Εδώ και αρκετούς μήνες, το αέριο βρίσκεται στο επίκεντρο των συζητήσεων και των ειδήσεων. Πόσα όμως είναι αυτά που δεν γνωρίζουμε για αυτό; Ήξερες για παράδειγμα ότι το ορυκτό αέριο δεν είναι «φυσικό», είναι ορυκτό και πανάκριβο; Παρόλο που προωθείται ως ένα καύσιμο «καθαρό» και «συμφέρον», τελικά μας κρατά εξαρτημένους από αλυσίδες εφοδιασμού και γεωπολιτικά παιχνίδια. Παρακάτω απομυθοποιούμε μερικά από τα πιο διαδεδομένα επιχειρήματα υπέρ του ορυκτού αερίου.
.
- Το φυσικό αέριο δεν είναι κάποια ανανεώσιμη πηγή ενέργειας, είναι ένα ορυκτό καύσιμο
Το φυσικό αέριο δεν είναι εναλλακτική λύση απέναντι στα ορυκτά καύσιμα, είναι ορυκτό καύσιμο. Η ονομασία «φυσικό αέριο» αποκρύπτει την αλήθεια σχετικά με την περιβαλλοντική ζημιά που προκαλείται από αυτό. Ναι μεν είναι «φυσικό» με την έννοια ότι σχηματίζεται φυσικά στην επιφάνεια της Γης – όπως ακριβώς και το πετρέλαιο και ο άνθρακας – όμως, επίσης όπως το πετρέλαιο και ο άνθρακας, χρειάζεται εξόρυξη, ενώ η εκμετάλλευση και η καύση του έχει σημαντικές επιπτώσεις στο κλίμα. Η καύση του αερίου οδηγεί σε πολύ μεγαλύτερες εκπομπές ΑτΘ από αυτές που στην ουσία λαμβάνονται υπόψιν. Πρόσφατη μελέτη που εκπονήθηκε για λογαριασμό της Greenpeace καταδεικνύει ότι για τον τομέα της ηλεκτροπαραγωγής οι ισοδύναμες εκπομπές σε CO2 για την Ελλάδα είναι σχεδόν οι διπλάσιες σε σχέση με αυτές που υπολογίζονται αποκλειστικά από την καύση αερίου.
- Το «φυσικό» αέριο είναι «πράσινο»
Το 36% των εκπομπών Αερίων του Θερμοκηπίου στην Ευρώπη προέρχεται από το ορυκτό αέριο. Είναι η μεγαλύτερη πηγή ΑτΘ στην ήπειρο, μεγαλύτερη και από το πετρέλαιο.
Αυτές οι εκπομπές συνδέονται μόνο με την καύση του αερίου και δεν περιλαμβάνουν τις εκπομπές κατά τη διάρκεια του κύκλου ζωής του. Το αέριο παράγει εκπομπές σε όλα τα στάδια, κατά τη γεώτρηση, την εξόρυξη, τη μεταφορά του με αγωγούς και τη χρήση του, με αποτέλεσμα τη διαρροή μεθανίου, το οποίο είναι κύριο συστατικό του ορυκτού αερίου. Το 2015, το αέριο ήταν υπεύθυνο για περίπου 800 εκατομμύρια τόνους εκπομπών CO2 στην Ευρώπη, δηλαδή περίπου το 25% όλων των εκπομπών που εκλύονται από την καύση ορυκτών καυσίμων. Ήδη, είναι πλέον πιο ρυπογόνο από τον λιγνίτη. Το δυναμικό υπερθέρμανσης του πλανήτη από το μεθάνιο είναι περίπου 34 φορές ισχυρότερο από το CO2 σε μία περίοδο 100 ετών και 86 φορές πιο ισχυρό από το CO2 σε 20ετή βάση. Ανεξάρτητες επιστημονικές μελέτες υποδεικνύουν ότι οι εκπομπές μεθανίου από το πετρέλαιο και το «φυσικό» αέριο δεν αποτιμώνται επαρκώς και ότι η χρήση του αερίου για την παραγωγή ενέργειας μπορεί στην πραγματικότητα να είναι εξίσου επιβλαβής για το κλίμα με τον άνθρακα.
- Το αέριο είναι φτηνό και συμφέρει
Το επιχείρημα που αποδείχτηκε ο μεγαλύτερος από τους μύθους γύρω από το ορυκτό αέριο, είναι τελικά αυτό. Η τιμή του ορυκτού αερίου, που χρησιμοποιείται για τη θέρμανση των σπιτιών, την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας και την παραγωγή βασικών αγαθών, παραμένει περίπου τέσσερις φορές υψηλότερη από ό,τι ήταν στις αρχές του 2021. Πριν από την ενεργειακή κρίση, η τιμή του αερίου για τα ευρωπαϊκά νοικοκυριά αυξανόταν σταθερά εδώ και μια δεκαετία (+20% από το 2008), ενώ το κόστος της ηλεκτρικής ενέργειας μειωνόταν.
Οι αλλαγές στις καιρικές συνθήκες, τα τεχνικά ατυχήματα και η γεωπολιτική σκοπιμότητα καθιστούν το «φυσικό» αέριο μια αναξιόπιστη, δαπανηρή πηγή ενέργειας, εκθέτοντας τα νοικοκυριά σε ασταθείς λογαριασμούς θέρμανσης και ηλεκτρικής ενέργειας. Σήμερα, οι φθηνότερες μορφές ενέργειας είναι η αιολική και η ηλιακή ενέργεια: το κόστος και οι επιδόσεις τους βελτιώνονται συνεχώς. Αυτό σημαίνει ότι οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας μπορούν να αντικαταστήσουν τη μαζική παραγωγή από λιγνίτη, εξοικονομώντας παράλληλα χρήματα στους καταναλωτές. Έτσι, το ορυκτό αέριο θα δυσκολευτεί να ανταγωνιστεί τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας τελευταίας τεχνολογίας.
- Αέριο: Ενεργειακή αυτονομία ή ενεργειακή φτώχεια;
Η εξάρτησή μας από το «φυσικό» αέριο αποτελεί σημαντικό παράγοντα αύξησης της ενεργειακής φτώχειας στην Ευρώπη. Η εκτόξευση των τιμών του αερίου και κατά συνέπεια και η αύξηση των τιμών ηλεκτρικής ενέργειας, κατάσταση που επιδεινώθηκε μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, καταδεικνύουν ότι τα ορυκτά καύσιμα όπως το αέριο δεν συμβάλλουν στην ενεργειακή μας αυτάρκεια και αυτονομία. Οι δράσεις και οι αποφάσεις για την ενεργειακή αυτάρκεια της χώρας αλλά και της Ευρώπης οφείλουν να στραφούν προς μια άλλη κατεύθυνση, αυτή της απελευθέρωσής μας από τα ορυκτά καύσιμα, ώστε οι νέες και πιο φτηνές καθαρές τεχνολογίες ανανεώσιμης ενέργειας να προχωρήσουν όχι μόνο ως κίνητρο για επενδύσεις μεγάλης κλίμακας και για την επιχειρηματική δραστηριότητα. Αντίθετα, στο επίκεντρο της μετάβασης, και δη της ενεργειακής, πρέπει να βρίσκονται οι ίδιοι οι πολίτες, τους οποίους δυστυχώς η πολιτεία μέχρι τώρα αγνοεί.
Το 2015, το αέριο ήταν υπεύθυνο για περίπου 800 εκατομμύρια τόνους εκπομπών CO2 στην Ευρώπη, δηλαδή περίπου το 25% όλων των εκπομπών που εκλύονται από την καύση ορυκτών καυσίμων. Ήδη, είναι πλέον πιο ρυπογόνο από τον λιγνίτη