Είτε είναι χειμώνας είτε καλοκαίρι, ήταν δύσκολο να αποφύγει κανείς τον τρομερά ζεστό καιρό σε όλο τον κόσμο φέτος. Μπορεί να φαίνεται σαν ατυχές συγκυριακό φαινόμενο, είναι όμως στην πραγματικότητα μια αντανάκλαση των θερμοκρασιών οι οποίες οδηγούνται αναπόφευκτα υψηλότερα από ένα μεταβαλλόμενο κλίμα.
Ο περασμένος Ιανουάριος ήταν ο έβδομος θερμότερος ανά τον κόσμο που έχει καταγραφεί από το 1850, σύμφωνα με την Εθνική Υπηρεσία Ωκεανών και Ατμόσφαιρας των ΗΠΑ. Ήταν επίσης ο 47ος συνεχόμενος Ιανουάριος και ο 527ος συνεχόμενος μήνας πάνω από τον μέσο όρο θερμοκρασιών του 20ου αιώνα.
Στο νότιο ημισφαίριο, η Αργεντινή, η Χιλή και η Ουρουγουάη υποφέρουν από ένα ακόμη βάναυσα θερμό καλοκαίρι, αφότου έσπασαν κάθε ρεκόρ ζέστης πέρυσι. Οι υψηλές θερμοκρασίες, η ξηρασία και οι άνεμοι La Niña έχουν πυροδοτήσει τις ξέφρενες πυρκαγιές στη Χιλή, οι οποίες έχουν σκοτώσει τουλάχιστον 26 ανθρώπους, ενώ κατέστρεψαν εκατοντάδες σπίτια. Η Αργεντινή βιώνει το όγδοο κύμα καύσωνα του καλοκαιριού, σύμφωνα με την Εθνική Μετεωρολογική Υπηρεσία της χώρας. Τα δε υδροηλεκτρικά φράγματα της Ουρουγουάης κινδυνεύουν να ξεμείνουν από αρκετό νερό ώστε να μπορούν να λειτουργήσουν.
Η Πρωτοχρονιά και η Ανταρκτική
Στο βόρειο ημισφαίριο, η Πρωτοχρονιά στην Ευρώπη ήταν η πιο θερμή στην ιστορία, χάρη σε ένα θερμό κύμα το οποίο ένας κλιματολόγος χαρακτήρισε "το πιο ακραίο γεγονός στην ευρωπαϊκή ιστορία". Οι δε ΗΠΑ μόλις βίωσαν τον έκτο θερμότερο Ιανουάριο τους από τουλάχιστον το 1895, με επτά βορειοανατολικές πολιτείες να σημειώνουν ρεκόρ υψηλών για την εποχή θερμοκρασιών.
Στους πόλους, η έκταση του θαλάσσιου πάγου της Αρκτικής ήταν η τρίτη χαμηλότερη που έχει καταγραφεί, σύμφωνα με την Υπηρεσία Κλιματικής Αλλαγής Copernicus. Ακόμη χειρότερα, η κάλυψη από θαλάσσιο πάγο της Ανταρκτικής υποχώρησε σε ιστορικό χαμηλό, λόγω της εκπληκτικής αύξησης της θερμοκρασίας στον Ανταρκτικό Ωκεανό. "Ακόμη και ως κάποιος που παρακολουθεί αυτά τα μεταβαλλόμενα συστήματα για μερικές δεκαετίες, έμεινα έκπληκτος από αυτό που είδα, από τον βαθμό θέρμανσης που παρατήρησα" στην Ανταρκτική, ανέφερε ο ωκεανογράφος του Πανεπιστημίου του Ντέλαγουερ Κάρλος Μόφατ στο Inside Climate News.
Ακόμη και πριν από το τρέχον κύμα ζέστης, ο παγετώνας Thwaites της Ανταρκτικής, γνωστός και ως "Παγετώνας της Κρίσης", έλιωνε με τον ταχύτερο ρυθμό των τελευταίων 5.000 ετών. Ο παγετώνας πλησιάζει σε ένα σημείο καμπής το οποίο θα μπορούσε να οδηγήσει σε κατάρρευση δική του και των γύρω πάγων, προκαλώντας μια καταστροφική άνοδο της στάθμης της θάλασσας.
Ορισμένα μέρη ανά τον κόσμο είχαν πιο κρύο από το συνηθισμένο Ιανουάριο - η Σιβηρία, η Αυστραλία και η Μέση Ανατολή, για να αναφέρουμε μόνον μερικά. Ακόμη κι έτσι, όμως, οι παγκόσμιες θερμοκρασίες δεν είναι ποτέ ομοιόμορφες και η κλιματική αλλαγή μπορεί να προκαλέσει φαινόμενα ακραίου κρύου, όπως και ζέστης. Οι θερμοκρασίες μπορεί να ταλαντεύονται σημαντικά σε οποιαδήποτε περιοχή από έτος σε έτος και από ημέρα σε ημέρα.
Μετάβαση
Η κλιματική αλλαγή η οποία προκαλείται από την ανθρώπινη δραστηριότητα έχει ήδη θερμάνει τον πλανήτη κατά περίπου 1,2 βαθμούς Κελσίου πάνω από την προβιομηχανική τάση.
Η Γη βίωνε κύματα καύσωνα πολύ πριν οι άνθρωποι αρχίσουν να καίνε ορυκτά καύσιμα, ωστόσο η κλιματική αλλαγή κάνει τέτοια γεγονότα πολύ πιο πιθανά.
Ο περιορισμός της θέρμανσης του πλανήτη στους 1,5 βαθμούς Κελσίου σε μακροπρόθεσμη βάση για την αποφυγή των χειρότερων επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής θα απαιτήσει μείωση των παγκόσμιων εκπομπών άνθρακα στο μισό έως το 2030.
Αυτό με τη σειρά του θα απαιτήσει πολύ πιο επιθετικές δεσμεύσεις για τη μετάβαση μακριά από τα ορυκτά καύσιμα απ’ ό,τι έχει καταφέρει ο κόσμος μέχρι σήμερα.
Διαφορετικά, μπορούμε να περιμένουμε νέα ακραία φαινόμενα τα οποία θα κάνουν τον ασυνήθιστο καιρό του φετινού Ιανουαρίου να μοιάζει απλή κανονικότητα.
Πηγή: Capital.gr/Βloomberg
Mark Gongloff, Bloomberg Opinion Editor.
