Καθώς η ενεργειακή ασφάλεια γίνεται μια πηγή εντεινόμενου άγχους, είναι σαφές ότι η μεγάλης κλίμακας, αξιόπιστη χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας παραμένει μια μακρινή πραγματικότητα για πολλές χώρες. Αυτό επέτρεψε σε μια πιο αμφιλεγόμενη - αλλά σχεδόν τέλεια - εναλλακτική να επιστρέψει: πρόκειται για την πυρηνική ενέργεια. Το πρόβλημα είναι ότι κανείς δεν θέλει έναν αντιδραστήρα στην αυλή του και οι αναμνήσεις των ατυχημάτων του παρελθόντος παραμένουν σοβαρή πηγή ανησυχίας.
Φθηνότερο, καθαρότερη, ανταγωνιστική
Με το κόστος, ωστόσο, να αυξάνεται και τις λύσεις που υπάρχουν να είναι λίγες, τόσο κυβερνήσεις όσο και εταιρείες στρέφονται στην πυρηνική ως μια καθαρότερη και φθηνότερη πηγή ενέργειας, προκειμένου να τις βοηθήσει να επιτύχουν τους φιλόδοξους στόχους τους έναντι της κλιματικής αλλαγής.
Ακόμη και αν απέχει λίγα χρόνια, η ανάπτυξη πηγών πυρηνικής ενέργειας και οι επενδύσεις σε αυτήν, καθώς και σε μεθόδους αποθήκευσής της, θα μπορούσαν να εξασφαλίσουν ότι βιομηχανικές λειτουργίες οι οποίες εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από διαδικασίες προθέρμανσης πρώτων υλών και υψηλές θερμοκρασίες θα είναι σε θέση να λειτουργήσουν, ενώ ο κόσμος θα διαπλέει την τρέχουσα ενεργειακή κρίση. Με όλα τα "τριξίματα" στην εφοδιαστική αλυσίδα το περασμένο έτος, η έλλειψη ρεύματος είναι το τελευταίο πράγμα το οποίο χρειάζονται καταναλωτές και επιχειρήσεις.
Στην Ιαπωνία, το μέσο σταθμισμένο κόστος αυτού του είδους ενέργειας είναι πολύ χαμηλότερο από εκείνο της ηλιακής και της υπεράκτιας αιολικής ενέργειας κλίμακας κοινής ωφέλειας. Μια πρόσφατη έρευνα έδειξε ότι πάνω από το 80% των ιαπωνικών εταιρειών είναι υπέρ της επανεκκίνησης των πυρηνικών αντιδραστήρων για την κάλυψη των ενεργειακών αναγκών.
Η εταιρεία ηλεκτρικής ενέργειας Kansai Electric Power ξαναρχίζει νωρίτερα από το προγραμματισμένο τις εργασίες σε έναν αντιδραστήρα που βρίσκεται σε αδράνεια, προκειμένου να διαχειριστεί τη ζήτηση για ενέργεια. Η επαναφορά του αντιδραστήρα Mihama No. 3 στο δίκτυο θα μειώσει την ανάγκη για υγροποιημένο φυσικό αέριο και η πυρηνική παραγωγή της εταιρείας θα μπορούσε να αυξηθεί κατά 76% έως το 2023, καθώς θα επαναφέρει σε λειτουργία περισσότερους αντιδραστήρες, σύμφωνα με το Bloomberg Intelligence.
Στην Ινδία και την Κίνα, η πυρηνική ενέργεια αποδεικνύεται επίσης ανταγωνιστική, εκεί που οι πιο ρυπογόνες επιλογές όπως ο άνθρακας έχουν γίνει τώρα ακριβότερες. Η Νότια Κορέα εστιάζει στην αναβίωση της πυρηνικής ενέργειας, η οποία συμβάλλει περίπου στο 27% του ενεργειακού μείγματος της χώρας.
Νωρίτερα αυτό το έτος, η κυβέρνηση Μπάιντεν εξέδωσε ανακοίνωση πρόθεσης εφαρμογής ενός προγράμματος πυρηνικής πίστωσης 6 δισεκατομμυρίων δολαρίων το οποίο υποστηρίζει τη λειτουργία αντιδραστήρων - "τη μεγαλύτερη πηγή καθαρής ενέργειας του έθνους" - σε ολόκληρη τη χώρα.
Την περασμένη εβδομάδα, το Υπουργείο Ενέργειας των ΗΠΑ χορήγησε περισσότερα από 60 εκατομμύρια δολάρια για 74 πυρηνικά πρότζεκτ. Η βρετανική εταιρεία κατασκευής κινητήρων Rolls-Royce, με την υποστήριξη της βρετανικής κυβέρνησης και άλλων επενδυτών, δήλωσε στα τέλη του περασμένου έτους ότι επρόκειτο να ξεκινήσει την κατασκευή μικρότερων και φθηνότερων αντιδραστήρων. Ορισμένοι από τους συμπαγείς αρθρωτούς αντιδραστήρες της αναμένεται να έχουν τεθεί σε λειτουργία έως το 2029, με τις ρυθμιστικές διαδικασίες να έχουν ήδη ξεκινήσει.
Η επιστροφή στην πυρηνική ενέργεια έχει λογική: το κόστος της παράτασης της διάρκειας ζωής των σταθμών ηλεκτροπαραγωγής και της κατασκευής αντιδραστήρων σε χώρες που έχουν παραμείνει πιστές σε αυτή τη μορφή παραγωγής ενέργειας είναι φθηνότερο και ανταγωνιστικό. Όσες χώρες δεν πόνταραν σε αυτήν, τώρα παλεύουν με τον γηρασμένο στόλο αντιδραστήρων τους και την έλλειψη εναλλακτικών πηγών ενέργειας.
Ανησυχίες και η ανάγκη λαϊκής αποδοχής
Το μεγαλύτερο εμπόδιο, ωστόσο, είναι οι βαθιές ανησυχίες σχετικά με την ασφάλεια και τη διάθεση των πυρηνικών αποβλήτων. Οι αναμνήσεις πυρηνικών ατυχημάτων όπως εκείνα στο Three Mile Island το 1979, στο Τσερνόμπιλ το 1986 και στην Fukushima Daiichi το 2011 συνεχίζουν να διατηρούνται έντονες τόσο στη συλλογική όσο και στην εταιρική μνήμη. Ωστόσο, εκείνο που συχνά παραβλέπεται είναι ότι σε θανάτους ανά μονάδα ηλεκτρικής ενέργειας, η πυρηνική ενέργεια παραμένει στο τέλος της λίστας, ενώ ο άνθρακας βρίσκεται στην κορυφή.
Η πρόοδος η οποία έχει σημειωθεί για την απάλειψη των ζητημάτων γύρω από την πυρηνική ενέργεια υποτιμάται. Για παράδειγμα, η ασφάλεια στους αντιδραστήρες βασίζεται συνήθως σε μια αξιολόγηση της τήξης του πυρήνα. Για να αντιμετωπιστούν αυτές οι ανησυχίες, 14 χώρες έχουν καταλήξει σε σχέδια μείωσης κινδύνου και στην ανάπτυξη μιας νέας γενιάς αντιδραστήρων. Αυτά τα συστήματα θα χρησιμοποιούν διαφορετικά ψυκτικά, όπως λιωμένα άλατα ή υγρό μέταλλο και μεθόδους που τελικά κάνουν την παραγωγή πυρηνικής ενέργειας καθαρότερη, ασφαλέστερη και πιο αποτελεσματική. Οι αντιδραστήρες που χρησιμοποιούν τέτοια υλικά επιδιώκεται να μειώσουν ή και να εξαλείψουν την παραγωγή επικίνδυνων αερίων τα οποία εκρήγνυνται υπό πίεση.
Μια σειρά από νεοφυείς επιχειρήσεις εργάζονται για να κάνουν την πυρηνική ενέργεια πιο αποδεκτή. Η NuScale Power κατασκευάζει μικρούς αρθρωτούς αντιδραστήρες οι οποίοι θα μπορούσαν τελικά να τροφοδοτούν 60.000 σπίτια ανά μονάδα. Η εταιρεία, η οποία έχει λάβει περισσότερα από 450 εκατομμύρια δολάρια σε υποστήριξη από την Ουάσιγκτον, συνεργάζεται με τις κυβερνήσεις των ΗΠΑ και της Ρουμανίας για την κατασκευή εργοστασίου στη χώρα της ανατολικής Ευρώπης.
Εν τω μεταξύ, η Seaborg Technologies της Σουηδίας συνεργάστηκε με τη Samsung προκειμένου να κατασκευάσει έναν πλωτό, συμπαγή αντιδραστήρα λιωμένου αλατιού ο οποίος θα μπορούσε να αλλάξει τη χρήση ενέργειας στα logistics. Η TerraPower η οποία υποστηρίζεται από τον Μπιλ Γκέιτς - επικεντρώνεται επίσης σε μικρούς αντιδραστήρες - έχει συνεργαστεί με τον βιομηχανικό όμιλο ετερογενών δραστηριοτήτων SK Group της Νότιας Κορέας για την κατασκευή τέτοιων παραγωγικών μονάδων.
Η πυρηνική ενέργεια θέτει βασική υποψηφιότητα να είναι η λύση ή τουλάχιστον να καλύψει μεγάλα ενεργειακά κενά τα επόμενα χρόνια. Εκτός από την υπάρχουσα πυρηνική σχάση, η οποία χρησιμοποιείται σε εμπορικούς αντιδραστήρες, οι startups κινούνται τώρα προς τις τεχνολογίες πυρηνικής σύντηξης και έχουν συγκεντρώσει δισεκατομμύρια δολάρια από παράγοντες όπως η Tiger Global και ο Γκέιτς.
Η απόρριψη της συγκεκριμένης πηγής ενέργειας λόγω φόβου και οι τερατολογίες δεν πρόκειται να μας πάνε πολύ μακριά. Οι εταιρείες και οι χώρες δεν πρέπει να διστάζουν να συζητούν ανοιχτά γύρω από την πυρηνική ενέργεια και να ενημερώνουν τους ανθρώπους. Η λαϊκή αποδοχή είναι το κλειδί. Χωρίς αυτήν, θα αναπνέουμε βρώμικο αέρα και θα ζούμε με διακοπές ρεύματος.
Πηγή: Capital.gr, Βloomberg
Anjani Trivedi, Bloomberg Columnist.
