Η απόφαση της Ευρωπαϊκής Ένωσης να περιορίσει το εύρος βασικών κανόνων αναφοράς βιωσιμότητας μπορεί να μειώνει τη γραφειοκρατία για τις επιχειρήσεις, αλλά ταυτόχρονα καθιστά δυσκολότερο για τους επενδυτές να ξεχωρίσουν ποιες εταιρείες κινούνται πραγματικά προς ένα χαμηλών εκπομπών άνθρακα μοντέλο λειτουργίας. Αυτό είναι το βασικό συμπέρασμα που διατυπώνουν επενδυτές και αναλυτές μετά τη συμφωνία της ΕΕ να «νερώσει» δύο από τις πιο εμβληματικές νομοθεσίες της στον τομέα της βιωσιμότητας.
.
Ύστερα από μήνες πιέσεων από επιχειρήσεις και κυβερνήσεις, η ΕΕ συμφώνησε να περιορίσει σημαντικά τόσο την Οδηγία για την Εταιρική Αναφορά Βιωσιμότητας (CSRD), όσο και την Οδηγία για τη Δέουσα Επιμέλεια στην Εταιρική Βιωσιμότητα (CSDDD). Οι αλλαγές αφορούν τόσο το ποιοι υποχρεούνται να αναφέρουν στοιχεία ESG όσο και το περιεχόμενο των υποχρεώσεων που τελικά διατηρούνται.
Η CSRD, που είχε σχεδιαστεί για να επιβάλλει εκτενή και συγκρίσιμη δημοσιοποίηση στοιχείων περιβαλλοντικής, κοινωνικής και εταιρικής διακυβέρνησης, περιορίζεται πλέον σε εταιρείες με περισσότερους από 1.000 εργαζομένους και κύκλο εργασιών άνω των 450 εκατ. ευρώ, με τις χρηματοπιστωτικές επιχειρήσεις να εξαιρούνται. Ακόμη αυστηρότερα είναι τα νέα όρια για την CSDDD, η οποία θα εφαρμόζεται μόνο σε εταιρείες με περισσότερους από 5.000 εργαζομένους και κύκλο εργασιών άνω των 1,5 δισ. ευρώ, με καθυστερημένη έναρξη ισχύος και μεγαλύτερη ευελιξία ως προς το τι πρέπει να αναφέρεται.
Ιδιαίτερο προβληματισμό προκαλεί η κατάργηση της υποχρέωσης των εταιρειών να διαθέτουν και να υλοποιούν σχέδια μετάβασης προς μηδενικές καθαρές εκπομπές. Για πολλούς επενδυτές, τα σχέδια αυτά αποτελούσαν βασικό εργαλείο για την αξιολόγηση τόσο των κλιματικών κινδύνων όσο και των μελλοντικών ευκαιριών χρηματοδότησης της μετάβασης.
Όπως σημειώνει η Eleanor Fraser-Smith, επικεφαλής βιωσιμότητας στη Victory Hill Capital Partners, η αποδυνάμωση των κανόνων αφήνει τους επενδυτές με φτωχότερη πληροφόρηση για τη λήψη αποφάσεων. «Το ευρωπαϊκό πλαίσιο είχε πράγματι γίνει πολύπλοκο, όμως η λύση δεν είναι η αραίωση των απαιτήσεων, αλλά η καλύτερη καθοδήγηση και δομή», τονίζει.
Αντίστοιχα, η Carlota Garcia-Manas από τη Royal London Asset Management επισημαίνει ότι χωρίς αξιόπιστα σχέδια μετάβασης, η Ευρώπη κινδυνεύει να χάσει τη συγκρισιμότητα και την ορατότητα στην πρόοδο των εταιρειών. «Οι επενδυτές βασίζονται σε αυτά τα σχέδια για να αξιολογήσουν κινδύνους και ευκαιρίες που σχετίζονται με το κλίμα», αναφέρει.
Από την πλευρά των αναλυτών δεδομένων, η Hortense Bioy της Morningstar Sustainalytics υπογραμμίζει ότι το βάρος μεταφέρεται πλέον στους ίδιους τους επενδυτές και τους διαχειριστές κεφαλαίων, οι οποίοι θα πρέπει να ελέγχουν κατά πόσο οι εταιρείες τηρούν στην πράξη τις δεσμεύσεις τους, χωρίς την «ομπρέλα» ενός αυστηρού και ενιαίου πλαισίου αναφοράς.
Οι επικριτές των αλλαγών κάνουν λόγο για ουσιαστική αποδυνάμωση νομοθεσιών που στόχευαν στην αντιμετώπιση παιδικής εργασίας, περιβαλλοντικής ρύπανσης και εκμετάλλευσης στις αλυσίδες εφοδιασμού. Ο Hans Stegeman, επικεφαλής οικονομολόγος της Triodos Bank, χαρακτηρίζει τις παρεμβάσεις «σημαντικό ξήλωμα βασικών κανόνων βιωσιμότητας», επισημαίνοντας ότι περιορίζεται δραστικά το πεδίο εφαρμογής της λεγόμενης «νομοθεσίας κατά του κλεισίματος των ματιών».
Στον αντίποδα, επιχειρηματικές ενώσεις και εκπρόσωποι της αγοράς χαιρέτισαν τις αλλαγές ως ανακούφιση από ένα ιδιαίτερα περίπλοκο ρυθμιστικό καθεστώς. Η BusinessEurope έκανε λόγο για ουσιαστικό βήμα προς τη μείωση της γραφειοκρατίας, ενώ εκπρόσωποι των χρηματοπιστωτικών αγορών σημείωσαν ότι, παρά τη χαλάρωση, το ευρωπαϊκό πλαίσιο βιώσιμης χρηματοδότησης παραμένει το πιο φιλόδοξο διεθνώς.
Το ερώτημα που μένει ανοιχτό είναι αν, στην προσπάθεια εξισορρόπησης ανταγωνιστικότητας και βιωσιμότητας, η ΕΕ υπονομεύει ένα από τα βασικά της πλεονεκτήματα: την ικανότητα των αγορών να εντοπίζουν, με αξιόπιστα και συγκρίσιμα δεδομένα, ποιες εταιρείες ηγούνται πραγματικά της μετάβασης σε μια οικονομία χαμηλών εκπομπών άνθρακα.
Πηγή: Reuters
Ιδιαίτερο προβληματισμό προκαλεί η κατάργηση της υποχρέωσης των εταιρειών να διαθέτουν και να υλοποιούν σχέδια μετάβασης προς μηδενικές καθαρές εκπομπές.