A. Tόσιος: «Στην ΕΥΔΑΠ οι δείκτες ESG βρίσκονται στο επίκεντρο της δραστηριότητάς μας»

Η ΕΥΔΑΠ είναι μία από τις πρώτες εταιρείες που συμπεριλήφθηκε στο δείκτη ATHEX ESG του Χρηματιστηρίου Αθηνών και όχι άδικα. Είναι μία εταιρεία που προάγει τη βιώσιμη ανάπτυξη, στηρίζει την διαφορετικότητα και υλοποιεί πολλές δράσεις τόσο για την κοινωνία όσο και για το περιβάλλον. Μάλιστα, η ΕΥΔΑΠ είναι ο πρώτος οργανισμός δημοσίου χαρακτήρα που ενσωμάτωσε στον Απολογισμό Βιώσιμης Ανάπτυξης του 2020.

Οι στρατηγικές προτεραιότητες της ΕΥΔΑΠ δίνουν έμφαση στη βιώσιμη ανάπτυξη, την αειφόρο διαχείριση του νερού και την εφαρμογή υπεύθυνων περιβαλλοντικών πρακτικών. Παράλληλα, η ΕΥΔΑΠ στο πλαίσιο της αξιοποίησης των ανανεώσιμων και εναλλακτικών πηγών ενέργειας έχει ήδη αναπτύξει έργα ΑΠΕ στις εγκαταστάσεις.  

Στα πλαίσια της Παγκόσμιας Ημέρας Νερού που γιορτάζεται σήμερα 22 Μαρτίου, συναντήσαμε τον κ. Αναστάσιο Τόσιο, Αναπληρωτή Διευθύνοντα Σύμβουλο της ΕΥΔΑΠ, ο οποίος μας μίλησε για την συμπερίληψή  τους στον δείκτη ATHEX ESG, τη στρατηγική τους γύρω από το ESG και την βιώσιμη ανάπτυξη, τις πράσινες επενδύσεις που σχεδιάζουν, για τα έργα εκσυχρονισμού του δικτύου που υλοποιούν και τις στρατηγικές δράσεις που δρομολογούν για τη βέλτιστη διαχείριση του δικτύου ύδρευσης, τον ψηφιακό μετασχηματισμό, καθώς και για τη σημασία του νερού στην ενεργειακή μετάβαση.

1.    Κ. Tόσιο, μπορείτε να αναφερθείτε στην στρατηγική της ΕΥΔΑΠ γύρω από τη βιώσιμη ανάπτυξη και το ESG; 

Η «υιοθέτηση» των δεικτών «ESG» που σχετίζονται με την προστασία του περιβάλλοντος, τη στήριξη της κοινωνίας και την εταιρική διακυβέρνηση, αποτυπώνει την ικανότητα της εταιρείας να δημιουργεί αξία και να διαμορφώνει αποτελεσματικές στρατηγικές μακροπρόθεσμα. Έτσι και στην ΕΥΔΑΠ, οι δείκτες ESG βρίσκονται στο επίκεντρο της δραστηριότητάς μας. 

Δίνουμε ιδιαίτερη έμφαση σε ό,τι είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με την επιχειρηματική στρατηγική της ΕΥΔΑΠ με στόχο την προστασία της υγείας των εργαζομένων μας, των πολιτών που επωφελούνται από τα έργα μας, καθώς και την προστασία του περιβάλλοντος.  

Αυτή την κοινωνική επιταγή για συμμόρφωση και ευθυγράμμιση με τους ESG στόχους, τη μετατρέπουμε καθημερινά σε εταιρική πραγματικότητα. Μια πραγματικότητα εστιασμένη στην προστασία του φυσικού και πολύτιμου πόρου του νερού, στην προστασία του θαλάσσιου περιβάλλοντος και του υπόγειου υδροφορέα, αλλά και στη στήριξη της κοινωνίας.  Οι στρατηγικές προτεραιότητες της ΕΥΔΑΠ δίνουν έμφαση στη βιώσιμη ανάπτυξη, την αειφόρο διαχείριση του νερού και την εφαρμογή υπεύθυνων περιβαλλοντικών πρακτικών. Οι ενέργειες αυτές δεν είναι ρητορικές. Είναι στοχευμένες και υλοποιούνται στην πράξη.

Η ΕΥΔΑΠ, παρέχοντας υψηλής ποιότητας υπηρεσίες ύδρευσης και αποχέτευσης, συμβάλλει αποτελεσματικά στην επίτευξη των Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης, όπως αυτοί έχουν ορισθεί από τον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών. Ταυτόχρονα ενσωματώνει στις δραστηριότητές της και τις τρεις διαστάσεις της αειφόρου ανάπτυξης: περιβάλλον, κοινωνία, εταιρική διακυβέρνηση. Διαχειριζόμαστε τον πόρο του νερού με υπευθυνότητα και ευαισθησία. Το επιστρέφουμε στη φύση καθαρό. Υιοθετούμε τις αρχές της κυκλικής οικονομίας μειώνοντας σταθερά το περιβαλλοντικό μας αποτύπωμα.
Την ίδια ώρα λειτουργούμε υπεύθυνα απέναντι σε εργαζόμενους, πελάτες και επενδυτές δημιουργώντας ένα στιβαρό πλαίσιο αρχών, κανόνων και διαδικασιών και αυστηρό μα ευέλικτο κώδικα δεοντολογίας.

2.    Πείτε μας λίγα λόγια για τις «πράσινες» επενδύσεις που σχεδιάζετε να υλοποιήσετε το επόμενο διάστημα;

Για την οικογένεια της ΕΥΔΑΠ η βιωσιμότητα των πόρων που διαχειριζόμαστε είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με τις αρχές τις κυκλικής οικονομίας. Επεκτείνουμε τις δραστηριότητές μας συντηρώντας και παράλληλα, αναβαθμίζοντας τις υφιστάμενες εγκαταστάσεις μας, με χρήση καινοτόμων και ολιστικών λύσεων. 

Διαχρονικός και υλοποιήσιμος στόχος είναι η μείωση του περιβαλλοντικού μας αποτυπώματος, συμμετέχοντας ενεργά στην εθνική και ευρωπαϊκή προσπάθεια για μείωση των εκπομπών του διοξειδίου του άνθρακα και αύξηση της ενεργειακής αποδοτικότητας. Ήδη τα τελευταία χρόνια έχουμε πετύχει σημαντική μείωση στις εκπομπές του CO2 στο ΚΕΛ Ψυττάλειας γεγονός που αποδεικνύει τη συνέπεια και την αφοσίωσή μας στην προστασία του περιβάλλοντος. 

Η αξιοποίηση του βιοαερίου από τα ΚΕΛ, αλλά και η παραγωγή ενέργειας από τους Μικρούς Υδροηλεκτρικούς Σταθμούς (ΜΥΗΣ) και το Φωτοβολταϊκό Σταθμό, συμβάλλουν στην επίτευξη του εθνικού στόχου αύξησης της παραγωγής ενέργειας από Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, καθώς και στη βελτιστοποίηση του ενεργειακού ισοζυγίου της εταιρείας. 

Η ΕΥΔΑΠ στο πλαίσιο της αξιοποίησης των ανανεώσιμων και εναλλακτικών πηγών ενέργειας έχει ήδη αναπτύξει:

• Εγκαταστάσεις παραγωγής ενέργειας από μικρά υδροηλεκτρικά έργα εγκαταστημένα στα υδραγωγεία της
• Εγκαταστάσεις συμπαραγωγής θερμικής και ηλεκτρικής ενέργειας (ΣΗΘΕ), αξιοποιώντας το βιοαέριο που παράγεται από την επεξεργασία της ιλύος στις μονάδες επεξεργασίας αστικών λυμάτων. 
• Φωτοβολταϊκό σταθμό στη ΜΕΝ Αχαρνών, και επίσης, είναι σε εξέλιξη η διαδικασία κατασκευής 4 επιπλέον Φ/Β σταθμών παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας
• Τέλος, σχεδιάζει την εγκατάσταση φωτοβολταϊκών ενσωματωμένων ως δομικά στοιχεία σε κτίρια (Building Integrated PhotoVoltaic). Πιο συγκεκριμένα, τα καινοτόμα φωτοβολταϊκά στοιχεία θα ενσωματωθούν ως δομικά στοιχεία στα κτίρια, παρέχοντας θερμομονωτικές ιδιότητες και προστασία από τις καιρικές συνθήκες, ενώ θα συνδυάζεται η παραγωγή ηλεκτρικής και θερμικής ενέργειας.

Εκτός των παραπάνω, η ΕΥΔΑΠ, σε συνεργασία με το ερευνητικό πρόγραμμα INTCATCΗ έχει στη διάθεσή της δύο αυτόνομα ρομποτικά σκάφη μέτρηση ποιότητας λεκανών απορροής εξοπλισμένα με αισθητήρες για τη μέτρηση και καταγραφή περιβαλλοντικών παραμέτρων όπως pH, διαλυμένο οξυγόνο, θερμοκρασία, αγωγιμότητα, χλωροφύλλη, ολικό άζωτο και φώσφορο.  Χάρη στην καινοτόμο αυτή τεχνολογία, ενισχύεται ο έλεγχος των ταμιευτήρων της ΕΥΔΑΠ μέσα από το υφιστάμενο πρόγραμμα παρακολούθησης της ποιότητας των υδάτων τους. Με αυτόν τον τρόπο, δίνεται η δυνατότητα για ολοκληρωμένο και καλύτερο έλεγχο της ποιότητας αδιύλιστου ύδατος, εντοπίζοντας έγκαιρα, αν χρειαστεί, πιθανή ρύπανση από ανθρωπογενείς δραστηριότητες ή/και φυσικές διεργασίες.

Έχουμε ξεκινήσει δυναμικά και συνεχίζουμε τα μεγάλα αποχετευτικά έργα της Ανατολικής Αττικής τα οποία θα επιτρέψουν τη χρήση των επεξεργασμένων εκροών για άρδευση και περιαστική χρήση, όπως και τα επιμέρους έργα για αύξηση του ποσοστού χρήσης ανακτημένου νερού. Ο σχεδιασμός της ΕΥΔΑΠ για τα σημαντικά αυτά αποχετευτικά έργα στοχεύει στην ολοκληρωμένη διαχείριση των λυμάτων της περιοχής με δυνατότητα επαναχρησιμοποίησης των επεξεργασμένων εκροών για τη διασφάλιση του μέγιστου περιβαλλοντικού οφέλους. Προς την κατεύθυνση αυτή, τα Κέντρα Επεξεργασίας Λυμάτων-ΚΕΛ που πρόκειται να κατασκευασθούν, έχουν σχεδιασθεί για να λειτουργήσουν με τεχνολογία αιχμής τριτοβάθμιας επεξεργασίας, διασφαλίζοντας τη δυνατότητα επαναχρησιμοποίησης των επεξεργασμένων εκροών, σε πλήρη εναρμόνιση με το ισχύον θεσμικό πλαίσιο επαναχρησιμοποίησης.

3.    Είστε από τις πρώτες εταιρείες που συμπεριληφθήκατε στον δείκτη ATHEX ESG του Χρηματιστηρίου Αθηνών. Ποια η σημασία για εσάς;

Η ένταξή μας στον δείκτη ESG  του Χρηματιστηρίου Αθηνών, ήταν νομίζω ένα φυσικό επακόλουθο της πορείας μας. Η ΕΥΔΑΠ είναι ο πρώτος οργανισμός δημοσίου χαρακτήρα που ενσωμάτωσε στον Απολογισμό Βιώσιμης Ανάπτυξης του 2020 τα διεθνή SASB Πρότυπα για τον κλάδο του νερού και έχει ενταχθεί στον δείκτη ESG του Χρηματιστηρίου Αθηνών. Αυτό είναι πολύ σημαντικό γιατί με την τάση για βιώσιμες επενδύσεις να κυριαρχεί πλέον σε διεθνές επίπεδο, η εξέλιξη αυτή δημιουργεί για τις ελληνικές εταιρείες που ήδη εμφανίζουν αξιόλογες επιδόσεις ESG (μεταξύ αυτών και η ΕΥΔΑΠ), ένα στρατηγικής σημασίας «κανάλι» προσέλκυσης επενδυτικών κεφαλαίων. Οι επενδυτές χρησιμοποιούν τις πληροφορίες ESG προκειμένου να καθορίσουν πόσο ανθεκτική και έτοιμη είναι μια εταιρεία να διαχειρίζεται τις αλλαγές στο περιβάλλον που δραστηριοποιείται. Οι εταιρείες οφείλουν αφενός να εντοπίζουν, να ιεραρχούν και να δημοσιοποιούν τα θέματα ESG που είναι περισσότερο ουσιαστικά για τη λειτουργία τους και αφετέρου να εξηγούν τον τρόπο με τον οποίο τα θέματα αυτά επηρεάζουν την εταιρική τους επίδοση και την ικανότητά τους να εφαρμόζουν τη στρατηγική τους.

Σημαντικός στόχος μας στην ΕΥΔΑΠ για το 2022 είναι να επιταχύνουμε το ρυθμό αύξησης των επενδύσεων που αφορούν στην πράσινη μετάβαση και τη σύγκληση με τους δείκτες ESG.

Φέτος μάλιστα, στο πλαίσιο του νέου επιχειρησιακού μας σχεδίου, αποτυπώσαμε το επενδυτικό μας πλάνο πλέον των τριών στρατηγικών μας στόχων (Ασφάλεια, Αποδοτικότητα, Ανάπτυξη) και σε δείκτες ESG.

4.    Πόσο σημαντικά για την εξοικονόμηση πόρων είναι τα έργα εκσυγχρονισμού του δικτύου και ποια είναι τα σχέδιά σας αναφορικά με αυτά;

Για εμάς στην ΕΥΔΑΠ, η διασφάλιση σε όλη την έκταση του υδροδοτικού συστήματος επαρκούς ποσότητας πόσιμου νερού υψηλής ποιότητας, με παράλληλη προστασία του φυσικού πόρου, αποτελεί κύρια προτεραιότητα. 

Ο σχεδιασμός, η κατασκευή, η λειτουργία, η συντήρηση και η συνεχής ανάπτυξη του δικτύου ύδρευσης είναι μια πολύπλοκη διαδικασία, που απαιτεί υψηλή τεχνογνωσία. Ως «δίκτυο ύδρευσης» εννοούμε το σύνολο των αγωγών που μεταφέρουν διυλισμένο νερό, από τις κατά τόπους Μονάδες Επεξεργασίας Νερού μέχρι τα υδρόμετρα των καταναλωτών. Η υπεύθυνη διαχείριση του δικτύου ύδρευσης και η διασφάλιση της υδατικής απόδοσης συντελεί στην ανταπόκριση στις ανάγκες και τις προσδοκίες των πελατών μας και στην αύξηση της εμπιστοσύνης τους προς την Εταιρεία. Με τον τρόπο αυτό η ΕΥΔΑΠ συμβάλλει θετικά στη Βιώσιμη Ανάπτυξη με πρόνοια στη σταδιακή βελτίωση της αποδοτικότητας των πόρων σε όλη την αλυσίδα της επεξεργασίας, διανομής και κατανάλωσης νερού.

Σημειωτέον ότι το δίκτυο ύδρευσης της ΕΥΔΑΠ παρακολουθείται σε 24ωρη βάση από σύστημα τηλελέγχου – τηλεχειρισμού (SCADA) και διαθέτει 175 παροχόμετρα σε τροφοδοτικούς αγωγούς, 1.450 σταθμούς τηλεμετρίας και 110 σταθμούς SCADA.

Οι στρατηγικές δράσεις που έχει δρομολογήσει η ΕΥΔΑΠ για τη βέλτιστη διαχείριση του δικτύου ύδρευσης είναι:

• η εφαρμογή σύγχρονων τεχνολογιών διαχείρισης της πίεσης στο δίκτυο ύδρευσης (advanced pressure management), που έχει ως αποτέλεσμα την αποφυγή άσκοπης καταπόνησης των αγωγών του δικτύου από υπερβολικές πιέσεις και κατ’ επέκταση την αποφυγή θραύσεων του δικτύου, επιτυγχάνοντας έτσι αύξηση του χρόνου ζωής του σε μεγάλο μήκος και με σημαντικό οικονομικό όφελος. 
• η συλλογή δεδομένων από τις βλάβες, τη λειτουργία κλπ. του δικτύου ώστε μέσω δομημένων και συνεργάσιμων εφαρμογών να επιτυγχάνεται η περαιτέρω επεξεργασία και στατιστική αξιοποίηση των συλλεχθέντων στοιχείων. 
• ο εντοπισμός της συχνότητας εμφάνισης βλαβών, η ταχύτητα και ποιότητα των επισκευών, ο προσδιορισμός της γεωγραφικής διασποράς τους, η αιτία εμφάνισης αυτών κλπ. προκειμένου να καταρτίζεται ολοκληρωμένο και συστηματικό πρόγραμμα συντήρησης του δικτύου ύδρευσης. 
• η ένταξη στο πενταετές επενδυτικό πρόγραμμά της και εφαρμογή ενός στοχευμένου, με τεκμηριωμένη προτεραιότητα προγράμματος αντικατάστασης δικτύου ύδρευσης, το οποίο περιλαμβάνει την αντικατάσταση περίπου 150 χλμ. πεπαλαιωμένων αγωγών ετησίως, ακολουθώντας και τηρώντας τις παγκόσμιες βέλτιστες πρακτικές. 

Σε συνδυασμό με τις λοιπές δράσεις και παρεμβάσεις που ήδη έχουν δρομολογηθεί, εκτιμάται ότι θα επιτευχθεί αποτελεσματικότερη λειτουργία του δικτύου ύδρευσης, συνεπής αξιόπιστη και αδιάλειπτη παροχή νερού, βελτίωση του επιπέδου παροχής υπηρεσιών προς τους καταναλωτές και εν τέλει, βελτίωση της συνολικής εταιρικής εικόνας σχετικά με την απόδοση των υπηρεσιών της. 

5.    Τέλος, ποια η σημασία του νερού στην ενεργειακή μετάβαση και ποια η δική σας θέση απέναντι στον ψηφιακό μετασχηματισμό; 

Η ενεργειακή μετάβαση είναι μια σημαντική διαρθρωτική αλλαγή σε ένα ενεργειακό σύστημα, ειδικότερα στη σημερινή συγκυρία της ραγδαίας αύξησης του ενεργειακού κόστους.

Ταυτόχρονα, πρέπει να έχουμε υπόψη ότι η κλιματική αλλαγή αναμένεται να επηρεάσει σημαντικά τον υδρολογικό κύκλο. Η μεταβολή των καιρικών και υδρολογικών δεδομένων μπορεί να οδηγήσει σε συνθήκες έλλειψης ύδατος, καθώς και να αυξήσει την ένταση των καιρικών φαινομένων. Μικρότερη επίσης αναμένεται να είναι η δυνατότητα φυσικής αποθήκευσης του νερού σε χιόνι ή πάγο στις λεκάνες απορροής καθώς η μέση θερμοκρασία θα αυξάνεται. Οι πιέσεις που θα δημιουργηθούν, επηρεάζουν άμεσα τις εταιρείες παροχής υπηρεσιών ύδρευσης και αποχέτευσης, καθώς προκύπτουν άμεσες επιπτώσεις στους ταμιευτήρες και γενικότερα στις πηγές υδροληψίας, στις υποδομές αλλά και στις πόλεις που εξυπηρετούν.

Η ενεργειακή κατανάλωση νερού με στόχο μηδενικές εκπομπές ως το 2030, η αύξηση της ενεργειακής αποδοτικότητας και η ψηφιακή τεχνολογία είναι οι βασικοί άξονες των επενδύσεων της ΕΥΔΑΠ με στόχο τη μείωση του κόστους ενέργειας και, ταυτόχρονα, του περιβαλλοντικού της αποτυπώματος. 
Με τα έξυπνα δίκτυα και τους έξυπνους μετρητές θα κάνουμε πολλά για να βελτιστοποιήσουμε τη διαχείριση του νερού.  Παράλληλα η ψηφιοποίηση θα βοηθήσει να διαχειριζόμαστε καλύτερα την καθημερινή λειτουργία των υποδομών μας, αλλά και τη σχέση μας με τους πελάτες μας, εάν φυσικά τους πείσουμε να χρησιμοποιούν τις εφαρμογές που διαθέτουμε και αναπτύσσουμε. 

Η ΕΥΔΑΠ, μέσω της αξιοποίησης των ψηφιακών τεχνολογιών και θέτοντας τον Ψηφιακό Μετασχηματισμό ως στρατηγική επιλογή της, αποσκοπεί στην ενίσχυση της ευελιξίας και αποδοτικότητάς της ως πηγή δημιουργίας αξίας, πάντα προς όφελος όλων των ενδιαφερόμενων μερών της, αλλά και της Βιώσιμης Ανάπτυξής της.