To Μπελέμ της Βραζιλίας θα γίνει το επίκεντρο της παγκόσμιας πολιτικής για το κλίμα. Το COP30, η 30ή διάσκεψη του ΟΗΕ για την κλιματική αλλαγή, συγκαλεί σχεδόν όλες τις κυβερνήσεις του κόσμου σε μια στιγμή όπου οι επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης εντείνονται, ενώ η διεθνής πολιτική σκηνή αποσταθεροποιείται από πολέμους, πληθωρισμό, ενεργειακή αβεβαιότητα και την επιστροφή των ΗΠΑ σε σκληρή κλιματική αδράνεια.
.
Η κορυφαία δοκιμασία του COP30 είναι οι νέες Nationally Determined Contributions (NDCs) — τα εθνικά σχέδια που καθορίζουν πώς κάθε χώρα θα μειώσει τις εκπομπές της. Μόνο το 5% των κρατών κατέθεσε έγκαιρα τα νέα σχέδιά του. Η Κίνα και η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν έχουν ακόμη υποβάλει.
Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία, αν υλοποιηθούν τα σημερινά NDCs, οι παγκόσμιες εκπομπές θα μειωθούν μόλις 5,9% έως το 2030. Οι επιστήμονες προειδοποιούν ότι για να αποφευχθεί η υπέρβαση του ορίου του 1,5°C, απαιτείται μείωση 43%.
Στο τραπέζι βρίσκονται τρεις κρίσιμες θεματικές:
-
Κλιματική χρηματοδότηση: στο COP29 συμφωνήθηκε στόχος 1,3 τρισ. δολαρίων ετησίως προς αναπτυσσόμενες χώρες έως το 2035. Ο οδικός χάρτης «Baku to Belém» θα παρουσιαστεί τώρα.
-
Προσαρμογή / ανθεκτικότητα: οι κυβερνήσεις πρέπει να συμφωνήσουν μετρήσιμους δείκτες προόδου και πιθανό νέο χρηματοδοτικό στόχο.
-
Ενεργειακή μετάβαση: μετά το COP28, όπου καταγράφηκε για πρώτη φορά δέσμευση απεξάρτησης από τα ορυκτά καύσιμα, η Βραζιλία θέλει τώρα έναν διεθνή «οδικό χάρτη για δίκαιη μετάβαση».
Το πολιτικό σκηνικό περιπλέκεται από την απόφαση του προέδρου των ΗΠΑ να αποσύρει ξανά τη χώρα από τη Συμφωνία του Παρισιού. Η αποχώρηση του δεύτερου μεγαλύτερου ρυπαντή και της μεγαλύτερης οικονομίας αποδυναμώνει την παγκόσμια πίεση για φιλόδοξους στόχους και περιορίζει τη ροή χρηματοδότησης προς τις πιο ευάλωτες χώρες.
Το COP30 θα γίνει για πρώτη φορά στον Αμαζόνιο. Η επιλογή της Βραζιλίας στέλνει μήνυμα: η προστασία των τροπικών δασών είναι πλέον πυλώνας της παγκόσμιας κλιματικής πολιτικής. Αλλά έργα υποδομών, αμφιλεγόμενες άδειες γεωτρήσεων και προβλήματα χωρητικότητας προκαλούν ερωτήματα για την εικόνα «πράσινου ηγέτη» που επιδιώκει η κυβέρνηση Λούλα.
Αν το COP28 ήταν η διάσκεψη των εξαγγελιών, το COP30 είναι η διάσκεψη των αποδείξεων.
Τα νέα NDCs θα δείξουν αν οι κυβερνήσεις είναι έτοιμες να κάνουν αυτό που υπόσχονται.
Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία, αν υλοποιηθούν τα σημερινά NDCs, οι παγκόσμιες εκπομπές θα μειωθούν μόλις 5,9% έως το 2030.