Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει επενδύσει πολλά στην προώθηση της βιώσιμης χρηματοδότησης, ώστε να κατευθύνει κεφάλαια σε πράσινες επενδύσεις και να ενισχύσει την ανθεκτικότητα απέναντι στην κλιματική αλλαγή. Ωστόσο, σύμφωνα με πρόσφατη ανάλυση του think tank Bruegel, το οικοδόμημα εμφανίζει ακόμη κενά και αβεβαιότητες, που απειλούν να καθυστερήσουν ή να περιορίσουν την αποτελεσματικότητα της μετάβασης.
.
Κεντρικό πρόβλημα αποτελεί η απουσία ενός συνεκτικού πλαισίου για τη λεγόμενη transition finance – τη χρηματοδότηση έργων και επιχειρήσεων που βρίσκονται ενδιάμεσα, δεν είναι ακόμη πλήρως “πράσινα”, αλλά αποτελούν βήμα προς τη μείωση εκπομπών. Οι ευρωπαϊκοί κανονισμοί Taxonomy και SFDR (Sustainable Finance Disclosure Regulation) έχουν προσφέρει μια βάση, αλλά δεν έχουν καταφέρει να εξασφαλίσουν ότι τα κεφάλαια κατευθύνονται σε πραγματικά ουσιαστικές μεταβατικές επενδύσεις.
Παράλληλα, η ασφάλιση κλιματικού κινδύνου αναδεικνύεται σε αδύναμο κρίκο. Οι φυσικές καταστροφές –πλημμύρες, καύσωνες, πυρκαγιές– πολλαπλασιάζονται, αλλά η ασφαλιστική κάλυψη παραμένει ανεπαρκής. Το φαινόμενο της «υποασφάλισης» σημαίνει ότι οι πραγματικές ζημιές υπερβαίνουν κατά πολύ τα ποσά που καλύπτουν οι ασφαλιστικές εταιρείες, μεταφέροντας τεράστια κόστη στους δημόσιους προϋπολογισμούς. Αυτό δημιουργεί μια «ωρολογιακή βόμβα» για τα κράτη-μέλη, τα οποία μπορεί να κληθούν να σηκώσουν το βάρος καταστροφών χωρίς την απαραίτητη ιδιωτική συμμετοχή.
Το Bruegel τονίζει πως η μετάβαση θα απαιτήσει περισσότερα από κανονισμούς και νομοθεσία: χρειάζεται ενίσχυση της αξιοπιστίας των συστημάτων, μείωση του διοικητικού κόστους για επενδυτές και επιχειρήσεις, και παροχή σαφών κινήτρων. Οι αγορές πρέπει να βρουν επαρκή λόγο να κατευθύνουν κεφάλαια σε βιώσιμες επιλογές, όχι μόνο για λόγους συμμόρφωσης, αλλά και ανταγωνιστικότητας.
Το διακύβευμα είναι τεράστιο. Αν η ΕΕ δεν καταφέρει να ενισχύσει τόσο τη βιώσιμη χρηματοδότηση όσο και την ασφάλιση κλιματικών κινδύνων, οι στόχοι για κλιματική ουδετερότητα μέχρι το 2050 κινδυνεύουν να μείνουν χωρίς ουσιαστικό αντίκρισμα. Το στοίχημα, λοιπόν, δεν είναι μόνο να υιοθετηθούν κανόνες, αλλά να δημιουργηθούν τα εργαλεία που θα επιτρέψουν στις αγορές, στις τράπεζες και στις ασφαλιστικές να μετατραπούν σε πραγματικούς συμμάχους της πράσινης μετάβασης.
Πηγή: Bruegel
Οι ευρωπαϊκοί κανονισμοί Taxonomy και SFDR (Sustainable Finance Disclosure Regulation) έχουν προσφέρει μια βάση, αλλά δεν έχουν καταφέρει να εξασφαλίσουν ότι τα κεφάλαια κατευθύνονται σε πραγματικά ουσιαστικές μεταβατικές επενδύσεις