Η νομοθεσία CSRD για εκθέσεις βιώσιμης ανάπτυξης

Η οδηγία για την υποχρεωτική υποβολή εκθέσεων Βιώσιμης Ανάπτυξης (Corporate Sustainability Reporting Directive – CSRD) που εγκρίθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή νωρίτερα φέτος, αποτελεί το πλέον καυτό θέμα για τις επιχειρήσεις, δεδομένου ότι επηρεάζει δεκάδες μεσαίες και μεγάλες ελληνικές επιχειρήσεις.

Πιο συγκεκριμένα, περισσότερες από 50.000 μεγάλες και μεσαίες εταιρείες της Ευρωπαϊκής Ενωσης θα απαιτηθεί να δημοσιοποιούν σε ετήσια βάση δεδομένα και πολιτικές για τη βιώσιμη ανάπτυξη και τα κριτήρια ESG.

Είναι άλλωστε καιρός οι ελληνικές επιχειρήσεις να βάλουν τα θέματα ESG στο επίκεντρο της στρατηγικής τους, όχι μόνο για να συμμορφωθούν με τις νομοθεσίες, αλλά και να εξασφαλίσουν τη βιωσιμότητά τους.

Σκοπός της νομοθεσίας CSRD είναι ο εξορθολογισμός των εκθέσεων βιώσιμης ανάπτυξης παρέχοντας ένα ενιαίο πλαίσιο δημοσίευσης λεπτομερών στοιχείων για τη βιώσιμη ανάπτυξη σε ετήσια βάση.

Ταυτόχρονα η Ε.Ε. ενέκρινε στις 31 Ιουλίου 2023 το πρότυπο ESRS (European Sustainability Reporting Standard), ενώ οι επιχειρήσεις θα κληθούν να υποβάλλουν εκθέσεις σύμφωνα με τις απαιτήσεις του προτύπου αυτού από το οικονομικό έτος του 2024. Πιο συγκεκριμένα:

Μεγάλες εισηγμένες και Οντότητες Δημοσίου Ενδιαφέροντος (ΟΔΕ), από το οικονομικό έτος 2024.

Μεγάλες μη εισηγμένες εταιρείες, από το οικονομικό έτος 2025.

Μεσαίες και μικρές εισηγμένες εταιρείες, από το οικονομικό έτος 2026.

Το πρότυπο ESRS με το οποίο θα πρέπει οι επιχειρήσεις να συμμορφωθούν βάσει των απαιτήσεων της επερχόμενης νομοθεσίας CSRD, έχει βασιστεί στον κανονισμό της Ε.Ε. για την ταξινομία (Taxonomy), στον κανονισμό για τη γνωστοποίηση της βιώσιμης χρη-ματοδότησης (SFDR), καθώς και σε υφιστάμενα διεθνή πρότυπα βιωσιμότητας και συστάσεις γνωστοποίησης από πρωτοβουλίες, όπως η παγκόσμια πρωτοβουλία για την υποβολή εκθέσεων (GRI) ή η ομάδα δράσης για τις χρηματοοικονομικές γνωστοποιήσεις που σχετίζονται με το κλίμα (TCFD). Επειδή το πρότυπο ESRS έχει αναπτυχθεί με την προοπτική να καλύψει τις ανάγκες και τις απαιτήσεις για μεγαλύτερη διαφάνεια και λογοδοσία, όχι μόνο των επενδυτών αλλά και άλλων ενδιαφερόμενων μερών (stakeholders) των επιχειρήσεων, καλεί τις εταιρείες να υποβάλουν ένα ευρύτερο φάσμα πληροφοριών που θα ανταποκρίνεται στις φιλοδοξίες της Ε.Ε., σύμφωνα πάντα με το νομικό της πλαίσιο και θεωρείται ως ιδιαίτερα απαιτητικό.

Η οδηγία CSRD στην παρούσα μορφή εμπεριέχει συνολικά 12 ενότητες, καθεμιά από τις οποίες περιγράφει τον τρόπο με τον οποίο οι εταιρείες πρέπει να υποβάλλουν εκθέσεις σε συγκεκριμένους θεματικούς τομείς. Υπάρχουν τα γενικά πρότυπα ESRS 1 (αφορά γενικές απαιτήσεις) και ESRS2 (αφορά γενικές γνωστοποιήσεις) και τα υπόλοιπα χωρίζονται ανά θεματική ESG ως εξής:

Περιβάλλον

ESRS E1 (κλιματική αλλαγή)

ESRS E2 (ρύπανση)

ESRS E3 (υδάτινοι και θαλάσσιοι πόροι)

ESRS E4 (βιοποικιλότητα και οικοσυστήματα)

ESRS E5 (χρήση πόρων και κυκλική οικονομία)

Κοινωνία

ESRS S1 (εταιρικό προσωπικό)

ESRS S2 (εργαζόμενοι στην αλυσίδα εφοδιασμού)

ESRS S3 (τοπικές κοινωνίες που επηρεάζονται)

ESRS S4 (καταναλωτές και τελικοί χρήστες)

Εταιρική διακυβέρνηση

ESRS1 G1 (επιχειρηματική συμπεριφορά)

Οι επιχειρήσεις θα χρειαστούν σημαντικό χρόνο για να προετοιμαστούν για τη νομοθεσία CSRD, γι’ αυτό είναι σημαντικό να ξεκινήσουν εγκαίρως την αξιολόγηση των υφιστάμενων διαδικασιών και δεδομένων για την προετοιμασία υποβολής εκθέσεων βιώσιμης ανάπτυξης σύμφωνα με τη δεδομένη δομή του ESRS, ώστε να εντοπίσουν ποιες διαδικασίες λείπουν και ποια δεδομένα θα πρέπει να συλλεχθούν. Συνοπτικά, θα μπορούσαμε να αναφέρουμε 5 σημαντικά βήματα για την έγκαιρη προετοιμασία των επιχειρήσεων:

Κατανόηση των απαιτήσεων: Εξοικειωθείτε με την οδηγία CSRD και τα πρότυπα ESRS. Δηλαδή, ποιο είναι το πεδίο εφαρμογής της υποβολής εκθέσεων.

Αξιολόγηση της διαθεσιμότητας και της ποιότητας των στοιχείων: Θα βοηθήσει στον έγκαιρο εντοπισμό των κενών στις διαδικασίες συλλογής δεδομένων και στην ανάπτυξη σχεδίου για τη συλλογή και δημιουργία τους.

Εκπαίδευση και ευαισθητοποίηση του προσωπικού: Ενημερώστε για τη σημασία της συμμόρφωσης με την οδηγία ώστε να διασφαλίσετε ότι όλοι γνωρίζουν τους ρόλους και τις ευθύνες που τους αναλογούν.

Δημιουργία πλαισίου για την υποβολή εκθέσεων, που θα καθορίζει τις διαδικασίες, τους ρόλους και τις αρμοδιότητες υποβολής εκθέσεων, καθώς και τα εργαλεία που απαιτούνται για την υποστήριξη της υποβολής.

Παρακολούθηση της προόδου: Απαραίτητη για να διασφαλιστεί ότι ο οργανισμός βρίσκεται σε καλό δρόμο για την επίτευξη των στόχων του και ότι οι διαδικασίες υποβολής εκθέσεων εξελίσσονται συνεχώς καθώς βελτιώνεται η ποιότητα των δεδομένων.

Η υποβολή εκθέσεων βιώσιμης ανάπτυξης υπερβαίνει κατά πολύ την απλή παράθεση αριθμών και πολιτικών, όπως γινόταν μέχρι σήμερα από πολλές επιχειρήσεις. Απαιτεί να δημιουργηθεί ένα οικοσύστημα εξειδικευμένων στελεχών και δεδομένων, που με τη σωστή οργάνωση θα επιτρέψει να βρεθούν οι κατάλληλες πληροφορίες και θα έχει τις γνώσεις για να τις αξιοποιήσει στο έπακρο, προς όφελος της βιωσιμότητας των επιχειρήσεων.