Μια νέα, ανησυχητική διάσταση στην παγκόσμια κρίση υγείας αναδεικνύει μεγάλη διεθνής μελέτη που δημοσιεύθηκε σήμερα, 2 Δεκεμβρίου 2025, προειδοποιώντας για μια «έρπουσα καταστροφή» που απειλεί τον πλανήτη. Σύμφωνα με την έρευνα, η οποία πραγματοποιήθηκε υπό την ηγεσία του The Global Health Network του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης και ανατέθηκε από το Wellcome Trust, η κλιματική αλλαγή, σε συνδυασμό με τη φτώχεια και την αντοχή στα φάρμακα, τροφοδοτεί μια ραγδαία αύξηση των λοιμωδών νοσημάτων παγκοσμίως.
.
Η μελέτη, που δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό Nature Scientific Reports, αποτελεί μία από τις μεγαλύτερες του είδους της, αντλώντας δεδομένα από 3.752 επαγγελματίες υγείας και ερευνητές σε 151 χώρες. Αξίζει να σημειωθεί ότι η συντριπτική πλειοψηφία των συμμετεχόντων (86,9%) προέρχεται από χώρες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος, δίνοντας φωνή στις περιοχές που βρίσκονται στην «πρώτη γραμμή» της κρίσης.
Το «σιωπηλό» τσουνάμι των ασθενειών
Σε αντίθεση με τον φόβο για μια ξαφνική πανδημία από έναν νέο ιό, η μελέτη υπογραμμίζει ότι ο επόμενος μεγάλος κίνδυνος για την παγκόσμια υγεία είναι η σταδιακή αλλά δραματική επιδείνωση γνωστών ασθενειών. Οι ειδικοί εντόπισαν ότι τα νοσήματα που μεταδίδονται από διαβιβαστές, όπως η ελονοσία και ο δάγκειος πυρετός, αποτελούν τις ταχύτερα κλιμακούμενες απειλές, ακολουθούμενες από τη φυματίωση και το HIV/AIDS.
«Η έρευνά μας δείχνει ξεκάθαρα ότι η επόμενη μεγάλη υγειονομική κρίση μπορεί να μην είναι ένα ξαφνικό νέο ξέσπασμα, αλλά η σταθερή επιδείνωση των "σιωπηλών ασθενειών" που συντομεύουν ζωές κάθε μέρα», δήλωσε η καθηγήτρια Trudie Lang, Διευθύντρια του The Global Health Network και κύρια συγγραφέας της μελέτης.
Οι τρεις «ιππότες» της κρίσης
Η έρευνα εντόπισε τρεις κύριους μοχλούς που επιταχύνουν αυτή την υγειονομική κρίση:
-
Κλιματική αλλαγή: Η αύξηση της θερμοκρασίας και οι μεταβολές στις βροχοπτώσεις επεκτείνουν τις περιοχές δράσης των κουνουπιών και άλλων φορέων, αυξάνοντας τους τόπους αναπαραγωγής τους.
-
Κοινωνικοοικονομική ανισότητα: Οι κακές συνθήκες διαβίωσης και η έλλειψη πρόσβασης σε υγειονομική περίθαλψη επιδεινώνουν την κατάσταση.
-
Μικροβιακή αντοχή: Η ανθεκτικότητα στα φάρμακα υπονομεύει τις θεραπείες για ένα ευρύ φάσμα λοιμώξεων παγκοσμίως.
Ανάγκη για άμεση δράση
Η Josie Golding, Επικεφαλής Επιδημιών και Επιδημιολογίας στο Wellcome, τόνισε την αλληλένδετη φύση του κλίματος και της υγείας: «Η κλιματική αλλαγή οδηγεί στην εξάπλωση των λοιμωδών νοσημάτων και χτυπά σκληρότερα τις κοινότητες που είναι λιγότερο ικανές να προσαρμοστούν. Χωρίς άμεση παγκόσμια δράση για το κλίμα και επενδύσεις σε καινοτόμες λύσεις, ασθένειες όπως η ελονοσία και ο δάγκειος πυρετός θα συνεχίσουν να αυξάνονται, θέτοντας σε κίνδυνο εκατομμύρια ζωές».
Οι συγγραφείς της μελέτης προειδοποιούν ότι ο κίνδυνος δεν θα εμφανιστεί ως μια δραματική έκρηξη, αλλά ως μια αργά εξελισσόμενη ανθρωπιστική καταστροφή, καθώς ενδημικές ασθένειες εξαπλώνονται σε νέες γεωγραφικές περιοχές, πιέζοντας τα συστήματα υγείας και τις οικονομίες. Η λύση, σύμφωνα με τη μελέτη, απαιτεί ενισχυμένη ετοιμότητα, διαρκή επένδυση στη διαγνωστική και την επιτήρηση, καθώς και δίκαιες ερευνητικές συνεργασίες που ενδυναμώνουν την τοπική ηγεσία στις πληττόμενες χώρες.
Η μελέτη, που δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό Nature Scientific Reports, αποτελεί μία από τις μεγαλύτερες του είδους της.