Ο τίτλος του φετινού Annual Capital Link Sustainability Forum «Είναι Βιώσιμη η Βιωσιμότητα;» αποτέλεσε έναυσμα για να ανοίξει ένας ειλικρινής διάλογος γύρω από τις πραγματικές δυνατότητες και τα όρια της βιώσιμης ανάπτυξης.
.
Με τη συμμετοχή ανώτατων εκπροσώπων από την κυβέρνηση, τον δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα, το Συνέδριο, με τις θεματικές που καλύπτουν τις πιο επίκαιρες τάσεις, έδωσε το βήμα στους σημερινούς ηγέτες του ιδιωτικού και του δημόσιου τομέα και επικεντρώθηκε στις προσπάθειες που καταβάλλουν κατά την εφαρμογή των στρατηγικών βιωσιμότητας σε κρίσιμους τομείς της ελληνικής οικονομίας λειτουργώντας ως μια πλατφόρμα διαλόγου για την επίτευξη του κοινού στόχου που δεν είναι άλλος από τη Βιωσιμότητα, τις Επενδύσεις και την Ανάπτυξη μέσα από υπεύθυνες επενδυτικές και επιχειρηματικές πρακτικές.
Οι παρεμβάσεις και τα πάνελ με 40 εξαιρετικούς ομιλητές, με θεματολογία επίκαιρη και ιδιαίτερου ενδιαφέροντος προσέλκυσαν πολυπληθές κοινό που ξεπέρασε τα 500 άτομα σε μια αίθουσα κατάμεστη από την αρχή ως το τέλος του Συνεδρίου.
Το Annual Capital Link Sustainability Forum εόρτασε την 15η επέτειο διοργάνωσής του και η ημέρα διοργάνωσης του συνέπεσε με την Παγκόσμια Ημέρα Περιβάλλοντος, η οποία αποτελεί μια σημαντική υπενθύμιση της ανάγκης για την προστασία του πλανήτη και την υιοθέτηση πρακτικών που εξασφαλίζουν τη βιωσιμότητα των φυσικών πόρων για τις επόμενες γενιές.
O κ. Στυλιανός Ηλιάδης, Chief Retail Banking and Wealth Management – Attica Bank, σημείωσε την ανάγκη των τραπεζών να υιοθετήσουν μια στρατηγική που θα συνδυάζει την οικονομική αποδοτικότητα, με τη διανομή μερίσματος στην κοινωνία και τη βιώσιμη ανάπτυξη. «Οι χρηματοδοτήσεις και οι επενδύσεις που έχουν πρόσημο ESG οφείλουν να τυγχάνουν επιδοτήσεων κεφαλαίων επιτοκίου και εγγυήσεων. Για εμάς στην Attica Bank, η προσβασιμότητα σε προϊόντα και υπηρεσίες που είναι κρίσιμα και καθοριστικά για την ζωή και την ευημερία των ανθρώπων, όπως η στεγαστική πίστη και η χρηματοδότηση μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων, είναι προτεραιότητα.» τόνισε χαρακτηριστικά ο κ. Ηλιάδης. Ο Γενικός Διευθυντής της Attica Βank αναφέρθηκε και στην κατεύθυνση των πόρων χρηματοδότησης των επενδυτικών σχεδίων από τις τράπεζες, η οποία θα πρέπει να καθορίζεται ανάλογα με την επίδραση που θα έχουν στην κοινωνική συνοχή και στην οικονομική κατάσταση ομάδων ή περιοχών. «Η Attica Bank λαμβάνοντας υπόψιν την επίδραση της κλιματικής αλλαγής, την ανάγκη ενίσχυσης των περιοχών με χαμηλό ΑΕΠ ή την βίαιη μετάβαση στο καθεστώς απολιγνιτοποίησης στην Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας και σε περιοχές της Περιφέρειας Πελοποννήσου, προχωρά με μόχλευση κεφαλαίων στο Ταμείο Ανάπτυξης, καθώς και σε κάθε Ευρωπαϊκό ή Εθνικό πρόγραμμα που χρηματοδοτεί, εγγυάται ή επιδοτεί βιώσιμα επενδυτικά σχέδια» τόνισε ο κ. Ηλιάδης. Ο κ. Ηλιάδης έκανε εκτενή αναφορά στο πώς η τεχνητή νοημοσύνη και οι εφαρμογές του ψηφιακού μετασχηματισμού μπορούν να συμβάλουν στη βελτίωση της ζωής των ανθρώπων και επεσήμανε ότι οι τραπεζικοί οργανισμοί οφείλουν να λογοδοτούν και να εφαρμόζουν αυστηρά πρότυπα διακυβέρνησης και θεσμικής ενσωμάτωσης. «Δεν πρέπει να επενδύουμε στην οικονομία με βραχυπρόθεσμη λογική, αλλά θα πρέπει να ενεργούμε με μακροπρόθεσμη οπτική. Η εμπειρία μάς δείχνει ότι όσο πιο νωρίς ενσωματώσουν οι επιχειρήσεις τις αρχές βιωσιμότητας στον πυρήνα της στρατηγικής τους, τόσο πιο ανταγωνιστικές και ανθεκτικές θα γίνουν. Στην Attica Bank, η ενσωμάτωση των κριτηρίων ESG μέσω προτύπων προσαρμογής, στον ίδιο τον οργανισμό αποτελεί στρατηγική επιλογή, ενώ σκοπεύουμε να στηρίξουμε ένθερμά κάθε επενδυτικό σχέδιο που διευκολύνει τη μετάβαση σε έναν καλύτερο κόσμο.», τόνισε ο κ. Ηλιάδης.
H Acting Γενική Διευθύντρια – Ελληνική Ένωση Τραπεζών, στην τοποθέτησή της υπογράμμισε ότι η Ευρώπη, παρά την τάση για απλοποίηση, εμμένει στο βασικό της στόχο, δηλαδή τη βιώσιμη ανάπτυξη. Οι Τράπεζες, είναι ήδη εξοικειωμένες με το σχετικό πλαίσιο και με σειρά πρωτοβουλιών, συμβουλευτικού χαρακτήρα προς τις επιχειρήσεις, συμβάλλουν στην υλοποίηση. Χαρακτηριστικό παράδειγμα χρηματοδότησης βιώσιμων επενδυτικών σχεδίων αποτελεί και ο ένας από τους πυλώνες του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας και συγκεκριμένα ο πυλώνας της πράσινης μετάβασης. Παράλληλα καταγράφεται ικανοποιητική ανταπόκριση και των ελληνικών επιχειρήσεων, στην διαδικασία συλλογής στοιχείων για την κάλυψη κριτηρίων ESG.
O κ. Ιωάννης Καμίτσος, Director, Financial Risk Management – KPMG στην Ελλάδα, τόνισε: “Αρκετές επιχειρήσεις έχουν κάνει σημαντικά βήματα ως προς την ενσωμάτωση πρακτικών «πράσινης» ενεργειακής μετάβασης, ωστόσο η πλειοψηφία των επιχειρήσεων αντιμετωπίζει αρκετές δυσκολίες στη συλλογή και επεξεργασία των σχετικών δεδομένων που απαιτούνται για τη σύνταξη των υποχρεωτικών εκθέσεων βιωσιμότητας. Ως αποτέλεσμα, υπάρχει ο κίνδυνος αρκετές (κυρίως μικρομεσαίες) επιχειρήσεις να αντιμετωπίσουν τη βιώσιμη ανάπτυξη περισσότερο ως υποχρέωση που επιβάλλεται από το ρυθμιστικό και κανονιστικό πλαίσιο, παρά ως έναν ουσιαστικό στόχο που μπορεί να ενισχύσει την ανθεκτικότητα και ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων σε μια συνεχώς μεταβαλλόμενη παγκόσμια οικονομία. Ο υπαρκτός κίνδυνος της εργαλειακής αντιμετώπισης της βιωσιμότητας ή της ενσωμάτωσης αποσπασματικών δράσεων στα επιχειρηματικά πλάνα θα οδηγήσει σε περιορισμένη καινοτομία, απουσία εμπιστοσύνης από καταναλωτές και επενδυτές, και απομάκρυνση από τους θεσμοθετημένους στόχους μηδενισμού του ανθρακικού αποτυπώματος. Αναγνωρίζοντας αυτούς τους κινδύνους, το πρόσφατο πακέτο Οmnibus της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, στοχεύοντας στην ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας και ανθεκτικότητας των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων, περιορίζει το πεδίο εφαρμογής των υποχρεωτικών εκθέσεων βιωσιμότητας. Ο ρόλος των τραπεζών είναι εξαιρετικά σημαντικός ως προς το να συνεχίσουν να δίνουν ουσιαστικά κίνητρα για τη χρηματοδότηση βιώσιμων επενδύσεων σε μεγάλες και μικρομεσαίες επιχειρήσεις με στόχο την πράσινη μετάβαση και τη μείωση του ανθρακικού αποτυπώματος. Αυτό προαπαιτεί ένα ουσιαστικό πλαίσιο αξιολόγησης από τις τράπεζες των σχεδίων μετάβασης (transition plans) των επιχειρήσεων ώστε να αναγνωρίζονται έγκαιρα και να διαχειρίζονται οι συναφείς κίνδυνοι (π.χ. το πράσινο ξέπλυμα – greenwashing). Συνοδοιπόρος είναι η σύγχρονη επανάσταση της Τεχνητής Νοημοσύνης (AI) και των συναφών τεχνολογικών λύσεων που μπορούν να επιταχύνουν δραστικά την βιώσιμη ανάπτυξη και τη διαδικασία συμμόρφωσης με το ρυθμιστικό και κανονιστικό πλαίσιο.”
ESG Funds: Αναδιαμόρφωση του Παγκόσμιου Τοπίου
Το 2025 είναι μια χρονιά μετασχηματισμού για τα ESGFunds και αναμένονται σημαντικές εξελίξεις : οι κανόνες κατά του greenwashing αναδιαμορφώνουν την αγορά κεφαλαίων ESG, οι εταιρείες επαναπροσδιορίζουν ή μειώνουν τις δεσμεύσεις τους για τη βιωσιμότητα ενώ οι κυβερνήσεις αναθεωρούν τις προτεραιότητές τους εν μέσω ενός μεταβαλλόμενου γεωπολιτικού και οικονομικού τοπίου. Η συζήτηση του πάνελ θα εξετάσει τις νέες αυτές εξελίξεις τις οποίες αντιμετωπίζουν οι επενδυτές που εστιάζουν στη βιωσιμότητα.
O κ. Κωστής Ρόκας, Managing Director – CVC, τόνισε τα εξής: «Σε έναν κόσμο με αυξανόμενες προκλήσεις — όπως η κλιματική αλλαγή, οι πόροι που λιγοστεύουν και η κοινωνική ανισότητα — η βιωσιμότητα μετατρέπεται από προαιρετική επιλογή σε στρατηγική αναγκαιότητα.
Η ESG δεν είναι πλέον μια απλή τάση, αλλά ένας κρίσιμος φακός για τη διαχείριση κινδύνων, την ενίσχυση της ανθεκτικότητας και τη δημιουργία αξίας. Παρά τις γεωπολιτικές προκλήσεις και το όλο ένα και πιο κατακερματισμένο ρυθμιστικό πλαίσιο, παρατηρούνται θετικές εξελίξεις: ενισχυμένες ροές πράσινης χρηματοδότησης, καινοτομία και συνέργειες δημόσιου και ιδιωτικού τομέα. Η Ελλάδα αναδεικνύεται ως περιφερειακός κόμβος μετασχηματισμού, με δράσεις σε πράσινη ενέργεια, κυκλική οικονομία, βιώσιμο τουρισμό και ψηφιακή καινοτομία. Η ευθυγράμμιση της εθνικής στρατηγικής με τις παγκόσμιες προτεραιότητες, σε συνδυασμό με ένα ισχυρό ανθρώπινο κεφάλαιο και στοχευμένα χρηματοδοτικά εργαλεία, δημιουργεί ένα εύφορο έδαφος για μία πιο βιώσιμη επιχειρηματικότητα. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, φόρουμ όπως το Capital Link Sustainability Forum διαδραματίζουν καίριο ρόλο ως χώροι διαλόγου, έμπνευσης και κοινής δράσης. Μέσα από διατομεακή συνεργασία και συστημική προσέγγιση, μπορούμε συλλογικά να οδηγήσουμε την οικονομία προς μια πράσινη, ανθεκτική και δίκαιη κατεύθυνση — όχι μόνο για το παρόν αλλά και για το μέλλον.»
Η κα. Δήμητρα Βασιλακοπούλου, Partner – EOS Capital Partners, τόνισε ότι: “Καθώς η βιώσιμη χρηματοδότηση εξελίσσεται και το κανονιστικό περιβάλλον προσαρμόζεται , η ευρωπαϊκή αγορά επενδύσεων βρίσκεται μπροστά σε κρίσιμες μεταβολές. Η αναθεώρηση του θεσμικού πλαισίου δημιουργεί νέες προκλήσεις αλλά και στρατηγικές ευκαιρίες για διαχειριστές κεφαλαίων, τράπεζες και επενδυτές
Βασικός στόχος είναι να δημιουργηθεί μια κουλτούρα διαφάνειας και λογοδοσίας, στοιχεία που αποτελούν κύρια συστατικά εξέλιξης της αγοράς. Μέσω της ενίσχυσης της διαδραστικότητας (interoperability) η αγορά θα αποκτήσει κοινό λεξιλόγιο και μετρήσιμα πρότυπα. Η ωρίμανση της αγοράς ESG κινείται τόσο σε λειτουργικό όσο και σε οργανωτικό επίπεδο. Ενισχύεται η εμπιστοσύνη επενδυτών και θεσμικών, ιδιαίτερα retail επενδυτών που χρειάζονται καθοδήγηση και σαφήνεια και η συμμετοχή τους στη διαμόρφωση των επενδύσεων σύμφωνα με τις προτιμήσεις τους. Προάγεται η τεχνολογική αναβάθμιση μέσω συστημάτων ESG reporting ενισχύοντας την ποιότητα των δεδομένων και σύνδεσης κριτηρίων με το αποτέλεσμα.
Ιδιαίτερα κρίσιμος είναι ο ρόλος των Private Equity στην ενσωμάτωση ESG πρακτικών σε μικρομεσαίες επιχειρήσεις (ΜμΕ). Όπως σημειώνει η Δήμητρα Βασιλακοπούλου, «Η ESG στρατηγική δεν αποτελεί απλώς υποχρέωση για την EOS Capital Partners , αλλά ευκαιρία για δημιουργία ουσιαστικής υπεραξίας. Μέσα από ενεργή συμμετοχή στη διοίκηση, την υλοποίηση ενδελεχούς ελέγχου (due diligence), την θέσπιση σκοροκαρτών και τη συνεχή εκπαίδευση, βοηθάμε τις εταιρείες να γίνουν πιο ανθεκτικές και ανταγωνιστικές. Αυτή η στοχευμένη υποστήριξη, διευκολύνει σημαντικά το έργο μας κατά την περίοδο της εξόδου αυξάνοντας την αποτίμηση της εταιρείας»
Οι προκλήσεις είναι υπαρκτές – η έλλειψη τεχνογνωσίας, η ανάγκη αλλαγής νοοτροπίας, το κόστος συμμόρφωσης. Όμως τα οφέλη, όπως η ενίσχυση της εμπιστοσύνης επενδυτών και των καταναλωτών, η μείωση κινδύνου και η οικοδόμηση διατηρήσιμης υπεραξίας, είναι πλέον μετρήσιμα. Η επόμενη μέρα της βιώσιμης χρηματοδότησης ανήκει σε όσους προσαρμόζονται έγκαιρα, δρουν με διαφάνεια και τοποθετούν το ESG στον πυρήνα της επενδυτικής στρατηγικής τους.”
Ο κ. Γιώργος Μούσμουλας, Partner – Metavallon VC, το οποίο επενδύει σε καινοτόμες τεχνολογικές startups μέσω των funds Metavallon I & Metavallon II, αναφέρθηκε στην παρούσα κατάσταση της αγοράς επενδύσεων VC στο χώρο του ESG & βιωσιμότητας, και συγκεκριμένα στην Ευρώπη, καθώς και στον βαθμό και τους τρόπους που έχει επηρεαστεί αυτή από τις πρόσφατες πολιτικές εξελίξεις στην Αμερική. Συγκεκριμένα επικεντρώθηκε στους κύριους τομείς και τεχνολογίες όπου έχει δει το Metavallon VC επενδυτικές ευκαιρίες σχετικές με ESG & βιωσιμότητα, για παράδειγμα : υπηρεσίες προς ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, βιομετατροπή και επαναχρησιμοποίηση αποβλήτων, πληροφοριακά συστήματα μέτρησης περιβαλλοντικών επιπτώσεων, κλπ. Τέλος, ο κος. Μούσμουλας ανέλυσε συγκεκριμένα παραδείγματα επενδύσεων που έχει κάνει το Metavallon VC σε αυτόν τον χώρο, όπως η οι Better Origin, Perceptual Robotics, Wikifarmer, και RGS.
O κ. Kωνσταντίνος Λαύκας, Partner – Uni.Fund, τόνισε ότι: “Στην Uni.Fund θέλαμε να είμαστε εξ αρχής κοντά στην τεχνολογία. Πιστεύουμε στην ελληνική έρευνα, καινοτομία και γνώση. Εκεί που η τεχνολογία συναντά την οικονομία, βρίσκεται η εκθετική, αναπτυξιακή Ελλάδα. Η εμπειρία μας δείχνει ότι τα κριτήρια ESG μπορούν να βοηθήσουν μια ομάδα να εστιάσει ακριβώς στα κομμάτια που αποτελούν πολλαπλασιαστές αξίας. Το μόνο που χρειάζεται είναι οι ελληνικές μεγάλες εταιρείες να γίνουν οι πρώτοι πελάτες των εν λόγω startups, προκειμένου στη συνέχεια να επεκταθούν και στο εξωτερικό. Σίγουρα θα υπάρχουν προκλήσεις, αλλά όλοι θέλουμε να είμαστε μέρος οικοσυστημάτων που θα έχουν θετικό μακροπρόθεσμο αντίκτυπο στην κοινωνία.”
Με τη συμμετοχή ανώτατων εκπροσώπων από την κυβέρνηση, τον δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα, το Συνέδριο, με τις θεματικές που καλύπτουν τις πιο επίκαιρες τάσεις, έδωσε το βήμα στους σημερινούς ηγέτες του ιδιωτικού και του δημόσιου τομέα.