Η Ευρωπαϊκή Ένωση βιώνει το 2025 μια από τις πιο καταστροφικές περιόδους πυρκαγιών που έχουν καταγραφεί ποτέ, με τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα από τις φλόγες να ξεπερνούν κάθε προηγούμενο. Σύμφωνα με στοιχεία του προγράμματος παρακολούθησης Copernicus, οι πυρκαγιές έχουν απελευθερώσει 38,37 εκατομμύρια τόνους CO₂ – ποσότητα μεγαλύτερη από τις ετήσιες εκπομπές ολόκληρης της Σουηδίας.
.
Πέρα από τον αριθμό-ρεκόρ, το πιο ανησυχητικό είναι ότι οι φετινές εκπομπές είναι υπερδιπλάσιες από τον μέσο όρο των τελευταίων είκοσι ετών για την ίδια περίοδο. Ταυτόχρονα, η καμένη γη στην ΕΕ έχει ήδη ξεπεράσει το ένα εκατομμύριο εκτάρια, το υψηλότερο επίπεδο από τότε που ξεκίνησε η καταγραφή το 2006.
Δάση σε κρίση
Η καταστροφή δεν περιορίζεται μόνο στις φετινές φλόγες. Μελέτες δείχνουν ότι τα ευρωπαϊκά δάση, τα οποία λειτουργούν ως φυσικές «καταβόθρες» άνθρακα, χάνουν σταδιακά τη δυνατότητά τους να απορροφούν CO₂. Από το 2010–2014 έως το 2020–2022, η ικανότητα αυτή μειώθηκε σχεδόν κατά 30%. Σήμερα, τα δάση αντισταθμίζουν περίπου το 6% των εκπομπών της ΕΕ, υπολείπονται όμως κατά δύο ποσοστιαίες μονάδες από τον στόχο που έχει τεθεί για την επίτευξη των κλιματικών δεσμεύσεων.
Η συνδυασμένη απώλεια –μεγάλης έκτασης δασών λόγω πυρκαγιών και μείωσης της απορροφητικής τους ικανότητας– θέτει σε σοβαρό κίνδυνο την πορεία προς την κλιματική ουδετερότητα έως το 2050.
Κίνδυνος για την υγεία
Πέρα από τις κλιματικές συνέπειες, η επιστημονική κοινότητα προειδοποιεί και για τον αντίκτυπο στην ανθρώπινη υγεία. Νέα έρευνα του Ινστιτούτου Παγκόσμιας Υγείας (ISGlobal) δείχνει ότι ο καπνός των πυρκαγιών είναι πολύ πιο επικίνδυνος από ό,τι θεωρούσαμε. Τα μικροσωματίδια PM2.5, που απελευθερώνονται σε μεγάλες ποσότητες, συνδέονται με αυξημένη θνησιμότητα, με τους ερευνητές να εκτιμούν ότι οι θάνατοι από βραχυχρόνια έκθεση μπορεί να είναι έως και 93% περισσότεροι σε σχέση με προηγούμενες εκτιμήσεις.
Ανάγκη για νέα στρατηγική
Η φετινή «μαύρη χρονιά» για τα ευρωπαϊκά δάση αναδεικνύει την ανάγκη για ριζικές αλλαγές στη διαχείριση και την προστασία τους. Οι ειδικοί προτείνουν καλύτερο συντονισμό στη δασοπυρόσβεση, ενίσχυση των μέτρων πρόληψης, αλλά και επενδύσεις σε αναδασώσεις με ανθεκτικά είδη. Παράλληλα, η πολιτική για τη χρήση γης και η βιώσιμη δασοκομία θεωρούνται κρίσιμες για την αποκατάσταση του ρόλου των δασών ως φραγμού απέναντι στην κλιματική αλλαγή.
Συμπέρασμα
Οι πυρκαγιές του 2025 δεν αποτελούν μόνο ένα ακόμη περιβαλλοντικό δράμα αλλά και ένα ισχυρό καμπανάκι για την ΕΕ. Αν δεν ενισχυθεί άμεσα η ανθεκτικότητα των δασών και δεν περιοριστούν οι εκπομπές, οι στόχοι της Ευρώπης για το κλίμα θα καταστούν άπιαστοι, με σοβαρές επιπτώσεις τόσο για το περιβάλλον όσο και για τη δημόσια υγεία.
Πηγή: Reuters, FT, AP
Η συνδυασμένη απώλεια –μεγάλης έκτασης δασών λόγω πυρκαγιών και μείωσης της απορροφητικής τους ικανότητας– θέτει σε σοβαρό κίνδυνο την πορεία προς την κλιματική ουδετερότητα έως το 2050.