Σε νέα φάση απλοποίησης της ευρωπαϊκής περιβαλλοντικής νομοθεσίας προχωρά η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, με στόχο τη μείωση της γραφειοκρατίας για τις επιχειρήσεις, σύμφωνα με προσχέδιο εγγράφου που είδε το Reuters. Η πρόταση, η οποία αναμένεται να δημοσιευθεί επίσημα την Τετάρτη, εντάσσεται στο ευρύτερο «πακέτο omnibus» της ΕΕ για τη χαλάρωση ρυθμιστικών απαιτήσεων που, όπως υποστηρίζουν βιομηχανικοί φορείς, περιορίζουν την ανταγωνιστικότητα και την κερδοφορία.
.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση διαθέτει από τα αυστηρότερα περιβαλλοντικά κανονιστικά πλαίσια παγκοσμίως, καλύπτοντας από τις εκπομπές CO₂ και την ποιότητα των υδάτων έως τους περιορισμούς σε επικίνδυνες χημικές ουσίες. Ωστόσο, στο νέο σχέδιο, η Κομισιόν προτείνει να περιοριστούν ορισμένες από τις υποχρεώσεις αναφοράς για τη ρύπανση και τα απόβλητα, ιδίως για βιομηχανικές μονάδες και αγροκτηνοτροφικές εγκαταστάσεις.
Συγκεκριμένα, η Επιτροπή εισηγείται την κατάργηση της υποχρέωσης κάθε μεμονωμένης βιομηχανικής μονάδας ή κτηνοτροφικής εκμετάλλευσης να διαθέτει αυτόνομο «σύστημα περιβαλλοντικής διαχείρισης» (Environmental Management System – EMS). Αντί αυτού, οι επιχειρήσεις θα μπορούν να εφαρμόζουν ένα ενιαίο, πιο «ελαφρύ» σύστημα που θα καλύπτει όλες τις εγκαταστάσεις τους, γεγονός που καταργεί και επιμέρους απαιτήσεις, όπως η αναλυτική γνωστοποίηση της χρήσης επικίνδυνων χημικών ανά μονάδα.
Παράλληλα, το προσχέδιο προβλέπει την κατάργηση της υποχρέωσης για ύπαρξη «σχεδίου μετασχηματισμού», με το οποίο οι βιομηχανικές εγκαταστάσεις έπρεπε να αποδεικνύουν την ευθυγράμμισή τους με τους κλιματικούς στόχους της ΕΕ. Στον αγροτοκτηνοτροφικό τομέα, οι μονάδες εκτροφής ζώων και ιχθυοκαλλιέργειας θα απαλλαγούν από την υποχρέωση αναφοράς της κατανάλωσης νερού και ενέργειας, ενώ άλλες προβλέψεις αφορούν την απλοποίηση των περιβαλλοντικών εκτιμήσεων για βιομηχανικά και ενεργειακά έργα.
Σύμφωνα με το έγγραφο, το πακέτο απλοποίησης αποσκοπεί στο να διασφαλίσει ότι οι περιβαλλοντικοί στόχοι της ΕΕ θα επιτυγχάνονται «με πιο αποδοτικό, λιγότερο δαπανηρό και πιο έξυπνο τρόπο». Εκπρόσωπος της Κομισιόν απέφυγε να σχολιάσει το προσχέδιο, επισημαίνοντας ότι το περιεχόμενό του ενδέχεται να αλλάξει πριν από τη δημοσίευση. Σε κάθε περίπτωση, οι προτάσεις θα χρειαστούν την έγκριση των κρατών-μελών και του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για να τεθούν σε ισχύ.
Η Επιτροπή εκτιμά ότι, συνολικά, τα μέτρα θα μπορούσαν να μειώσουν το διοικητικό κόστος για τις επιχειρήσεις κατά περίπου 1 δισ. ευρώ ετησίως. Στόχος των Βρυξελλών είναι η μείωση των υποχρεώσεων αναφοράς για τις εταιρείες κατά 25% έως το 2029, σε ένα περιβάλλον αυξανόμενων πιέσεων από κυβερνήσεις και επιχειρηματικούς φορείς για «χαλάρωση» των πράσινων κανόνων, ώστε η ευρωπαϊκή οικονομία να μπορέσει να ανταγωνιστεί την Κίνα και τις ΗΠΑ.
Ήδη μέσα στο 2025, η ΕΕ έχει καθυστερήσει την εφαρμογή του κανονισμού για την αποψίλωση των δασών, έχει εξαιρέσει χιλιάδες επιχειρήσεις από υποχρεώσεις αναφοράς βιωσιμότητας και δέουσας επιμέλειας και έχει αποδυναμώσει τις «πράσινες» προϋποθέσεις των αγροτικών επιδοτήσεων. Οι επιλογές αυτές έχουν προκαλέσει έντονες αντιδράσεις από περιβαλλοντικές οργανώσεις, αλλά και από θεσμικούς επενδυτές, οι οποίοι προειδοποιούν ότι η αποδυνάμωση των κανόνων αυξάνει τους κινδύνους από την κλιματική αλλαγή και δυσχεραίνει τη διοχέτευση κεφαλαίων προς την πράσινη μετάβαση.
Αν και η ΕΕ επιμένει ότι οι βασικοί κλιματικοί στόχοι της παραμένουν αμετάβλητοι, οι πολιτικές πιέσεις για περαιτέρω χαλάρωση είναι έντονες. Στο επίκεντρο βρίσκονται, μεταξύ άλλων, μέτρα για τη μείωση των εκπομπών CO₂, όπως η προγραμματισμένη απαγόρευση πώλησης νέων αυτοκινήτων με κινητήρες εσωτερικής καύσης από το 2035 – ένα ακόμη πεδίο όπου η «πράσινη φιλοδοξία» της Ευρώπης δοκιμάζεται απέναντι στην πολιτική και οικονομική πραγματικότητα.
Πηγή: Reuters
Η πρόταση, εντάσσεται στο ευρύτερο «πακέτο omnibus» της ΕΕ για τη χαλάρωση ρυθμιστικών απαιτήσεων που, όπως υποστηρίζουν βιομηχανικοί φορείς, περιορίζουν την ανταγωνιστικότητα και την κερδοφορία.