Φέτος, το κεντρικό μήνυμα της ημέρας που έχει θεσμοθετήσει ο ΟΗΕ είναι η ενημέρωση για τις επιπτώσεις των πλαστικών στο περιβάλλον.
.
Η Παγκόσμια Ημέρα Περιβάλλοντος γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 5 Ιουνίου με στόχο να ενημερώσει και να ευαισθητοποιήσει την κοινή γνώμη για τον κίνδυνο της μόλυνσης του περιβάλλοντος και τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής.
Σύμφωνα με το Πρόγραμμα Περιβάλλοντος των Ηνωμένων Εθνών, κάθε χρόνο παράγονται παγκοσμίως πάνω από 400 εκατομμύρια τόνοι πλαστικού, εκ των οποίων τα μισά είναι σχεδιασμένα να χρησιμοποιηθούν μόνο μια φορά. Αυτά τα υλικά, με σύντομο κύκλο ζωής, καταλήγουν σύντομα ως απορρίμματα, επιβαρύνοντας σημαντικά το φυσικό περιβάλλον.
Δύο μήνες πριν από την κρίσιμη συνεδρίαση της Διακυβερνητικής Επιτροπής Διαπραγματεύσεων στη Γενεύη, για τη σύναψη μιας παγκόσμιας συμφωνίας κατά της πλαστικής ρύπανσης, ο ΟΗΕ απευθύνει έκκληση για συλλογική δράση. Με το σύνθημα «Ας νικήσουμε την πλαστική ρύπανση» (Beat Plastic Pollution), η φετινή εκστρατεία της Παγκόσμιας Ημέρας Περιβάλλοντος αναδεικνύει την ανάγκη άμεσης κινητοποίησης.
Περίπου 11 εκατ. τόνοι πλαστικού υπολογίζεται ότι καταλήγουν σε ποτάμια, λίμνες και θάλασσα. Κι από εκεί βρίσκουν τον τρόπο να «επιστρέψουν» στον ανθρώπινο οργανισμό μέσω της τροφής ή ακόμη και του αέρα.
Τι είναι τα μικροπλαστικά
Τα μικροπλαστικά αποτελούνται από πλαστικά σωματίδια μικρότερα από 5 mm. Μπορεί να είναι πρωτογενή και να κατασκευάζονται για εμπορική χρήση, όπως στα καλλυντικά ή στις μικροΐνες υφασμάτων, ή δευτερογενή ως αποτέλεσμα της διάσπασης των μακροπλαστικών με την πάροδο του χρόνου.
Τα μικροπλαστικά δεν βρίσκονται μόνο στον ωκεανό, αλλά και στο νερό της βροχής, στην ατμόσφαιρα, στα ποτάμια και στο έδαφος, επιφέροντας καταστροφικές συνέπειες.
Ένα πρόβλημα με εφικτές λύσεις
Παρά το μέγεθός του, το πρόβλημα της πλαστικής ρύπανσης χαρακτηρίζεται από πολλούς επιστήμονες ως ένα από τα πιο αντιμετωπίσιμα περιβαλλοντικά ζητήματα.
Με δεδομένη την παγκόσμια συμφωνία του 2022 για την κατάρτιση διεθνούς συνθήκης για τον τερματισμό της πλαστικής ρύπανσης, η φετινή Ημέρα Περιβάλλοντος φιλοδοξεί να δώσει ώθηση σε πράξεις και πολιτικές που ενισχύουν τις αρχές της άρνησης, μείωσης, επαναχρησιμοποίησης, ανακύκλωσης και επανασχεδιασμού της σχέσης μας με το πλαστικό.
Παγκόσμια Ημέρα Περιβάλλοντος: Η ΕΕ ζητά μείωση της χρήσης νερού από τις χώρες-μέλη
Να συμβάλουν στη βελτίωση της αποδοτικότητας των υδάτων σε ολόκληρη την ΕΕ, κατά τουλάχιστον 10% έως το 2030 ζήτησε η Ευρωπαϊκή Ένωση από τα κράτη μέλη της καθώς η Ένωση προετοιμάζεται για τις επιδεινούμενες επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής.
Ο στόχος, ο οποίος δεν είναι νομικά δεσμευτικός, αποτελεί μέρος της Ευρωπαϊκής Στρατηγικής της ΕΕ για την Ανθεκτικότητα στο Νερό. Η στρατηγική αυτή δημοσιεύτηκε την Τετάρτη 4 Ιουνίου, μία ημέρα πριν την Παγκόσμια Ημέρα Περιβάλλοντος, και στοχεύει στην αποκατάσταση ενός κύκλου νερού που «επηρεάζεται βαθιά» από τη ρύπανση, την κλιματική αλλαγή και την υποβάθμιση του περιβάλλοντος
Σε ξεχωριστή σύσταση, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενθαρρύνει τις χώρες της ΕΕ να «καθορίσουν τους δικούς τους στόχους για την αποδοτικότητα των υδάτων, με βάση τις εθνικές τους συνθήκες»
Αυτό συμβαίνει σε μία περίοδο που τα μέλη της ΕΕ αντιμετωπίζουν πολλαπλά προβλήματα που σχετίζονται με το νερό, όπως ρύπανση από PFAS (υπερφθοριωμένες αλκυλιωμένες ουσίες) και νιτρικά άλατα, διαρροές στις υποδομές, σοβαρές ξηρασίες και βροχοπτώσεις υψηλότερης έντασης.
«Ανάπτυξη κοινής μεθοδολογίας για τους στόχους αποδοτικότητας των υδάτων»
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα συνεργαστεί με τα μέλη της ΕΕ για την «ανάπτυξη κοινής μεθοδολογίας για τους στόχους αποδοτικότητας των υδάτων» που θα λαμβάνει υπόψη τις διαφορές μεταξύ των χωρών, των περιφερειών τους, καθώς και των δήμων τους.
Η στρατηγική της Ευρωπαϊκής Επιτροπής δε σηματοδοτεί νέους νόμους για τη χρήση του νερού ή τους ρύπους του νερού, όπως τα PFAS και τα νιτρικά άλατα. Η Τζέσικα Ρόσγουολ σχολίασε επί αυτού, πως υπάρχει ήδη αυξημένη νομοθεσία για τη βιώσιμη χρήση του νερού. Για αυτό και πρόσθεσε πως: «πρέπει να επικεντρωθούμε στην εφαρμογή».
Ο αντίκτυπος της πλαστικής ρύπανσης στους ωκεανούς και πώς τα μικροπλαστικά εισβάλλουν στον οργανισμό μας.