H έρευνα της Ευρωπαίας Διαμεσολαβήτριας Teresa Anjinho σχετικά με την ευρωπαϊκή πρόταση Omnibus αναδεικνύει σημαντικές παραλείψεις στη διαδικασία κατάθεσης της πρότασης από πλευράς Ευρωπαϊκής Επιτροπής καθώς και ελλείψεις βασικών αρχείων κατά την κατάθεση. Η Anjinho είναι δικηγόρος, ανεξάρτητη εμπειρογνώμονας στον τομέα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και ακαδημαϊκός με εξειδίκευση στο δημόσιο διεθνές δίκαιο, το φύλο και την ισότητα. Από το 2022 έως το 2025, η κα Anjinho υπήρξε μέλος της επιτροπής εποπτείας της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Καταπολέμησης της Απάτης (OLAF).
.
Με τον ρόλο της στο σώμα των Ευρωπαίων Διαμεσολαβητών η κα Anjinho διενέργησε από τον Μάιο έρευνα σχετικά με την Omnibus, μετά από καταγγελίες ότι η Επιτροπή δεν συμμορφώθηκε με τις «Κατευθυντήριες γραμμές για τη βελτίωση της νομοθεσίας», οι οποίες καθορίζουν τις αρχές που πρέπει να ακολουθεί η Ευρωπαϊκή Επιτροπή κατά την προετοιμασία νέων πρωτοβουλιών και προτάσεων.
Στην έκθεσή της που είδε το φως της δημοσιότητας την εβδομάδα που πέρασε, εντοπίζει μια σειρά από ελλείψεις στη διαδικασία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την έναρξη του πακέτου Omnibus με στόχο την απλούστευση και τη μείωση των απαιτήσεων για την υποβολή εκθέσεων βιωσιμότητας και τη δέουσα επιμέλεια των επιχειρήσεων, παράλληλα με άλλες νομοθετικές προτάσεις, οι οποίες συνιστούν την «κατηγορία» της κακής διοίκησης εκ μέρους της Επιτροπής.
Ελλείψεις, βιασύνη και απουσία αρχείων
Συγκεκριμένα, η Διαμεσολαβήτρια διαπίστωσε ότι η Επιτροπή δεν εφάρμοσε ορισμένα μέρη των δικών της κανόνων για τη βελτίωση της νομοθεσίας κατά τη νομοθετική διαδικασία για το πακέτο Omnibus. Μεταξύ των βασικών ελλείψεων ήταν η απόφαση της Επιτροπής να μειώσει δραστικά το χρόνο διαβούλευσης μεταξύ των υπηρεσιών σχετικά με την πρόταση.
Οι εσωτερικές διαβουλεύσεις μεταξύ των τμημάτων της Επιτροπής για την εξέταση και την απάντηση σε προτάσεις πραγματοποιούνται συνήθως σε διάστημα δέκα ημερών, ενώ σε ορισμένες περιπτώσεις, μπορούν να επιταχυνθούν σε 48 ώρες. Σύμφωνα με την έκθεση, η Επιτροπή έδωσε λιγότερο από 24 ώρες για τη διαβούλευση σχετικά με το πακέτο Omnibus και την πραγματοποίησε κατά τη διάρκεια ενός Σαββατοκύριακου, μεταξύ Παρασκευής και Σαββάτου.
Η έκθεση ανέφερε επίσης ότι η Επιτροπή δεν διέθετε σαφή εσωτερικά αρχεία σχετικά με τη διενέργεια αξιολόγησης της κλιματικής συνοχής της πρότασης, μια απαίτηση του ευρωπαϊκού νόμου για το κλίμα για τη διενέργεια αξιολόγησης της συνοχής των πολιτικών της ΕΕ που διέπει επίσης και τις εθνικές πολιτικές για τον στόχο κλιματικής ουδετερότητας έως το 2050.
«Η Επιτροπή πρέπει να είναι σε θέση να ανταποκρίνεται άμεσα σε διαφορετικές καταστάσεις, ιδίως στο τρέχον γεωπολιτικό πλαίσιο. Ωστόσο, πρέπει να διασφαλίζει ότι η λογοδοσία και η διαφάνεια εξακολουθούν να αποτελούν μέρος των νομοθετικών της διαδικασιών και ότι οι ενέργειές της εξηγούνται με σαφήνεια στους πολίτες», σχολίασε η ίδια κατά την παρουσίαση των πορισμάτων της πολύμηνης έρευνας.
Σε ποιο σημείο βρίσκονται οι διαπραγματεύσεις για το Omnibus; Η οπτική Κοινοβουλίου και Επιτροπής
Υπενθυμίζεται ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δημοσίευσε το πακέτο Omnibus I στα τέλη Φεβρουαρίου 2025, με στόχο τη σημαντική μείωση της υποβολής εκθέσεων βιωσιμότητας και του κανονιστικού φόρτου για τις εταιρείες, με προτάσεις για πολλαπλές αλλαγές σε μια σειρά κανονισμών, συμπεριλαμβανομένης της οδηγίας για την υποβολή εκθέσεων βιωσιμότητας των επιχειρήσεων (CSRD), της οδηγίας για τη δέουσα επιμέλεια των επιχειρήσεων σε θέματα βιωσιμότητας (CSDDD), καθώς και του κανονισμού για την ταξινομία και του μηχανισμού προσαρμογής των συνόρων για τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα (CBAM).
Το τελικό αποτέλεσμα του πακέτου εισέρχεται πλέον στο στάδιο των διαπραγματεύσεων μεταξύ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου και φαίνεται πιθανό να οδηγήσει σε σημαντικά πιο δραστικές περικοπές σε βασικούς κανονισμούς βιωσιμότητας από αυτές που προτάθηκαν αρχικά από την Επιτροπή. Μέχρι στιγμής το Κοινοβούλιο φαίνεται να επιδιώκει τον περιορισμό της CSRD μόνο σε εταιρείες με περισσότερους από 1.750 υπαλλήλους. Από την πλευρά της η Επιτροπή επιμένει στο όριο των 1.000 υπαλλήλων. Τα δύο νομοθετικά όργανα βρίσκονται σε σύμπνοια σχετικά με την CSDDD, από την οποία επιδιώκουν να αφαιρέσουν όλες τις εταιρείες εκτός από τις μεγαλύτερες.
Η έρευνα της Teresa Anjinho φανερώνει σημαντικές παραλείψεις στην κατάθεση του πακέτου-Πού βρίσκονται σήμερα οι διαπραγματεύσεις για το Omnibus I;