Για δεύτερη συνεχή χρονιά πραγματοποιήθηκε στα Λουτρά Αιδηψού της Βόρειας Εύβοιας το Διεπιστημονικό Πρόγραμμα για την Περιβαλλοντική Κρίση (Interdisciplinary School for Environmental Crisis – ISEC), το οποίο οργανώνεται από το Ινστιτούτο για την Προώθηση της Έρευνας και της Εκπαίδευσης Τεχνών, Επιστημών και Τεχνολογίας (ARISTEiA-Institute for the Advancement of Research and Education in Arts, Sciences, and Technology) των ΗΠΑ και φιλοξένησε περισσότερους από 50 διδάσκοντες και προπτυχιακούς και μεταπτυχιακούς φοιτητές από 40 πανεπιστημιακά τμήματα της Ελλάδας, της Κύπρου, των ΗΠΑ, της Ισπανίας, της Ιρλανδίας, της Γαλλίας, της Γερμανίας, της Σουηδίας, της Δανίας, του Βελγίου και της Μεγάλης Βρετανίας.
.
Παράλληλα με το ISEC-2 πραγματοποιήθηκε Διάσκεψη για την Περιβαλλοντική Κρίση με την υποστήριξη του κοινωφελούς Ιδρύματος Ιωάννης Λάτσης, του Ιδρύματος Λαμπράκη, του κοινωφελούς ιδρύματος «Μαρία Τσάκος-Διεθνές Κέντρο Ναυτικής Έρευνας και Παράδοσης» και του Ιδρύματος «Β & Μ Θεοχαράκη» στο πλαίσιο της «Πρωτοβουλίας ‘21» που υποστηρίζεται από όλα τα μεγάλα ιδρύματα της Ελλάδας και την Εθνική Τράπεζα. Ο Δήμος Ιστιαίας-Αιδηψού υποστήριξε το πρόγραμμα.
Στη Διάσκεψη οργανώθηκε ειδική ενότητα, στην οποία οι συμμετέχοντες συζήτησαν με τον Δήμαρχο Ιστιαίας-Αιδηψού, κ. Ιωάννη Κοντζιά, για τις ανάγκες της περιοχής και τους τρόπους με τους οποίους η διεθνής επιστημονική κοινότητα των Ελλήνων μπορεί να συνδράμει στην εκπόνηση μελετών αποκατάστασης. Στη διάρκεια της συζήτησης διατυπώθηκε η πρόταση για τη δημιουργία Τεχνικής Σχολής γεωργικών και άλλων συναφών επαγγελμάτων, η οποία περιλαμβάνεται και στις προτάσεις που είχαν γίνει από την Επιτροπή Ανασυγκρότησης της Βόρειας Εύβοιας. Στη διάρκεια παρουσίας των φοιτητών και των καθηγητών στη Βόρεια Εύβοια οργανώθηκε επίσκεψη στις περιοχές ανασύστασης του καμένου δάσους όπου ο δασάρχης της περιοχής της Λίμνης περιέγραψε τα προβλήματα που προκάλεσε η πυρκαγιά, τους τρόπος αντιμετώπισης κατά την πυρόσβεση και τις μεθόδους αποκατάστασης που εφαρμόζονται.
Κεντρικός στόχος του ISEC είναι η εκπαίδευση της νέας γενιάς επιστημόνων στη διεπιστημονική προσέγγιση της περιβαλλοντικής κρίσης μέσα από τη σύνθεση επιστημών που περιλαμβάνουν ευρύ φάσμα αντικειμένων. Έτσι, το πρόγραμμα του ISEC φιλοξένησε φοιτητές και καθηγητές διαφόρων ειδικοτήτων: Ιατρικής, Βιοεπιστημών, Μηχανικής Περιβάλλοντος, Ενέργειας, Οικονομικών Επιστημών, Νομικής, Επιστήμης Τροφίμων, Ψυχολογίας κ.α.
Η Αθηνά Κουστένη, διευθύντρια ερευνών στο Εθνικό Κέντρο Επιστημονικής Έρευνας, στο LESIA (Laboratoire d’études spatiales et d’instrumentation en astrophysique), στο Αστεροσκοπείο των Παρισίων, στο Meudon, έδωσε τη διακεκριμένη ομιλία περιγράφοντας το μέλλον και το παρελθόν της Γης μέσα από το παρόν άλλων πλανητών. Επιπλέον, το πρόγραμμα περιλάμβανε ενότητες ανάπτυξης δεξιοτήτων και επαγγελματικής συμβουλευτικής και παρουσιάσεις ομαδικών εργασιών των φοιτητών που εστίασαν σε θέματα που αφορούν σε πραγματικά προβλήματα που αντιμετωπίζει η Εύβοια την τοπική οικονομία και το περιβάλλον αλλά και σε διάφορες παραμέτρους της ανθρώπινης ζωής στην Εύβοια.
Οι συμμετέχοντες φοιτητές επελέγησαν με αυστηρά κριτήρια αριστείας μετά από αξιολόγηση από διεθνή επιτροπή επιστημόνων. Η συμμετοχή τους στο πρόγραμμα έγινε χωρίς δίδακτρα και επιπλέον καλύφθηκαν η διαμονή και τα γεύματά τους χάρη στις γενναιόδωρες προσφορές των χορηγών.
Η επιλογή της Εύβοιας ως τόπου φιλοξενίας του ISEC γίνεται σε ένδειξη υποστήριξης της περιοχής, η οποία έχει τεράστιο περιβαλλοντικό, οικονομικό και κοινωνικό αποτύπωμα λόγω των καταστροφικών πυρκαγιών τις οποίες το νησί βιώνει κάθε 15 χρόνια. Το Ινστιτούτο ARISTEiA, το οποίο ανέλαβε το ακαδημαϊκό και το εκτελεστικό σκέλος της διοργάνωσης, θα συνεχίσει τη διοργάνωση του ISEC στην Εύβοια ώστε σταδιακά να αναδείξει την περιοχή σε παγκόσμιο προορισμό για τη διοργάνωση επιστημονικών εκδηλώσεων που αφορούν σε περιβαλλοντικά θέματα.
«To ISEC επιδιώκει να στρέψει την προσοχή των Ελλήνων συμμετεχόντων φοιτητών στον διεπιστημονικό διάλογο που έχει αρχίσει εδώ και αρκετά χρόνια στο εξωτερικό αλλά και των ξένων στην όμορφη Ελλάδα που ωστόσο βρίσκεται στο μάτι του κυκλώνα της περιβαλλοντικής κρίσης. Τον δεύτερο χρόνο διοργάνωσης του ISEC εστιάσαμε ακόμα περισσότερο στα τοπικά προβλήματα της Εύβοιας και οι 4 ομαδικές εργασίες των φοιτητών πρότειναν λύσεις για τη μετατροπή της Εύβοιας σε περιοχή μηδενικού αποτυπώματος άνθρακα τα επόμενα 10 χρόνια, την αναστροφή της αποδασοποίησης, τη διαχείριση των υδάτινων αποθεμάτων και την πρωτοποριακή καθιέρωση πυρηνικών μικροαντιδραστήρων αυξημένης ασφάλειας για την ενεργειακή αυτονομία του νησιού.
Στόχος του προγράμματος είναι να διευρύνουμε τους επιστημονικούς ορίζοντές των φοιτητών, να προβάλουμε την ομορφιά του τοπίου σε ένα διεθνές κοινό, να αναλύσουμε τα αίτια που προκάλεσαν αυτή τη σύνθετη καταστροφή και να προτείνουμε τρόπους εξάλειψης της αγωνίας των ανθρώπων για τον τόπο τους που είχε αρχίσει να παρακμάζει πληθυσμιακά και οικονομικά πριν τη μεγάλη καταστροφή», δήλωσε ο Κωνσταντίνος Δροσάτος, αντιπρόεδρος του Ινστιτούτου ARISTEiA και καθηγητής Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου του Σινσινάτι.
Παράλληλα με το ISEC, διοργανώθηκε στην Αιδηψό η Διάσκεψη για την περιβαλλοντική κρίση, στην οποία, όπως τόνισε ο Στράτος Ταβουλαρέας, σύμβουλος για ενεργειακά θέματα και μέλος ΔΣ του Ινστιτούτου ARISTEiA «είχαμε την ευκαιρία να έχουμε διακεκριμένους επιστήμονες απ’ όλο το κόσμο, οι οποίοι διατύπωσαν ιδέες και προτάσεις για τα σχέδια ανοικοδόμησης της Βορείας Ευβοίας που έχουν ήδη χρησιμοποιηθεί σε άλλες χώρες. Είχαμε την ευκαιρία να έχουμε τον δήμαρχο Ιστιαίας-Αιδηψού στη Διάσκεψη με τον οποίο συζητήσαμε για περίπου 1 ώρα σχετικά με τα προβλήματα της περιοχής και τρόπους με τους οποίους οι επιστήμονες που ταξιδεύουν στην Εύβοια από διάφορες χώρες μπορούν να βοηθήσουν στην εκπόνηση μελετών για την αποκατάσταση της περιβαλλοντικής, οικονομικής και ανθρωπιστικής ισορροπίας του τόπου».
Από την πλευρά του, ο Μανώλης Κογεβίνας, διευθυντής Ινστιτούτου Παγκόσμιας Υγείας Βαρκελώνης ανέφερε πως «το πιο σημαντικό χαρακτηριστικό του ISEC είναι η πολυδιάστατη εκπαίδευση και η συζήτηση μεταξύ δασκάλων και φοιτητών από διαφορετικά επιστημονικά πεδία. Αυτό είναι εξαιρετικά σημαντικό με δεδομένο ότι η περιβαλλοντική και κλιματική κρίση είναι σύνθετες και τόσο η έρευνα όσο και η αντιμετώπιση της χρειάζονται πολυδιάστατη προσέγγιση. Ο συνδυασμός διαλέξεων στην οικονομία, οικολογία, ενέργεια, υγεία, έδωσε αυτήν την προοπτική. Η συχνότητα των φυσικών πυρκαγιών αναμένεται να αυξηθεί με σημαντικά επακόλουθα στις τοπικές κοινωνίες και στην υγεία λόγω της αύξησης έκθεσης σε ατμοσφαιρικούς ρύπους και πιο μακροπρόθεσμες συνέπειες ακόμα και στην ψυχική υγεία. Με το ISEC επιδιώκουμε η Ελλάδα να γίνει σημείο αναφοράς και αλληλεπιδράσεων των επιστημόνων που καλούνται να βρουν λύσεις».
Η Κυριακή Νούσια, αναπληρώτρια καθηγήτρια Νομικής Σχολής του Πανεπιστημίου του Ρέντινγκ στη Μεγάλη Βρετανία τόνισε πως «το ISEC είναι ένα εξαιρετικό διεπιστημονικό σχολείο το οποίο συνάδει με την ανάγκη για πολύπλευρη επιστημονική προσέγγιση της περιβαλλοντικής κρίσης και της κλιματικής αλλαγής. Το πρόγραμμα είναι μια μοναδική ευκαιρία διάδρασης με φοιτητές και καθηγητές από διαφορετικά επιστημονικά πεδία που δίνει τη δυνατότητα συνεργειών και ευκαιριών για μελλοντικές συνεργασίες. Το πρόγραμμα αποτελεί μοναδικό τρόπο προσέγγισης του θέματος χάρη στους πολλαπλούς τρόπους προσέγγισης της θεματικής και όλα γύρω από την κεντρική ιδέα της αποκατάστασης της Εύβοιας».
Η Δέσπω Φάττα-Κάσινου, καθηγήτρια του τμήματος Πολιτικών Μηχανικών και Μηχανικών Περιβάλλοντος στο Πανεπιστήμιο Κύπρου εξέφρασε τη χαρά της για τη συμμετοχή της στο διεπιστημονικό χειμερινό σχολείο για την αντιμετώπιση περιβαλλοντικών κρίσεων, επισημαίνοντας ότι «οι διαλέξεις από τόσους πολλούς διεθνώς διακεκριμένους ακαδημαϊκούς και ο ενθουσιασμός των φοιτητών για απόκτηση καινούργιων γνώσεων από πεδία διαφορετικά των δικών τους σπουδών, είναι κατά τη γνώμη μου τα δύο κύρια χαρακτηριστικά που συντελούν σε μια ιδιαίτερα επιτυχημένη προσπάθεια που αποτελεί πρωτοπόρο βήμα για τη δημιουργία μιας μοναδικής εκπαιδευτικής παράδοσης. Τίθεται μια γερή βάση για την αντιμετώπιση και την πρόληψη των πολύπλοκων προβλημάτων που αντιμετωπίζει ο πλανήτης μας σε ένα κόσμο που διαρκώς αλλάζει».
