Η Ευρώπη στο διάστημα χαρτογραφεί τις επιπτώσεις της υπερθέρμανσης του πλανήτη

Η Ευρωπαϊκή Διαστημική Υπηρεσία (ESA) ανακοίνωσε στις 25 Αυγούστου 2025 σημαντική συνεισφορά στην 35η ετήσια έκθεση State of the Climate, με στοιχεία από το πρόγραμμά της Climate Change Initiative (CCI).

.

Σύμφωνα με την έκθεση, το 2024 κατεγράφησαν ρεκόρ στις συγκεντρώσεις αερίων του θερμοκηπίου, τις θερμοκρασίες ξηράς και ωκεανών, την στάθμη της θάλασσας και τη θερμότητα των ωκεανών — ενώ οι παγετώνες υπέστησαν τη μεγαλύτερη ετήσια απώλεια πάγου που έχει καταγραφεί.

Από το 2011, η έκθεση State of the Climate, που δημοσιεύεται ως συμπλήρωμα στο Bulletin of the American Meteorological Society (BAMS), θεωρείται ένα από τα πιο αξιόπιστα εργαλεία παρακολούθησης της κλιματικής αλλαγής, βασισμένο σε δεδομένα από δορυφόρους, μετεωρολογικούς σταθμούς, επιπλέοντα σκάφη και επιτόπιες έρευνες.

Το πρόγραμμα CCI της ESA έχει μετατρέψει δεκαετίες δορυφορικών παρατηρήσεων σε μακροχρόνιες και συνεκτικές σειρές δεδομένων — τα λεγόμενα Essential Climate Variables (ECVs) — όπως το επίπεδο της θάλασσας, τη θαλάσσια και χερσαία θερμοκρασία, το ψύχος των παγετώνων, το μόνιμο παγωμένο έδαφος (permafrost) και την υγρασία εδάφους.

Τι ανέδειξαν τα δεδομένα του CCI για το 2024;

• Υγρασία εδάφους: Ο δορυφόρος αποκάλυψε σημαντικές ανωμαλίες ως προς το διάστημα αναφοράς 1991–2020. Π.χ., στη Σαχάρα υπήρξαν διπλάσια επίπεδα υγρασίας από το κανονικό, ενώ η αμερικανική ήπειρος αντιμετώπισε πρωτοφανείς ξηρασίες, με σχεδόν το 50% των ΗΠΑ σε κατάσταση κρίσης.

• Θερμοκρασία επιφανείας λιμνών: Περισσότερο από το 50% των παρατηρημένων λιμνών είχαν ανωμαλίες μεγαλύτερες των +0,5 °C σε σχέση με το διάστημα 1995–2020, καταγράφοντας τη μεγαλύτερη άνοδο θερμότητας στην ιστορία.

• Permafrost (αιώνιο πάγος): Στην Κεντρική Ασία, η ταχύτητα κίνησης των παγετόριων (rock glaciers) αυξάνεται σταθερά από τη δεκαετία του 1950, με επιτάχυνση μεταξύ 2010–2020. Επιπλέον, οι εκτάσεις του αρκοτικού permafrost έχουν μειωθεί σημαντικά μεταξύ 1997 και 2021 — στοιχείο που υπογραμμίζει δυνατότητα απελευθέρωσης τεράστιων ποσοτήτων άνθρακα και ενίσχυση του μηχανισμού ανάδρασης του κλίματος 

• Χερσαία επιφανειακή θερμοκρασία: Μέσω του Copernicus Sentinel‑3, ανιχνεύθηκαν “θερμές ζώνες” με θερμοκρασίες που υπερβαίνουν τους 60 °C σε απομακρυσμένες περιοχές, όπου οι μετεωρολογικοί σταθμοί σπανίζουν 

Τα δεδομένα του προγράμματος CCI της ESA αποτέλεσαν κρίσιμη υποστήριξη στην τεκμηρίωση των ευρημάτων της έκθεσης State of the Climate 2024, η οποία αναδεικνύει την εξέλιξη ρεκόρ σε επίπεδα αερίων, θερμοκρασίες, παγετώνες και ωκεανούς. Οι μακροχρόνιες, αξιόπιστες δορυφορικές σειρές δεδομένων που παρέχει η ESA επιβεβαιώνουν με τρόπο επιστημονικά έγκυρο την επιταχυνόμενη κλιματική κρίση.