Τις πρώτες μέρες του Δεκεμβρίου θα ανοίξει η πλατοφόρμα για την υποβολή δηλώσεων ενδιαφέροντος για το δημοφιλές πρόγραμμα ενεργειακής αναβάθμισης, το Εξοικονομώ.
Σύμφωνα με πηγές του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας η καθυστέρηση οφείλεται στην αναπροσαρμογή διαφόρων παραγόντων για την εύρυθμη λειτουργία του προγράμματος.
Η πλατφόρμα είναι έτοιμη, ήδη γίνονται δοκιμές, και στις αρχές Δεκεμβρίου θα ανοίξει για το ευρύ κοινό.
Το πρόγραμμμα αφορά την ενεργειακή αναβάθμιση περισσότερων από 50.000 κατοικιών, συμβάλλοντας στον στόχο του Εθνικού Σχεδίου για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ) για τη συνολική ενεργειακή αναβάθμιση 600.000 κτιρίων έως το 2030.
Ο συνολικός προϋπολογισμός του Προγράμματος «Νέο Εξοικονομώ» ανέρχεται σε 632 εκατομμύρια ευρώ μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας και μαζί με τη μόχλευση θα κινητοποιηθούν κεφάλαια πάνω από 1 δισ. ευρώ. Η μέση εκτιμώμενη επιδότηση φτάνει στο 62% της συνολικής δαπάνης, ενώ αναμένεται να αναβαθμιστούν ενεργειακά 38% περισσότερες κατοικίες συγκριτικά με τον προηγούμενο κύκλο του προγράμματος. Η υποβολή αιτήσεων θα γίνεται ηλεκτρονικά για χρονικό διάστημα ενός μήνα από την ημερομηνία έναρξης του Προγράμματος και θα είναι ταυτόχρονη σε όλη την Επικράτεια.
Σε τι διαφέρει από τα προηγούμενα Προγράμματα:
- Καταργείται η χρονική ιεράρχηση υποβολής αιτήσεων και εισάγονται κριτήρια αξιολόγησης.
- Δημιουργείται νέα κατηγορία μόνο για τα ευάλωτα νοικοκυριά με ξεχωριστό προϋπολογισμό ύψους 100 εκατ. ευρώ, ενισχύοντας τις πρωτοβουλίες για την καταπολέμηση της ενεργειακής φτώχειας.
- Για πρώτη φορά εισάγονται κοινωνικά κριτήρια για ΑμεΑ, πολύτεκνους και μονογονεϊκές οικογένειες, τα οποία αντιπροσωπεύουν το 21% του ποσοστού μοριοδότησης.
- Για πρώτη φορά εισάγεται το κριτήριο των βαθμοημερών, με το οποίο λαμβάνονται υπ’ όψιν οι κλιματολογικές συνθήκες που επικρατούν σε κάθε περιοχή.
- Η εκτιμώμενη ετήσια εξοικονόμηση ενέργειας βάσει του προτεινόμενου κόστους παρεμβάσεων θα αποτελέσει το σημαντικότερο κριτήριο σε ποσοστό 50% και ακολουθεί το ατομικό ή οικογενειακό εισόδημα σε ποσοστό 15%.
- Επιτυγχάνεται υπέρβαση κατά 108% του ετήσιου στόχου του ΕΣΕΚ για την εξοικονόμηση ενέργειας από παρεμβάσεις σε κτίρια.
- Εκτιμάται ότι θα υπάρξει ενεργειακή αναβάθμιση 50.000 νοικοκυριών όταν στα προηγούμενα προγράμματα ο αντίστοιχος αριθμός ανήλθε περί τα 40.000 νοικοκυριά.
- Για την αποδοτικότερη απορρόφηση κονδυλίων, η κατανομή τους θα γίνεται ανά Περιφερειακή Ενότητα (νομός) και όχι ανά Περιφέρεια όπως γινόταν στο παρελθόν.
- Αλλάζει το καθεστώς των ωφελούμενων, καθώς δικαιούχοι μπορούν να είναι μόνο όσοι έχουν εμπράγματο δικαίωμα στο ακίνητο το οποίο αποτελεί την κύρια κατοικία τους.
- Περιορίζεται ο αριθμός των αιτήσεων ανά ωφελούμενο σε μία (1) αίτηση.
- Καταργούνται οι αιτήσεις αποκλειστικά για παρεμβάσεις σε κοινόχρηστους χώρους σε πολυκατοικίες.
- Στοχεύοντας στην ψηφιοποίηση του κράτους και τον περιορισμό της γραφειοκρατίας, η Ηλεκτρονική Ταυτότητα Κτιρίου/Διηρημένης Ιδιοκτησίας καθίσταται υποχρεωτική και επιδοτείται στο πλαίσιο του Προγράμματος.
- Δημιουργείται λίστα επιλαχόντων για τη διασφάλιση της απορρόφησης των διαθέσιμων πόρων και την αύξηση των δικαιούχων.
- Το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδος αναλαμβάνει τη διαχείριση του προγράμματος (λειτουργία της πλατφόρμας, αξιολόγηση αιτήσεων κ.λπ.).
Το Πρόγραμμα αφορά σε κτίρια που υφίστανται νόμιμα, χρησιμοποιούνται ως κύρια κατοικία και των οποίων οι ιδιοκτήτες πληρούν συγκεκριμένα εισοδηματικά κριτήρια. Ειδικότερα, περιλαμβάνει πέντε (5) κατηγορίες επιδοτήσεων, στις οποίες οι ωφελούμενοι εντάσσονται ανάλογα με το εισόδημά τους. Επίσης, προβλέπονται κίνητρα για παρεμβάσεις ενεργειακής αναβάθμισης σε πολυκατοικίες με επιμέρους αιτήσεις μεμονωμένων διαμερισμάτων που περιλαμβάνουν κοινόχρηστες και μη κοινόχρηστες παρεμβάσεις αναβάθμισης αυτών.
Οι δαπάνες
Με το «Εξοικονομώ 2021» επιχορηγούνται από 40% έως και 75% οι δαπάνες για την ενεργειακή αναβάθμιση των κατοικιών. Συγκεκριμένα πρόκειται για εργασίες τεσσάρων κατηγοριών:
1. Αντικατάσταση κουφωμάτων
2. Τοποθέτηση/ αναβάθμιση θερμομόνωσης
3. Αναβάθμιση συστήματος θέρμανσης/ ψύξης
4. Σύστημα Zεστού Nερού Xρήσης με χρήση Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ)
5. Λοιπές Παρεμβάσεις Εξοικονόμησης (smart home, αναβάθμιση φωτισμού).
Ο συνολικός προϋπολογισμός του προγράμματος ανέρχεται στα 632 εκ. ευρώ. εκ των οποίων 100 εκ. ευρώ είναι ξεχωριστοί πόροι για οικονομικά ασθενέστερα νοικοκυριά.
Το ύψος των επιδοτήσεων καθορίζεται από την οικογενειακή κατάσταση και το εισόδημα των νοικοκυριών, ενώ για την αξιολόγηση των προτάσεων λαμβάνονται υπόψη το κόστος εξοικονόμησης ενέργειας, οι καιρικές συνθήκες ανά περιοχή, το εισόδημα, η παλαιότητα της κατασκευής κλπ.
Το ύψος των επιδοτήσεων ανά κατηγορία εισοδήματος
Διαδικασία Υποβολής
Οι αιτήσεις χρηματοδότησης υποβάλλονται μόνον ηλεκτρονικά και υποχρεωτικά μέσω του πληροφοριακού συστήματος του επίσημου δικτυακού τόπου του Προγράμματος. Κατά το στάδιο υποβολής της αίτησης δεν απαιτείται προσκόμιση φυσικού φακέλου με δικαιολογητικά.
Κατά την συμπλήρωση της αίτησης γίνεται η διενέργεια αυτοματοποιημένων ηλεκτρονικών ελέγχων επιλεξιμότητας, η καταχώρηση των απαιτούμενων κατά περίπτωση δικαιολογητικών, η λήψη των ενεργειακών στοιχείων του Α’ ΠΕΑ, η υποβολή της πρότασης με τα κόστη παρεμβάσεων και λοιπών δαπανών, και η αρχική δήλωση χρηματοδοτικού σχήματος.
Κατά την περίοδο υποβολής αιτήσεων, δίνεται το δικαίωμα ακύρωσης και επανυποβολής αίτησης. Μετά το πέρας της περιόδου υποβολής αιτήσεων, δεν επιτρέπεται η ακύρωση αίτησης από τον αιτούντα.
Με την υποβολή της αίτησης στο Πρόγραμμα γίνεται και η λήψη μοναδικού αριθμού πρωτοκόλλου και υπολογίζεται αυτόματα η συνολική Βαθμολογία της αίτησης, βάσει των κριτηρίων αξιολόγησης του Προγράμματος. Απαραίτητη προϋπόθεση για την υποβολή της αίτησης αποτελεί η συμπλήρωση όλων των υποχρεωτικών πεδίων της.
Επισημαίνεται ότι σε περίπτωση μεταβίβασης του ακινήτου, το δικαίωμα σε υποβληθείσα αίτηση στο Πρόγραμμα δεν μεταβιβάζεται (με εξαίρεση την περίπτωση αναγκαστικής μεταβίβασης ακινήτου λόγω αποβίωσης).
Δικαιολογητικά
Για την υποβολή αίτησης απαιτούνται τα κάτωθι:
1. Οικοδομική Άδεια ή/και άλλο αντίστοιχο/πρόσθετο νομιμοποιητικό έγγραφο (όπως υπαγωγή της δηλούμενης κατασκευής ή χρήσης σε νόμο τακτοποίησης αυθαίρετων κατασκευών).
2. Λογαριασμός παροχής ηλεκτρικού ρεύματος.
3. Εάν η διεύθυνση που αναγράφεται στα δικαιολογητικά που προσκομίζονται δεν ταυτίζεται με τη σημερινή διεύθυνση του ακινήτου, απαιτείται επιπλέον η προσκόμιση βεβαίωσης από το οικείο ΟΤΑ από την οποία να προκύπτει η ταυτοποίηση του ακινήτου (στην περίπτωση διαμερίσματος ως μέρος αίτησης σε Πολυκατοικία η βεβαίωση ΟΤΑ είναι μία και ενιαία και υποβάλλεται από τον εκπρόσωπο.
4. Πιστοποιητικό Ενεργειακής Απόδοσης (Α’ ΠΕΑ) (στην περίπτωση διαμερίσματος ως μέρος αίτησης σε Πολυκατοικία το Α’ ΠΕΑ πολυκατοικίας υποβάλλεται από τον εκπρόσωπο,
5. Φωτογραφική αποτύπωση της υφιστάμενης κατάστασης των τμημάτων και επιφανειών του ακινήτου στα οποία προτείνονται παρεμβάσεις. Υποβάλλονται ηλεκτρονικά κατ΄ελάχιστον πέντε ηλεκτρονικά αρχεία μορφής .jpeg
6. Σε περίπτωση που η κατοικία ενοικιάζεται, υποβάλλεται από τον αιτούντα (πλήρη κύριο/ επικαρπωτή) δήλωση συμμόρφωσης με τον κανονισμό De Minimis, όπως αυτός εκάστοτε ισχύει,
7. Στην περίπτωση που ο υπόχρεος φορολογικής δήλωσης ή/και η σύζυγος είναι φορολογικός κάτοικος εξωτερικού, υποβάλλονται επιπρόσθετα:
- Πιστοποιητικό Φορολογικής Κατοικίας (CERTIFICATE OF TAX RESIDENCE), το οποίο θα πρέπει να συμπληρωθεί, υπογραφεί και σφραγισθεί από την αρμόδια φορολογική αρχή της Κατοικίας του,
- Φορολογική δήλωση για το φορολογικό έτος 2020, που έχει υποβληθεί στη χώρα Φορολογικής Κατοικίας. Τα ανωτέρω α’ και β’ δικαιολογητικά πρέπει να υποβάλλονται συνοδευόμενα από επίσημη μετάφρασή τους στην Ελληνική Γλώσσα από αρμόδια αρχή.
8. Σε περίπτωση που νομίμως προκύπτει η μη υποχρέωση υποβολής φορολογικής δήλωσης, υποβάλλεται υπεύθυνη δήλωση του ν.1599/1986 της εγκυκλίου ΔΕΑΦ Α 1138225 ΕΞ 2018 της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων, καθώς και δικαιολογητικά, κατά περίπτωση, για τη διαπίστωση από τον Φορέα Υλοποίησης ότι πληρούνται τα κριτήρια του προγράμματος. Η Υπεύθυνη Δήλωση πρέπει να φέρει βεβαίωση του γνησίου της υπογραφής του δηλούντος.
9. Σε περίπτωση πολυτεκνικής ιδιότητας, υποβάλλεται Πιστοποιητικό Πολυτεκνικής Ιδιότητας με ψηφιακή υπογραφή της Ανώτατης Συνομοσπονδίας Πολυτέκνων Ελλάδος (ΑΣΠΕ). Το πιστοποιητικό θα πρέπει να είναι σε ισχύ κατά την υποβολή της αίτησης.
Με τέσσερις εβδομάδες καθυστέρηση από τον αρχικό προγραμματισμό θα βγειο στον αέρα το πρόγραμμα ενεργειακής αναβάθμισης των νοικοκυριών.