Μπορεί πραγματικά ο κόσμος να αντέξει τις προειδοποιήσεις από χρηματοπιστωτικούς οίκους, όπως η BlackRock και η Blackstone, ότι οι πρωτοβουλίες εταιρικής κοινωνικής ευθύνης διακυβέρνησης και περιβάλλοντός που έλαβαν, συμπεριλαμβανομένων των επενδύσεων για την απομάκρυνση των εκπομπών ρύπων των οικονομικών δραστηριοτήτων, έχουν πλέον αναχθεί σε σοβαρό κίνδυνο; Η απάντηση είναι όχι. Η αύξηση-ρεκόρ των εκπομπών CO2 από την παγκόσμια καύση ορυκτών καυσίμων το 2021 και η διόγκωσή τους, αν και μικρότερη, το 2022 δεν ευθυγραμμίζονται με την πορεία που έχει καθορίσει η Διεθνής Υπηρεσία Ενέργειας (IEA) για τον παγκόσμιο ενεργειακό τομέα, ήτοι να φθάσει σε καθαρές μηδενικές εκπομπές έως το 2050. Το καθαρό μηδέν μέχρι το 2050 απαιτεί σημαντική χρηματοδότηση για την εξασφάλιση του σχεδόν 50% της ηλεκτρικής ενέργειας από πηγές χαμηλών εκπομπών ρύπων έως το 2025 και του σχεδόν 90% από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας έως το 2050.
Η έκτη έκθεση από τη Διακυβερνητική Επιτροπή των Ηνωμένων Εθνών για την Κλιματική Αλλαγή (IPCC) διαπιστώνει πως οι τρέχουσες ροές χρηματοδότησης είναι τρεις έως έξι φορές κάτω από τον μέσο όρο σε ετήσιες επενδυτικές ανάγκες μετριασμού της ρύπανσης έως το 2030.
Για τις τράπεζες και τους επενδυτές οι επιπτώσεις των οροσήμων στην πορεία που προβλέπει η Διεθνής Υπηρεσία Ενέργειας για την επίτευξη του μηδενισμού εκπομπών, καθώς και τα χρηματοδοτικά κενά στην έκθεση της IPCC είναι σημαντικά. Θα πρέπει όχι μόνο να οδηγήσουν σε πολλαπλές αυξήσεις στη χρηματοδότηση για τον ενεργειακό εφοδιασμό με χαμηλές εκπομπές άνθρακα, αλλά και να μεταμορφώσουν ουσιαστικά τον τρόπο με τον οποίο ο κλάδος των τραπεζών προσεγγίζει την επίτευξη της πραγματικής αλλαγής. Δυστυχώς, τα στοιχεία για τον μετασχηματισμό του κλάδου δεν είναι πολύ ενθαρρυντικά. Οσον αφορά τη μετατόπιση της ροής χρηματοδότησης μακριά από τα ορυκτά καύσιμα, μια πρόσφατη μελέτη του BloombergNEF δείχνει ότι ο τραπεζικός δείκτης ενεργειακού εφοδιασμού συστημικά παγκόσμιων σημαντικών τραπεζών (GSIB), δηλαδή ο λόγος της τραπεζικής χρηματοδότησης για ενεργειακά έργα με χαμηλούς ρύπους προς την τραπεζική χρηματοδότηση ορυκτών καυσίμων, είναι 0,81 προς ένα, ενώ θα έπρεπε να είναι τέσσερα προς ένα.
Οσον αφορά τις βαθύτερες αλλαγές στο πώς τα πιστωτικά ιδρύματα προσεγγίζουν τις δραστηριότητές τους, είναι αξιοσημείωτο ότι ακόμη και μεταξύ όσων έχουν δεσμευθεί να ευθυγραμμίσουν τα δανειακά και επενδυτικά χαρτοφυλάκια με καθαρές μηδενικές εκπομπές έως το 2050 στο πλαίσιο της Τραπεζικής Συμμαχίας Μηδενικών Ρύπων (NZBA), η αναλογία ενεργειακού εφοδιασμού των τραπεζών είναι 0,92 προς ένα.
Ο κόσμος δεν μπορεί να αντέξει καθυστερήσεις. Μερικές από τις τράπεζες που υπέγραψαν την NZBA είναι μέλη της Παγκόσμιας Συμμαχίας της Τραπεζικής των Αξιών (GABV), ενός δικτύου περισσότερων από 70 ανεξάρτητων τραπεζών και ενώσεων που χρησιμοποιούν χρηματοδότηση για να προσφέρουν βιώσιμη οικονομική, κοινωνική και περιβαλλοντική ανάπτυξη. Συλλογικά κατέχουν πάνω από 210 δισ. δολάρια συνδυασμένων περιουσιακών στοιχείων υπό διαχείριση. Ως τράπεζες με γνώμονα έναν κοινό σκοπό έχουν αντιδράσει στις εξελίξεις της NZBA. Η GLS Bank στη Γερμανία επέλεξε να εγκαταλείψει την NZBA ως αντίδραση στη διπρόσωπη στάση της, ενώ και ο οίκος διαχείρισης περιουσιακών στοιχείων Vanguard αποχώρησε από την Πρωτοβουλία Διαχειριστών Περιουσιακών Στοιχείων Μηδενικών Ρύπων τον Δεκέμβριο λέγοντας ότι ήθελε «να παρέχει τη σαφήνεια που επιθυμούν οι επενδυτές».
Τέλος και η Munich Re, η μεγαλύτερη αντασφαλιστική εταιρεία στον κόσμο, τον Μάρτιο διέκοψε τη συμμετοχή της στην Ασφαλιστική Συμμαχία Μηδενικών Ρύπων, διότι «οι ευκαιρίες να επιτευχθεί ο στόχος μηδενικών ρύπων με μια συλλογική προσπάθεια από τις ασφαλιστικές επιχειρήσεις χωρίς έκθεση σε πραγματικό αντιμονοπωλιακό κίνδυνο είναι πολύ λίγες».
Πηγή: Reuters Breakingviews/Kathimerini
Αντριάνα Κοσόρνικ-Μίνα, διευθύντρια Ερευνών και Μετρήσεων της Παγκόσμιας Συμμαχίας της Τραπεζικής των Αξιών.
