Τον Απρίλιο του 2025, η Ευρωπαϊκή Ένωση έκανε μια σημαντική στροφή στη ρυθμιστική της ατζέντα για τη βιωσιμότητα, αποφασίζοντας το "Stop-the-Clock". Στο πλαίσιο της ευρύτερης πρωτοβουλίας Omnibus για τη μείωση των διοικητικών επιβαρύνσεων, η εφαρμογή της Οδηγίας για την Εταιρική Αναφορά Βιωσιμότητας (CSRD) αναβλήθηκε για πολλές επιχειρήσεις για δύο χρόνια. Σε πρώτη φάση, αυτό φάνηκε ως μια ανακούφιση για τις εταιρείες που προσπαθούσαν να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις σύνθετης αναφοράς.
Ωστόσο, η πραγματικότητα της αγοράς είναι διαφορετική. Οι πιέσεις από επενδυτές, χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, αλυσίδες εφοδιασμού και ευαισθητοποιημένους καταναλωτές καθιστούν τις καθυστερήσεις της νομοθεσίας ουσιαστικά άνευ σημασίας. Η ανάγκη για διαφάνεια και αξιολόγηση ESG έχει πλέον ενσωματωθεί στις καθημερινές επιχειρηματικές απαιτήσεις.
Αναγνωρίζοντας αυτό το περιβάλλον, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και η EFRAG παρουσίασαν ένα νέο εργαλείο: το Πρότυπο Εθελοντικής Αναφοράς Βιωσιμότητας για Μικρομεσαίες Επιχειρήσεις (VSME). Πρόκειται για ένα απλοποιημένο, ευέλικτο πλαίσιο αναφοράς, προσαρμοσμένο στις ανάγκες των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων (ΜΜΕ) που αντιλαμβάνονται τη στρατηγική αξία της βιωσιμότητας και είναι πρόθυμες να προχωρήσουν – ανεξάρτητα από τις νομικές υποχρεώσεις.
Στρατηγικά Οφέλη από τις Εθελοντικές Αναφορές ESG
1. Ενισχυμένη Πρόσβαση σε Κεφάλαια και Συμμόρφωση με τις Απαιτήσεις του Χρηματοπιστωτικού Τομέα
Τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα ενσωματώνουν με γρήγορους ρυθμούς τα κριτήρια ESG σε όλες τις διαδικασίες τους. Η Τράπεζα, ο επενδυτής ή το ταμείο που θα χρηματοδοτήσει μια επιχείρηση σήμερα, αξιολογεί πλέον και τις περιβαλλοντικές και κοινωνικές της επιδόσεις. Οι ρυθμιστικές αρχές όπως η ΕΚΤ απαιτεί από τους χρηματοδότες να γνωρίζουν και να αναφέρουν τη βιωσιμότητα των χαρτοφυλακίων τους – δηλαδή των ίδιων των επιχειρήσεων που χρηματοδοτούν.
Επομένως, οι εταιρείες που εφαρμόζουν εθελοντικά αναφορές ESG, με πρότυπα όπως το GRI, SASB αλλά ακόμα και μέσω του απλοποιημένου VSME, εμφανίζονται ως λιγότερο ριψοκίνδυνες, πιο υπεύθυνες και συνεπώς πιο ελκυστικές για κεφάλαια. Το ESG γίνεται έτσι εργαλείο βελτίωσης των χρηματοδοτικών όρων και της πρόσβασης σε νέες μορφές επένδυσης.
2. Ενίσχυση της Θέσης στην Αλυσίδα Αξίας και Συνεργασία με Μεγαλύτερους Πελάτες
Οι μεγάλες εταιρείες που υπόκεινται στην CSRD ή άλλες ρυθμίσεις βιωσιμότητας απαιτούν πλέον ανάλογη διαφάνεια και από τους προμηθευτές τους. Για τις επιχειρήσεις αυτές, η βιωσιμότητα δεν περιορίζεται εσωτερικά – διατρέχει όλη την αλυσίδα αξίας τους.
Έτσι, οι ΜΜΕ που δεν μπορούν να παρουσιάσουν ESG πληροφορίες κινδυνεύουν να βγουν εκτός διαγωνιστικών διαδικασιών ή προμηθευτικών σχέσεων. Αντίθετα, οι εταιρείες που εφαρμόζουν έστω και εθελοντικά αναφορές ESG, εδραιώνουν τη θέση τους ως υπεύθυνοι συνεργάτες και κερδίζουν πρόσβαση σε νέες εμπορικές σχέσεις με μεγάλες επιχειρήσεις που επιδιώκουν συμμόρφωση στις ίδιες υποχρεώσεις.
3. Λειτουργική Αποδοτικότητα και Μείωση Κόστους
Η έκθεση ESG οδηγεί σε εσωτερική αποτίμηση της επιχείρησης: πού υπάρχουν περιβαλλοντικές επιβαρύνσεις, ποιοι είναι οι κοινωνικοί δείκτες, ποια η ενεργειακή κατανάλωση. Συχνά, μέσα από αυτή τη διαδικασία, εντοπίζονται δυσλειτουργίες και περιθώρια βελτίωσης. Η εξοικονόμηση ενέργειας, η μείωση αποβλήτων ή η βελτίωση των συνθηκών εργασίας οδηγούν σε άμεσο επιχειρηματικό όφελος και οικονομίες κλίμακας.
Επιπλέον, η ESG προσέγγιση ενισχύει τον μακροπρόθεσμο στρατηγικό σχεδιασμό, αποτρέποντας μελλοντικά κόστη και κινδύνους.
4. Ενίσχυση Σχέσεων με Ενδιαφερόμενα Μέρη
Η διαφάνεια χτίζει εμπιστοσύνη. Όταν μια εταιρεία είναι ανοιχτή στις περιβαλλοντικές και κοινωνικές της επιπτώσεις, αυτό εκτιμάται από εργαζομένους, πελάτες, τοπικές κοινωνίες και άλλα ενδιαφερόμενα μέρη.
Ιδιαίτερα οι νέες γενιές εργαζομένων και καταναλωτών αναζητούν εταιρείες με αξίες. Η εθελοντική αναφορά ESG ενισχύει τη φήμη της επιχείρησης, προσελκύει ταλέντο και ενδυναμώνει τη σχέση με τους πελάτες της.
5. Προετοιμασία για Μελλοντικές Ρυθμίσεις
Η καθυστέρηση στην εφαρμογή της CSRD δεν σημαίνει αλλαγή πορείας. Η Ευρωπαϊκή Ένωση παραμένει σταθερή στη στρατηγική της για μεγαλύτερη διαφάνεια και βιωσιμότητα. Η εθελοντική αναφορά σήμερα, επιτρέπει σε μια επιχείρηση να προετοιμαστεί χωρίς την πίεση του χρόνου, να οργανώσει τις διαδικασίες της και να είναι έτοιμη όταν οι υποχρεώσεις καταστούν υποχρεωτικές.
Η πρόωρη ετοιμότητα μειώνει κινδύνους μη συμμόρφωσης και προστατεύει από απώλειες φήμης ή έκτακτα κόστη συμμόρφωσης.
6. Εναρμόνιση με Διεθνείς Στόχους Βιωσιμότητας
Η εθελοντική αναφορά ESG επιτρέπει στις επιχειρήσεις να ευθυγραμμιστούν με διεθνή πρότυπα όπως οι Στόχοι Βιώσιμης Ανάπτυξης του ΟΗΕ (SDGs), το TCFD και οι επιστημονικά τεκμηριωμένοι στόχοι για το κλίμα. Αυτή η ευθυγράμμιση ενισχύει την εξωστρέφεια, τη συμμετοχή σε διεθνή προγράμματα και την ανταγωνιστικότητα σε δημόσιους και ιδιωτικούς διαγωνισμούς.
Μια Στιγμή Στρατηγικής Διαύγειας
Η προσωρινή αναστολή της CSRD μπορεί να δίνει περιθώριο αναπνοής, αλλά δεν αλλάζει την κατεύθυνση. Η βιωσιμότητα, η διαφάνεια και η κοινωνική υπευθυνότητα είναι πλέον βασικά χαρακτηριστικά των επιχειρήσεων που θέλουν να επιβιώσουν και να ηγηθούν.
Η εθελοντική αναφορά ESG δεν είναι βάρος — είναι στρατηγικό πλεονέκτημα. Επιτρέπει την ενίσχυση της θέσης στην αγορά, την εμβάθυνση της εμπιστοσύνης, τη βελτίωση της αποδοτικότητας και την ανθεκτικότητα σε ένα περιβάλλον γεμάτο προκλήσεις.
Όσοι προχωρήσουν σήμερα, θα είναι οι ηγέτες του αύριο.
Πηγή: Capital.gr
Τάσος Νικολάου, Διευθύνων Σύμβουλος της Net Zero Analytics
