Το Ανώτατο Δικαστήριο του Μέριλαντ εξετάζει αυτές τις ημέρες ένα ζήτημα που θα μπορούσε να αποτελέσει νομικό προηγούμενο σε ολόκληρες τις Ηνωμένες Πολιτείες: αν τοπικές κοινότητες μπορούν να μηνύσουν πετρελαϊκές εταιρείες για την ευθύνη τους στην κλιματική αλλαγή.
.
Οι πόλεις Βαλτιμόρη και Ανάπολις, μαζί με την κομητεία Anne Arundel, είχαν προσφύγει το 2018 και το 2021 εναντίον ενεργειακών κολοσσών, κατηγορώντας τους ότι διεξήγαγαν επί δεκαετίες εκστρατεία παραπληροφόρησης γύρω από τις αιτίες της υπερθέρμανσης του πλανήτη. Η συνέπεια, υποστηρίζουν, ήταν να ενθαρρυνθεί η κατανάλωση ορυκτών καυσίμων και να ενταθούν οι εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου, με άμεσες επιπτώσεις στο Μέριλαντ: έντονα καιρικά φαινόμενα, καύσωνες και άνοδος της στάθμης της θάλασσας.
Οι υποθέσεις αυτές δεν είναι μεμονωμένες. Περίπου τρεις δεκάδες παρόμοιες αγωγές έχουν κατατεθεί σε πολιτειακά δικαστήρια από το 2017, χωρίς καμία να έχει φτάσει ακόμα σε δίκη. Νομικοί εκτιμούν ότι, αργά ή γρήγορα, το ζήτημα θα φτάσει στο Ανώτατο Δικαστήριο των ΗΠΑ.
Στο Μέριλαντ, τα κατώτερα δικαστήρια είχαν απορρίψει τις αγωγές. Τώρα, οι ενάγοντες ζητούν την ανατροπή αυτών των αποφάσεων. Ο επικεφαλής νομικός τους σύμβουλος, Victor Sher, επικαλέστηκε παρόμοιες υποθέσεις στη Χαβάη και στο Κολοράντο, όπου τα ανώτατα δικαστήρια αποφάσισαν υπέρ των πολιτειών, επιτρέποντας να προχωρήσουν οι δίκες. «Η υπόθεση αφορά ακριβώς τη διαφορά που προκάλεσαν οι ενέργειες των εταιρειών σε αυτές τις κοινότητες», τόνισε.
Από την άλλη πλευρά, ο Theodore Boutrous Jr., δικηγόρος της Chevron που μίλησε εκ μέρους όλων των εναγομένων, υποστήριξε ότι μια τέτοια αγωγή θα είχε το αποτέλεσμα να «επιβάλει τους νόμους του Μέριλαντ σε ολόκληρο τον κόσμο». Κατά τον ίδιο, η ρύθμιση των εκπομπών είναι θέμα διεθνούς χαρακτήρα και δεν μπορεί να αποτελέσει αντικείμενο πολιτειακής νομοθεσίας.
Η συζήτηση στο Μέριλαντ έρχεται λίγο μετά την απόρριψη παρόμοιας αγωγής στο Τσάρλεστον της Νότιας Καρολίνας και την επιβεβαίωση από το Δευτεροβάθμιο Δικαστήριο της Νέας Υόρκης ότι η κλιματική αλλαγή αποτελεί «μοναδικό διεθνές πρόβλημα εθνικής σημασίας». Ωστόσο, άλλες αποφάσεις –όπως στη Μάιν ή το Κολοράντο– κρατούν το δρόμο ανοιχτό για τις πολιτειακές αγωγές.
Η έκβαση της υπόθεσης στο Μέριλαντ αναμένεται να έχει βαρύνουσα σημασία για τη μελλοντική στάση των δικαστηρίων απέναντι σε παρόμοιες διεκδικήσεις. Για τις τοπικές κοινότητες, το ζήτημα δεν είναι αφηρημένο: αφορά το ποιος θα λογοδοτήσει για τις ζημιές που ήδη βιώνουν λόγω της κλιματικής κρίσης.
Πηγή: The New York Times
Περίπου τρεις δεκάδες παρόμοιες αγωγές έχουν κατατεθεί σε πολιτειακά δικαστήρια από το 2017, χωρίς καμία να έχει φτάσει ακόμα σε δίκη.