Σε έναν τόπο τόσο πλούσιο σε ιστορία και φυσική ομορφιά όσο το Οροπέδιο Λασιθίου, η γη δεν είναι απλώς έδαφος — είναι μνήμη, παρόν και μέλλον μαζί. Με αυτήν τη φιλοσοφία, το Metaxa Hospitality Group εγκαινίασε το πρόγραμμα «Αναγεννητική Γεωργία για το Οροπέδιο Λασιθίου και τους Ανθρώπους του», μια πρωτοβουλία που φιλοδοξεί να αλλάξει τα δεδομένα στη γεωργική παραγωγή της περιοχής — και, τελικά, τον ίδιο τον τρόπο με τον οποίο αντιλαμβανόμαστε την τροφή, το περιβάλλον και τη βιωσιμότητα.
Το έδαφος ζητά χρόνο και το Metaxa Hospitality Group του δίνει αξία
«Χρειάζονται 500 έως 1000 χρόνια για να δημιουργηθεί ένα εκατοστό εύφορου εδάφους — και μπορούμε να το καταστρέψουμε σε λίγα χρόνια με λανθασμένες μεθόδους καλλιέργειας», τονίζει ο Σωτήρης Μπαμπαγιούρης, CEO της Local Food Experts και βασικός συνεργάτης του προγράμματος. Η φράση του συνοψίζει την καρδιά της φιλοσοφίας της αναγεννητικής γεωργίας: σεβασμός στον χρόνο της φύσης και επανασύνδεση με τις βασικές αρχές του οικοσυστήματος.
Το Οροπέδιο Λασιθίου αποτελεί ένα φυσικό «εργαστήριο» αυτής της προσπάθειας. Με περίπου 20.000 στρέμματα καλλιεργήσιμης γης, εκ των οποίων τα 2/3 αξιοποιούνται κάθε χρόνο και το υπόλοιπο 1/3 τίθεται σε αγρανάπαυση εναλλάξ, η περιοχή προσφέρει ιδανικές συνθήκες για την εφαρμογή αγροοικολογικών μεθόδων που βασίζονται στη μη διατάραξη του εδάφους, την αύξηση της βιοποικιλότητας και την ενίσχυση της υδατοϊκανότητας.
Και τι είναι η αναγεννητική γεωργία; Πρακτικά είναι ο πιο φιλικός τρόπος καλλιέργειας του εδάφους, κατά τον οποίον το σκάψιμο της γης σχεδόν εξαλείφεται ή γίνεται με πολλές προϋποθέσεις και πολλή προσοχή. Όπως παραδέχονται όλοι οι εμπλεκόμενοι, η συγκεκριμένη διεργασία έχει σίγουρα περισσότερη «δουλειά», αλλά δίνει ταυτοχρόνως πολύ ποιοτικότερα προϊόντα, ενώ διασώζει την νούμερο ένα πλουτοπαραγωγική πηγή του Λασιθίου: την ίδια τη Γη. Αξίζει, εδώ, να ανατρέξουμε στη δήλωση του Δημάρχου Οροπεδίου Λασιθίου, Γιώργου Αθανασάκη, ότι «ο πρωτογενής τομέας αποτελεί το 90% των ασχολιών του ενεργού πληθυσμού της περιοχής». Την ίδια στιγμή, ο πληθυσμός της περιοχής μειώθηκε κατά 10% στην τελευταία απογραφή. «Πρέπει να κάνουμε κάτι για να αντιστρέψουμε την τάση», σημειώνει.
Όταν αλλάζει η αντίληψη, αλλάζει και το μέλλον
«Το μεγαλύτερο στοίχημα είναι η αλλαγή νοοτροπίας των ίδιων των παραγωγών», λένε οι επιστήμονες του προγράμματος. Για τους τοπικούς αγρότες, η στροφή στις αναγεννητικές πρακτικές σημαίνει περισσότερη προσπάθεια, αλλά και τη δυνατότητα να παράγουν ποιοτικότερα, πιο θρεπτικά προϊόντα — χωρίς να εξαντλούν τη γη.
Η εκπαίδευση παίζει κρίσιμο ρόλο. Οι συμμετέχοντες παραγωγοί λαμβάνουν υποστήριξη από εξειδικευμένους γεωπόνους της Local Food Experts, ώστε να εφαρμόσουν τεχνικές όπως η ελάχιστη ή καθόλου κατεργασία εδάφους, η εναλλαγή καλλιεργειών και η ενίσχυση του κύκλου του νερού — στοιχεία που ήδη αποδίδουν καρπούς. «Όσοι μπήκαν στο πρόγραμμα, έχουν ήδη δει αλλαγές και θα δουν ακόμα περισσότερες στο μέλλον», αναφέρουν οι ίδιοι οι αγρότες.
Η αναγεννητική γεωργία δεν είναι απλώς μια γεωργική πρακτική· είναι ένας τρόπος να δοθεί νέο νόημα στην αγροτική ζωή, να δημιουργηθούν ευκαιρίες για τους νέους και να αναδειχθεί η αξία της τοπικής ταυτότητας. «Η αντίληψη των ανθρώπων του Ομίλου ότι αυτή η διαδικασία μπορεί να αποτελέσει βατήρα για πολλές και καλές αλλαγές, είναι καταλυτική», τονίζουν οι τοπικοί παράγοντες.
Απ’το χωράφι στο τραπέζι
Τα προϊόντα που παράγονται μέσα από το πρόγραμμα, βρίσκουν τη θέση τους στα ξενοδοχεία του Metaxa Hospitality Group, συνδέοντας τους επισκέπτες με τη γεύση και την ουσία του τόπου. Αυτός ο κύκλος —από το έδαφος στο πιάτο και πίσω— αναβαθμίζει τόσο την τουριστική εμπειρία, αλλά και τη βιωματική σχέση του επισκέπτη με τον τόπο. Πρέπει να σημειώσουμε εδώ, ότι ο τουρισμός έχει πολλαπλασιαστική δύναμη στη χώρα μας. Εάν ένας επισκέπτης αγαπήσει ένα συγκεκριμένο τοπικό προϊόν, πιθανώς θα το αναζητήσει και στην χώρα του, γεγονός που ανοίγει πάμπολλες προοπτικές για το «ταξίδι» των ελληνικών προϊόντων και την ενίσχυση της παραγωγής, με τα συνεπαγόμενα οικονομικά οφέλη τόσο για τους παραγωγούς όσο και για την τοπική κοινωνία.
Ένα μοντέλο βιώσιμης φιλοξενίας
Το πρόγραμμα του Metaxa Hospitality Group είναι κάτι πολύ περισσότερο από εταιρική κοινωνική ευθύνη. Είναι ένα ζωντανό παράδειγμα για το πώς η τουριστική ανάπτυξη μπορεί να στηρίζει —και όχι να υπονομεύει— τη βιωσιμότητα, την τοπική παραγωγή και τη φυσική κληρονομιά ενός τόπου. Σε μια εποχή που το περιβάλλον απειλείται και οι κοινωνίες απομακρύνονται από τη γη που τις θρέφει, το Οροπέδιο Λασιθίου δείχνει τον δρόμο: έναν δρόμο όπου η φιλοξενία γίνεται σύμμαχος της φύσης, και η γεωργία μέσο αναγέννησης — όχι μόνο για τη γη, αλλά και για τον άνθρωπο.
Τι είναι η αναγεννητική γεωργία και γιατί είναι ζωτικής σημασίας για την προστασία του εδάφους η πρωτοβουλία του Metaxa Hospitality Group στο Οροπέδιο Λασιθίου;