επιβλέπει μια παραδοσιακή πετρελαϊκή εταιρεία, πόσο μάλλον μια εταιρεία που αντιμετώπιζε τις νέες προκλήσεις της κλιματικής αλλαγής. Η σχετική αυτοσυγκράτηση στις γεωτρήσεις που επέδειξε η Exxon, μεταξύ άλλων, μπροστά στις τριψήφιες τιμές του πετρελαίου είναι ακριβώς αυτό που έπεισε τους αμφίθυμους επενδυτές να αγοράσουν ξανά στον κλάδο.
Το παράδειγμα της Exxon καταλήγει ενδεχομένως στο μεγαλύτερο πρόβλημα με την προσέγγιση της Strive. Ψάξτε στο Google για άρθρα σχετικά με την Strive και θα βρείτε όρους όπως "ESG", "SRI" - κοινωνικά υπεύθυνη επένδυση - και καπιταλισμός των ενδιαφερομένων μερών να χρησιμοποιούνται εναλλακτικά. Παρομοίως, το βιβλίο του Ramaswamy χρησιμοποιεί τον γενικό όρο "woke":
Βασικά, το να είσαι woke σημαίνει να έχεις εμμονή με τη φυλή, το φύλο και τον σεξουαλικό προσανατολισμό. Ίσως και για την κλιματική αλλαγή. Αυτός είναι ο καλύτερος ορισμός που μπορώ να δώσω.
Η απόρριψη της κλιματικής αλλαγής ως μια ακόμη εμμονή ακτιβιστών δείχνει τη λογική αποσύνδεση της προτροπής προς την Exxon να επικεντρωθεί στην παροχή ενός προϊόντος υψηλής ποιότητας χωρίς να αναγνωρίζει ότι το εν λόγω προϊόν φέρει ένα εγγενές, σχετιζόμενο με το κλίμα ελάττωμα που απαιτεί στρατηγική αντιμετώπιση. Το φιλελεύθερο χόμπι του ενός είναι ο συστημικός κίνδυνος του άλλου.
Oι θολές γραμμές μεταξύ ESG, SRI και όλων των υπόλοιπων έχει προσφέρει κακές υπηρεσίες στις βιώσιμες επενδύσεις, εν μέρει δημιουργώντας χώρο για γενική απόρριψη. Όπως έχει γράψει ο συνάδελφός μου Nir Kaissar, μέρος της ευθύνης γι' αυτό ανήκει σε φαινομενικούς πρωταθλητές όπως ο ίδιος ο Fink, ο οποίος αναμειγνύει τις εκκλήσεις προς τις εταιρείες να υιοθετήσουν ρεαλιστική διαχείριση κινδύνων ESG με πολύ διαφορετικές προτάσεις SRI για την έξοδο από επενδύσεις σε τομείς που θεωρούνται μη βιώσιμοι. Αυτό φέρνει σύγχυση και χλευασμό.
Υπό αυτή την έννοια, η ευρεία επίθεση του Strive προσφέρει μια χρήσιμη προειδοποίηση για το ESG να βελτιώσει τη μεθοδολογία του. Το μεγάλο πλεονέκτημα του είναι η χρήση αντικειμενικών κριτηρίων και όχι υποκειμενικών πεποιθήσεων για τη μείωση του χρηματοοικονομικού κινδύνου ή την ενίσχυση των χρηματοοικονομικών επιδόσεων. Θα μπορούσε, για παράδειγμα, κάποιος να επενδύσει σε μια εταιρεία κοινής ωφέλειας που χρησιμοποιεί πολύ άνθρακα σήμερα, προκειμένου να βοηθήσει (και να επωφεληθεί) από τα μελλοντικά της έργα ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.
Η ασάφεια του επενδυτικού κινήματος στο οποίο αντιτίθεται η διαχείριση περιουσιακών στοιχείων κατά της αφύπνισης είναι ένα δίκοπο μαχαίρι. Οι περισσότεροι παθητικοί επενδυτές εκτιμούν το χαμηλό κόστος που συνεπάγεται η κλίμακα, και ο "καπιταλισμός της αριστείας" φαίνεται πολύ ασαφής για να το διαταράξει αυτό.
Πηγή: Bloombergopinion.
Ο Liam Denning είναι αρθρογράφος του Bloomberg. Καλύπτει ενεργειακά ζητήματα.
