Ένα τσουνάμι χρημάτων οδηγεί τις αποτιμήσεις των μετοχών σε υψηλά επίπεδα ρεκόρ σε όλες τις ευρείες αγορές, ωθούμενο από τα προγράμματα τόνωσης της πανδημίας και τα χαμηλά επιτόκια.
Οι μετοχές που έχουν στοχοθετηθεί από τους επενδυτές για περιβαλλοντικούς, κοινωνικούς και διακυβερνητικούς λόγους ήταν ιδιαίτερα ωφελημένες από αυτόν κατακλυσμό. Σύμφωνα με έρευνα του Bloomberg Intelligence, το σύνολο των υπό διαχείριση περιουσιακών στοιχείων με εντολή ESG αναμένεται να ανέλθει σε 50 δισ. δολάρια έως το 2025, από 35 δισ. δολάρια πέρυσι.
Ο μεγάλος όγκος κεφαλαίων που επιδιώκουν περιβαλλοντικές πρωτοβουλίες δεν αποτελεί από μόνο του κίνδυνο - αλλά οι μεγάλες ροές κεφαλαίων χωρίς την παραδοσιακή επενδυτική αυστηρότητα και πειθαρχία μπορούν να βλάψουν τις χρηματοπιστωτικές αγορές δημιουργώντας φούσκες τιμών και να υπονομεύσουν τις προσπάθειες για την επίτευξη καθαρών μηδενικών εκπομπών και ενός μέλλοντος με χαμηλές εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα.
Ειδικότερα, με την πίεση για επενδύσεις στην κατηγορία περιουσιακών στοιχείων «καθαρής ενέργειας» ελλοχεύει ο κίνδυνος να γίνει εσφαλμένη κατανομή των κεφαλαίων, καθώς οι επενδυτές δίνουν προτεραιότητα σε επείγουσες κοινωνικές επιταγές, σύμφωνα με οικονομολόγους που εκφράζουν τις ανησυχίες τους στο Financial Times.
Αυτή η προσέγγιση των «επενδύσεων επίδειξης» για την υποστήριξη περιβαλλοντικών σκοπών μπορεί να δικαιολογείται βραχυπρόθεσμα, αλλά μπορεί να είναι αντιπαραγωγική μακροπρόθεσμα, για διάφορους λόγους.
Πρώτον, οι μεγάλες, μη πειθαρχημένες χρηματοοικονομικές ροές προς τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας μπορούν να οδηγήσουν σε εσφαλμένη αποτίμηση, διογκώνοντας την τιμή των περιουσιακών στοιχείων, ώστε η αγορά να χάσει τη δίκαιη αξία.
Αυτή η στρέβλωση στις αποτιμήσεις των εταιρειών επηρεάζει με τη σειρά της τον τρόπο με τον οποίο οι εταιρείες του κλάδου εκδίδουν δάνεια και μετοχές, καταβάλλουν μερίσματα, επανεπενδύουν και πληρώνουν τους εργαζομένους. Μπορεί επίσης να βλάψει τις συγχωνεύσεις και τις εξαγορές, καθώς αυξάνει τον κίνδυνο οι εταιρείες να πληρώσουν υπερβολικά στις συναλλαγές.
Ήδη, ανεπίσημα στοιχεία δείχνουν ότι οι νεοσύστατες επιχειρήσεις που βρίσκονται στα πρώτα στάδια συγκέντρωσης κεφαλαίων αποτιμώνται με πολλαπλασιαστές που φτάνουν τις 15 φορές.
Και καθώς η αγορά πριμοδοτεί σημαντικά τα "ανανεώσιμα" περιουσιακά στοιχεία, προεξοφλεί επίσης επιθετικά τις παραδοσιακές πηγές ενέργειας. Από τους 11 τομείς του S&P 500, μόνο η ενέργεια και οι επιχειρήσεις κοινής ωφέλειας δεν έχουν ακόμη ανακάμψει στα προ της πανδημίας επίπεδα.
Ο ενεργειακός κλάδος των ΗΠΑ, για παράδειγμα, διαπραγματεύεται σε τιμή που αντιστοιχεί σε περίπου 13 φορές τα προβλεπόμενα κέρδη του κατά τη συναίνεση για τους επόμενους 12 μήνες, σε σύγκριση με περίπου 20 φορές για τα μέλη του ευρύτερου δείκτη S&P 500. Αυτό ίσως εξηγεί γιατί ο τομέας της ενέργειας αντιπροσωπεύει σήμερα μόλις το 2,3% του S&P 500, από 11,3% το 2007.
Η τάση αυτή αντανακλά εν μέρει τον τρόπο με τον οποίο οι μεγαλύτεροι επενδυτές - όπως τα πανεπιστημιακά και τα συνταξιοδοτικά ταμεία - αποσύρονται από αυτές τις επενδύσεις, περισσότερο για να αποδείξουν στην πράξη τα πράσινα διαπιστευτήριά τους στα ενδιαφερόμενα μέρη τους.
Στην ουσία, τα νέα πρότυπα επενδυτικών ροών υποστηρίζονται από ένα νέο δόγμα της αγοράς, σύμφωνα με το οποίο «όλα τα ανανεώσιμα είναι υπέροχα και όλα όσα σχετίζονται με τα ορυκτά καύσιμα είναι απαίσια».
Κατά συνέπεια, η αποεπένδυση σε συμβατικές ενεργειακές εταιρείες και περιουσιακά στοιχεία θα μπορούσε να μειώσει τις επενδύσεις στον παγκόσμιο ενεργειακό εφοδιασμό, να δημιουργήσει ελλείψεις και να αυξήσει τον πληθωρισμό. Ουσιαστικά, αυτό θα επιδεινώσει το βιοτικό επίπεδο και θα προστεθεί στο εκτιμώμενο 1 δισ. ανθρώπων που ήδη ζουν σε ενεργειακή φτώχεια, σημειώνουν παράγοντες της αγοράς.
Η αφθονία χρημάτων μπορεί επίσης να συγκρατήσει (ακούσια) την καινοτομία, καθώς πολλοί επενδυτές δεν είναι πρόθυμοι ούτε έχουν κίνητρα να διαθέσουν κεφάλαια σε πιο καινοτόμους τομείς που θα ενίσχυαν τις υπάρχουσες πηγές ενέργειας - όπως η δέσμευση άνθρακα.
Η καινοτομία είναι ζωτικής σημασίας για να επιτύχει ο κόσμος καθαρές μηδενικές εκπομπές μέχρι το 2050, και μέρος αυτής θα πρέπει να είναι η ενίσχυση της βιωσιμότητας των υφιστάμενων ορυκτών καυσίμων.
Εξάλλου, τα ορυκτά καύσιμα θα παραμείνουν βασικό συστατικό της παγκόσμιας ενεργειακής εξίσωσης για τις επόμενες τρεις δεκαετίες.
Από οικονομικής άποψης, αν οι ροές κεφαλαίων επίδειξης συνεχίσουν με τον ίδιο ρυθμό, υπάρχει η πραγματική προοπτική να σκάσει η φούσκα των ESG με τον ίδιο τρόπο που έχουμε δει παρόμοια επεισόδια να τελειώνουν στις αγορές τεχνολογίας και ακινήτων.
Τελικά, «μια επιτυχημένη μετάβαση στην καθαρή ενέργεια είναι μια μετάβαση που είναι οικονομικά αποδοτική και προσιτή σε όλους. Είναι ζωτικής σημασίας τα τρισεκατομμύρια δολάρια που επενδύουμε συλλογικά στη μετάβαση να υπόκεινται στην ίδια πειθαρχία που εφαρμόζουμε σε κάθε επιχειρηματική πρωτοβουλία που ελπίζουμε να επιβιώσει» επισημαίνουν οι ίδιες πηγές.
Ο μεγάλος όγκος κεφαλαίων προς ESG δεν αποτελεί από μόνο του κίνδυνο - αλλά οι μεγάλες ροές κεφαλαίων χωρίς την παραδοσιακή επενδυτική αυστηρότητα και πειθαρχία μπορούν να βλάψουν τις χρηματοπιστωτικές αγορές δημιουργώντας φούσκες τιμών.