Καθώς η διεθνής κοινότητα συγκεντρώνεται στο Μπελέμ της Βραζιλίας για την COP30, η απουσία των Ηνωμένων Πολιτειών από τις επίσημες διαπραγματεύσεις διαμορφώνει ήδη τη δυναμική της συνόδου. Ο Λευκός Οίκος έχει γνωστοποιήσει ότι δεν θα αποστείλει υψηλόβαθμη πολιτική εκπροσώπηση, ως συνέχεια της απόφασης του προέδρου Ντόναλντ Τραμπ να αποχωρήσουν οι ΗΠΑ εκ νέου από τη Συμφωνία του Παρισιού. Ωστόσο, διπλωματικές πηγές αναφέρουν ότι η Ουάσιγκτον ενδέχεται να επιχειρήσει παρέμβαση στο παρασκήνιο, ασκώντας επιρροή χωρίς φυσική παρουσία.
.
Τρεις Ευρωπαίοι αξιωματούχοι δήλωσαν στο Reuters πως η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει καταρτίσει διαφορετικά σενάρια αντιμετώπισης: από την περίπτωση πλήρους απουσίας των ΗΠΑ, μέχρι το ενδεχόμενο να εμφανιστεί αργότερα διαπραγματευτική ομάδα με στόχο να μπλοκάρει συμφωνίες. Η ανησυχία της Ευρώπης δεν είναι αβάσιμη. Τον προηγούμενο μήνα, οι ΗΠΑ παρενέβησαν σε διαπραγματεύσεις του Διεθνούς Ναυτιλιακού Οργανισμού (IMO), απειλώντας με εμπορικά αντίποινα, βίζες και πρόσθετους δασμούς. Η πίεση αυτή οδήγησε ορισμένες χώρες σε υποχώρηση και καθυστέρησε τη συζήτηση για παγκόσμιο φόρο άνθρακα στη ναυτιλία.
Αντίστοιχος φόβος πλανάται και στη Βραζιλία: διπλωμάτες από μικρά κράτη-νησιά εκφράζουν ανησυχία ότι η απειλή εμπορικών κυρώσεων μπορεί να επηρεάσει τη στάση τους. «Κάποια κράτη ίσως αυτολογοκριθούν πριν καν αρχίσει η συζήτηση», ανέφερε ένας από αυτούς, μιλώντας υπό ανωνυμία.
Σε αυτό το κενό επιρροής, η Ευρωπαϊκή Ένωση εμφανίζεται αποφασισμένη να λειτουργήσει ως σταθεροποιητικός παράγοντας. Ευρωπαίος αξιωματούχος δήλωσε πως στόχος είναι να διατηρηθεί ενότητα απέναντι σε οποιαδήποτε προσπάθεια υπονόμευσης της Συμφωνίας του Παρισιού: «Το COP30 δεν μπορεί να γίνει πεδίο άσκησης γεωπολιτικών πιέσεων».
Την ίδια στιγμή, η Κίνα ενισχύει τον ρόλο της ως υποστηρικτής της πολυμερούς συνεργασίας. Ο Κινέζος αντιπρόεδρος Ντινγκ Σουεσιάνγκ κάλεσε σε «αληθινή πολυμέρεια», ζητώντας την άρση εμπορικών εμποδίων που καθυστερούν την ενεργειακή μετάβαση. Το Πεκίνο διαθέτει οικονομικό ενδιαφέρον για την επιτάχυνση της πράσινης τεχνολογίας, καθώς κυριαρχεί στην παγκόσμια παραγωγή φωτοβολταϊκών και μπαταριών.
Παρά τις εντάσεις, το COP30 έχει κρίσιμες αποφάσεις μπροστά του: νέα εθνικά σχέδια μείωσης εκπομπών (NDCs), χρηματοδότηση για αναπτυσσόμενες οικονομίες και προώθηση της μετάβασης μακριά από τα ορυκτά καύσιμα. Για πολλές χώρες, το αποτέλεσμα της συνόδου δεν αφορά μόνο το πολιτικό κόστος — αφορά το μέλλον τους υπό τις επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης.
Παρά τη «σιωπηρή» παρουσία των ΗΠΑ, η διεθνής κοινότητα καλείται να αποδείξει ότι η πολυμερής διαδικασία μπορεί να προχωρήσει χωρίς τον μεγαλύτερο ιστορικό ρυπαντή του πλανήτη. Όπως σημείωσε Ευρωπαίος διπλωμάτης, «η μάχη κατά της κλιματικής κρίσης δεν μπορεί να μπει σε παύση επειδή κάποιος αποφάσισε να αποχωρήσει από το τραπέζι».
Πηγή: Reuters
Ωστόσο, διπλωματικές πηγές αναφέρουν ότι η Ουάσιγκτον ενδέχεται να επιχειρήσει παρέμβαση στο παρασκήνιο, ασκώντας επιρροή χωρίς φυσική παρουσία.