ESG για όλες τις ελληνικές επιχειρήσεις

Η Ευρωπαϊκή Ένωση προάγει την υιοθέτηση υπεύθυνων πρακτικών από τις επιχειρήσεις, υπέρ της ορθής διακυβέρνησης, της κοινωνικής ευαισθησίας και της προστασίας του περιβάλλοντος (ESG), στον απόηχο:

• των σκανδάλων δωροδοκίας και διαφθοράς,

• των φαινομένων διακρίσεων, ανισοτήτων και παρενοχλήσεων,

• καθώς και των παγκόσμιων προκλήσεων, όπως η κλιματική αλλαγή.

Κάποιοι, εσφαλμένα, θεωρούν ότι τα θέματα ESG, αφορούν μόνο σε δράσεις χορηγιών, εθελοντισμού και προβολής / επικοινωνίας. Ωστόσο, στην πραγματικότητα, αφορούν στην επιχειρηματική στρατηγική κάθε επιχείρησης, με σκοπό να διασφαλίσει μια αειφόρο ανάπτυξη, δηλ. που είναι διατηρήσιμη μακροχρόνια, έναντι μιας βραχυπρόθεσμης λογικής, η οποία συνήθως οδηγεί σε μαρασμό, μεσο-μακροπρόθεσμα.

Επίσης κάποιοι, εσφαλμένα, θεωρούν ότι τα θέματα ESG δεν αφορούν στις επιχειρήσεις τους. Ωστόσο, στην πραγματικότητα, επηρεάζουν σημαντικά τις επιχειρήσεις, τόσο τους κινδύνους (π.χ. αύξηση κόστους πρώτων υλών) όσο και τις ευκαιρίες (π.χ. μείωση κόστους λειτουργίας).

Για να καταστούν τα ανωτέρω κατανοητά, ακολούθως γίνεται μια παράθεση των σημαντικότερων θεμάτων ESG, ομαδοποιημένα σε επιμέρους κατηγορίες, επισημαίνοντας παράλληλα και το πως επιδρούν στις επιχειρήσεις:

1. Θέματα ορθής διακυβέρνησης οργανισμών:

   • Συμμόρφωση με νομικές και άλλες απαιτήσεις, καθώς και υιοθέτηση βέλτιστων διεθνών πρακτικών, όπως προκύπτουν από κανονισμούς, πρόστιμα, εθελοντικές συμφωνίες, αυτοδεσμεύσεις και δημόσιες δηλώσεις, βέλτιστες διαθέσιμες τεχνικές κλπ: επηρεάζουν το κόστος λειτουργίας, μέσω μειωμένων προστίμων

   • Διαφάνεια, λογοδοσία και διάλογος με τα ενδιαφερόμενα μέρη, όπως παρακολούθηση κρίσιμων δεικτών επίδοσης, δημοσιοποίηση πληροφοριών & δημοσίευση αναφορών / εκθέσεων, ανάλυση σημαντικότητας ζητημάτων, διαχείριση αιτημάτων, διαβούλευση πριν τη λήψη σημαντικών αποφάσεων, πρόληψη & αντιμετώπιση της διαφθοράς, της δωροδοκίας και του εκβιασμού κλπ: επηρεάζουν το κόστος λειτουργίας, μέσω μειωμένων προστίμων και αποζημιώσεων

   • Σύγχρονη εταιρική διακυβέρνηση, όπως συμπεριληπτική σύνθεση διοικητικών συμβουλίων, αναβαθμισμένα επιχειρηματικά μοντέλα, μακροχρόνιες στρατηγικές, εντοπισμός & αξιολόγηση κινδύνων, θέσπιση δικλείδων ασφαλείας, έλεγχοι (εσωτερικοί και εξωτερικοί), βελτιστοποίηση διαδικασιών κλπ: επηρεάζουν το κόστος λειτουργίας, μέσω μειωμένων προστίμων και αποζημιώσεων

   • Τεχνολογίες & πληροφορική, όπως ψηφιακός μετασχηματισμός, κυβερνο-ασφάλεια, τεχνητή νοημοσύνη & ρομποτική, βιομετρική κλπ: επηρεάζουν το κόστος λειτουργίας, μέσω μειωμένου χρόνου εκπόνησης διεργασιών

2. Θέματα κοινωνικής ευαισθησίας:

   • Θέματα Καταναλωτών / Πελατών, όπως ασφάλεια προϊόντων, παραπλάνηση / εξαπάτηση, προστασία προσωπικών / ευαίσθητων δεδομένων, διαχείριση παραπόνων κλπ: επηρεάζουν το κόστος λειτουργίας, μέσω μειωμένων προστίμων και αποζημιώσεων

   • Φροντίδα και ανάπτυξη εργαζομένων, όπως αμοιβές & παροχές, ισορροπία εργασιακής - προσωπικής ζωής & τηλε-εργασία, καλλιέργεια ταλέντων, εκπαίδευση σε νέες δεξιότητες & καθοδήγηση νέων εργαζομένων, υγεία & ασφάλεια στην εργασία, ευεξία, αφοσίωση κλπ: επηρεάζουν το κόστος λειτουργίας, μέσω αυξημένης απόδοσης

   • Διαφορετικότητα, ισότητα, ένταξη / συμπερίληψη, όπως εξάλειψη διακρίσεων, ισότητα φύλων, ανοχή σε διαφορετικές πεποιθήσεις (π.χ. πολιτικές απόψεις, θρησκεύματα), πρόσληψη / συνεργασία με ευπαθείς ομάδες (π.χ. άνεργοι, πρώην ναρκομανείς - φυλακισμένοι, αυτιστικοί, ΑΜΕΑ κλπ)

   • Ανθρώπινα δικαιώματα, όπως εξάλειψη παιδικής & εξαναγκασμένης εργασίας, ελευθερία του συνεταιρίζεσθαι και συλλογικές διαπραγματεύσεις, πρακτικές επιβολής ποινών κλπ: επηρεάζουν το κόστος λειτουργίας, μέσω μειωμένων προστίμων και αποζημιώσεων

   • Έλεγχος προμηθευτών & υπεργολάβων, ώστε να τηρούν και αυτοί τις ίδιες αρχές / πρακτικές: επηρεάζουν το κόστος λειτουργίας, μέσω μειωμένης ζημιάς στη φήμη και διατάραξη του εφοδιασμού

   • Υποστήριξη τοπικών κοινοτήτων / κοινωνιών, όπως τοπικές επενδύσεις (π.χ. κεφαλαίου, εργαζομένων, προμηθευτών), φιλανθρωπικές δράσεις για ευάλωτες ομάδες, εθελοντισμός, συνεισφορά στο έργο Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων που συμβάλλουν στην αντιμετώπιση προβλημάτων (π.χ. ασθένειες / εκπαίδευση παιδιών), εκστρατείες ευαισθητοποίησης κοινού κλπ: επηρεάζουν το κόστος λειτουργίας, μέσω μειωμένων προστίμων και αποζημιώσεων

3. Θέματα περιβαλλοντικής προστασίας:

   • Παγκόσμια Περιβαλλοντικά Προβλήματα, όπως κλιματική αλλαγή, υπερθέρμανση πλανήτη, μείωση όζοντος κλπ: επηρεάζουν το κόστος λειτουργίας, μέσω μειωμένων φόρων διοξειδίου του άνθρακα

   • Διατήρηση φυσικών πόρων, όπως νερό, ξύλο, μέταλλα, ορυκτά καύσιμα, ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (αιολική, ηλιακή, κυματική), εξοικονόμηση ενέργειας κλπ: επηρεάζουν το κόστος λειτουργίας, μέσω μειωμένων δαπανών ενέργειας

   • Διαχείριση και αξιοποίηση αποβλήτων, όπως πρόληψη, επαναχρησιμοποίηση, ανακύκλωση κλπ: επηρεάζουν το κόστος λειτουργίας, μέσω μειωμένων δαπανών απόρριψης / διάθεσης

   • Αντιμετώπιση ρύπανσης και ανθρώπινη υγεία, όπως χημικά - τοξικά, θόρυβος, ποιότητα αέρα & οσμές, ακτινοβολίες κλπ: επηρεάζουν το κόστος λειτουργίας, μέσω μειωμένων δαπανών για θεραπεία συναφών ασθενειών (η πρόληψη είναι πάντα καλύτερη!)

   • Βιοποικιλότητα και χρήση γης, όπως δάση, θάλασσες & ψάρεμα, προστατευόμενες περιοχές & ευαίσθητα οικοσυστήματα, είδη προς εξαφάνιση ή επαπειλούμενα κλπ: επηρεάζουν το κόστος λειτουργίας, μέσω μειωμένων δαπανών πρώτων υλών.

Προφανώς και η ανωτέρω λίστα δεν είναι εξαντλητική, διότι υπάρχουν πολλαπλά ζητήματα που αναδεικνύουν τα ενδιαφερόμενα μέρη, καθώς και προκύπτουν συχνά νέα θέματα.

Είναι βέβαιο ότι αρκετά από τα παραπάνω ζητήματα αφορούν και επηρεάζουν (πολύ ή λίγο) σχεδόν όλες τις επιχειρήσεις. Ως εκ τούτου προτείνεται η προληπτική ενασχόληση με αυτά και η αξιοποίηση τους ως ευκαιρίες (έναντι της λογικής «απλής / ελάχιστης συμμόρφωσης»), με σκοπό τη διαφοροποίηση των επιχειρήσεων στην αγορά, καθώς και τη βελτίωση των οικονομικών αποτελεσμάτων, παράλληλα με τα οφέλη προς την κοινωνία και το περιβάλλον.