Οι Μικρές και Μεσαίες Επιχειρήσεις (ΜμΕ) μπορούν να κερδίσουν πραγματικά οφέλη με την προληπτική αξιολόγηση των επιπτώσεών, των κινδύνων και των ευκαιριών τους (IRO) βάσει της νέας Ευρωπαϊκής Οδηγίας για την Εταιρική Βιωσιμότητα (CSRD) και των συναφών Ευρωπαϊκών Προτύπων Αναφοράς Βιωσιμότητας (ESRS).
.
Η σχετικότητα για τις ΜμΕ προκύπτει από το γεγονός ότι η CSRD εισάγει έναν ολοκληρωμένο μηχανισμό που απαιτεί από τις μεγάλες εταιρείες να αξιολογούν όχι μόνο τις δικές τους δραστηριότητες αλλά και τις επιπτώσεις και τους κινδύνους σε όλη την αλυσίδα αξίας τους, συμπεριλαμβανομένων των upstream και downstream δραστηριοτήτων. Κατά συνέπεια, οι μεγάλες εταιρείες θα αρχίσουν να απαιτούν από τους προμηθευτές τους, συμπεριλαμβανομένων των ΜμΕ, να παρέχουν δεδομένα και πληροφορίες σχετικά με τη βιωσιμότητα για να συμμορφωθούν με τις υποχρεώσεις τους για τις απαιτούμενες αναφορές.
Αυτό σημαίνει ότι οι ΜμΕ θα χρειαστεί να συλλέξουν, να παρακολουθούν και να αναφέρουν τις πρακτικές και τις επιπτώσεις τους σε θέματα βιωσιμότητας. Επομένως, αν είστε ΜμΕ που συναλλάσσεται με μεγάλες εταιρείες, σύντομα θα χρειαστεί να αξιολογήσετε και να αναφέρετε τις επιπτώσεις και τους κινδύνους σας στους επιχειρηματικούς σας συνεργάτες.
Τα καλά νέα είναι ότι η εθελοντική συμμόρφωση προσφέρει απτά πλεονεκτήματα για τις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις.
Ο Μεγάλος Κινητήρας της Αλλαγής – Η Οικονομική Δραστηριότητα
Κάθε επιχείρηση, είτε το συνειδητοποιεί είτε όχι, έχει άμεσες ή έΜμΕσες επιπτώσεις στο περιβάλλον και τους ανθρώπους. Και καθώς η φύση υποβαθμίζεται, μειώνεται και η ικανότητά της να παρέχει τις βασικές υπηρεσίες που χρειάζονται οι επιχειρήσεις, από το καθαρό νερό έως τις πρώτες ύλες. Πολλές εταιρείες δεν γνωρίζουν το περιβαλλοντικό τους αποτύπωμα και πώς αυτό επηρεάζει τα οικονομικά τους. Λείπουν τα εργαλεία για να ανιχνεύσουν, να μετρήσουν και να αντιμετωπίσουν τις επιπτώσεις τους στη φύση και τους ανθρώπους. Αυτό όχι μόνο απειλεί τον πλανήτη μας, αλλά και την ίδια τη βιωσιμότητα αυτών των επιχειρήσεων μακροπρόθεσμα.
Επομένως, είναι κρίσιμο να αξιολογούνται οι επιπτώσεις, οι κίνδυνοι και οι ευκαιρίες για να διασφαλιστεί ότι οι οικονομικές δραστηριότητες ελαχιστοποιούν τις αρνητικές επιπτώσεις τους στο φυσικό περιβάλλον και τους ανθρώπους. Η αναγνώριση του πώς οι περιβαλλοντικές αλλαγές θα μπορούσαν να δημιουργήσουν οικονομικούς κινδύνους για τις επιχειρηματικές δραστηριότητες είναι επίσης κρίσιμη. Κάθε εταιρεία έχει ρόλο στη μείωση της απώλειας βιοποικιλότητας και στη διατήρηση ποιοτικών υπηρεσιών οικοσυστήματος.
Το Τέλος της Εποχής του Greenwashing
Η εποχή του "Greenwashing" εμφανίστηκε ως υποπροϊόν του αυξανόμενου περιβαλλοντικού κινήματος και της αυξανόμενης δημόσιας ανησυχίας για το περιβάλλον που ξεκίνησε στο δεύτερο μισό του 20ού αιώνα. Καθώς οι καταναλωτές έγιναν πιο περιβαλλοντικά συνειδητοί, ορισμένες επιχειρήσεις είδαν την ευκαιρία να εκμεταλλευτούν αυτή την τάση διαφημίζοντας τα προϊόντα και τις υπηρεσίες τους ως "πράσινα" ή φιλικά προς το περιβάλλον, χωρίς να κάνουν σημαντικές προσπάθειες για τη μείωση του περιβαλλοντικού τους αποτυπώματος.
Διάφοροι νόμοι και οδηγίες έχουν εισαχθεί για την καταπολέμηση του "Greenwashing" απαιτώντας μεγαλύτερη διαφάνεια και τεκμηρίωση των περιβαλλοντικών ισχυρισμών. Ωστόσο, παρόλα αυτά τα πλαίσια και τους κανονισμούς, ήταν πολύ εύκολο να παρουσιάζονται οι εταιρείες ως "πράσινες" στα χαρτιά και στις διαφημιστικές καμπάνιες.
Η Οδηγία για την Εταιρική Βιωσιμότητα (CSRD)
Η CSRD είναι πιο περιεκτική από την προηγούμενη οδηγία για την αναφορά βιωσιμότητας, την Οδηγία για τις Μη Χρηματοοικονομικές Αναφορές (NFRD). Το νέο πρότυπο θεωρείται σημαντικό βήμα για την αντιμετώπιση του "Greenwashing" και την ανάληψη δράσεων από τις εταιρείες για την αντιμετώπιση του αντίκτυπου στο περιβάλλον και της απώλειας βιοποικιλότητας και οικοσυστημάτων.
Απαιτήσεις Επαλήθευσης.
Σύμφωνα με την CSRD, οι εταιρείες θα πρέπει να έχουν τα δεδομένα βιωσιμότητας τους ελεγχόμενα, παρέχοντας έναν εξωτερικό έλεγχο για την ακρίβεια των δεδομένων. Αυτό είναι μια σημαντική αλλαγή σε σχέση με την NFRD, η οποία δεν απαιτούσε τέτοια επαλήθευση.
Επηρεάζει περισσότερες εταιρείες
Η νέα οδηγία θα επηρεάσει περισσότερες εταιρείες από την NFRD. Αντί για τις προηγούμενες 11.000 μεγάλες εταιρείες, τώρα 50.000 μεγάλες εταιρείες πρέπει να συμμορφωθούν, και όπως αναφέρθηκε προηγουμένως, το ίδιο ισχύει και για τις εταιρείες στην αλυσίδα αξίας τους. Εκτιμάται ότι ο συνολικός αριθμός των εταιρειών που θα χρειαστεί να ξεκινήσουν την αξιολόγηση και αναφορά τα επόμενα χρόνια ανέρχεται σε 2,5 εκατομμύρια εταιρείες μόνο στην Ευρώπη.
Διπλή Ουσιαστικότητα
Η CSRD δίνει έμφαση στην "διπλή ουσιαστικότητα", που σημαίνει ότι οι εταιρείες πρέπει να αναφέρουν το πώς τα ζητήματα βιωσιμότητας επηρεάζουν την επιχείρησή τους (χρηματοοικονομική ουσιαστικότητα) και επίσης τον αντίκτυπο που έχει η επιχείρησή τους στους ανθρώπους και το περιβάλλον (Περιβαλλοντική και Κοινωνική ουσιαστικότητα).
Αντιμετωπίζει όλη την αλυσίδα αξίας
Αυτό που κάνει την CSRD ιδιαίτερα επιδραστική είναι το γεγονός ότι οι εταιρείες πρέπει να αξιολογούν όχι μόνο τις δικές τους δραστηριότητες αλλά και τις upstream και downstream αλυσίδες αξίας. Και αυτό είναι που καθιστά τη νέα οδηγία σχετική και για τις ΜμΕ.
Βιώσιμη Επένδυση
Οι επενδυτές θα μπορούν να έχουν μια πιο βαθιά εικόνα της εταιρείας και να μπορούν να επενδύουν πιο βιώσιμα, καθώς οι εταιρείες μπορούν να συγκρίνονται με πιο αξιόπιστο τρόπο.
Ευθυγράμμιση με τα Διεθνή Πρότυπα
Η CSRD έχει σχεδιαστεί για να ευθυγραμμίζεται με διεθνείς πρωτοβουλίες αναφοράς, όπως η GRI, που θα βοηθήσει στην εναρμόνιση των πρακτικών αναφοράς και στη μείωση του κινδύνου "Greenwashing".
Αυτά τα χαρακτηριστικά στοχεύουν να κάνουν πιο δύσκολη την εμπλοκή των εταιρειών σε "Greenwashing" βελτιώνοντας την ποιότητα, τη συγκρισιμότητα και την αξιοπιστία των αναφορών βιωσιμότητας. Δημιουργώντας ένα πιο τυποποιημένο και αυστηρό πλαίσιο αναφοράς, η CSRD στοχεύει να διασφαλίσει ότι οι δημοσιεύσεις βιωσιμότητας των εταιρειών υποστηρίζονται από δεδομένα που έχουν υποβληθεί σε εξωτερική επαλήθευση.
Ευρωπαϊκά Πρότυπα Αναφοράς Βιωσιμότητας (ESRS)
Η CSRD έχει εισάγει ενιαίο τρόπο αναφοράς με διάφορα συνοδευτικά πρότυπα με την ονομασία Ευρωπαϊκά Πρότυπα Αναφοράς Βιωσιμότητας (ESRS), που δημιουργήθηκαν από την Ευρωπαϊκή Συμβουλευτική Ομάδα για τις Χρηματοοικονομικές Αναφορές (EFRAG). Όλα τα πρότυπα υποθέτουν ότι η επιχείρηση εκτελεί Αξιολόγηση Διπλής Ουσιαστικότητας για τον εντοπισμό των διαφόρων θεμάτων βιωσιμότητας που πρέπει να συμπεριληφθούν στη στρατηγική και στις δραστηριότητες της επιχείρησης, προετοιμάζοντας τελικά τις επιχειρήσεις για μηδενικές εκπομπές άνθρακα έως το 2050.
EU Taxonomy
Ο Κανονισμός του EU Taxonomy είναι ένα νέο σύστημα που βοηθά την Ευρωπαϊκή Ένωση να επιτύχει τους περιβαλλοντικούς της στόχους, συμπεριλαμβανομένης της πρόληψης του "Greenwashing" και της επίτευξης κλιματικής ουδετερότητας έως το 2050. Είναι ένα εργαλείο ταξινόμησης που καθιστά ευκολότερη την κατανόηση των επιχειρηματικών δραστηριοτήτων που είναι φιλικές προς το περιβάλλον. Καθοδηγεί επίσης τις επενδύσεις προς αυτές τις βιώσιμες δραστηριότητες. Στην καρδιά του Κανονισμού Ταξινόμησης βρίσκεται ο ορισμός του τι θεωρείται βιώσιμη οικονομική δραστηριότητα. Για να θεωρηθεί βιώσιμη, μια δραστηριότητα πρέπει:
-Να συμβάλλει στην επίτευξη ενός ή περισσότερων από τους έξι περιβαλλοντικούς στόχους της Ταξινόμησης και
-Να μην βλάπτει τους υπόλοιπους στόχους, ενώ παράλληλα να σέβεται τα ανθρώπινα και εργασιακά δικαιώματα.
Οι έξι περιβαλλοντικοί στόχοι της Ταξινόμησης είναι: 1. Μείωση της κλιματικής αλλαγής, 2. Προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή, 3. Βιώσιμη χρήση και προστασία των υδάτων και των θαλάσσιων πόρων, 4. Μετάβαση σε κυκλική οικονομία, 5. Πρόληψη και έλεγχος της ρύπανσης, 6. Προστασία και αποκατάσταση της βιοποικιλότητας και των οικοσυστημάτων.
Αν συγκρίνετε αυτή τη λίστα με τα θέματα των ESRS, θα δείτε ότι υπάρχει 100% επικάλυψη. Αυτό δεν είναι σύμπτωση, η CSRD δημιουργήθηκε με γνώμονα ότι οι εταιρείες πρέπει να γνωστοποιούν το πόσο καλά ευθυγραμμίζονται οι δραστηριότητές τους με τα πρότυπα της Ταξινόμησης. Με την CSRD, οι μεγάλες εταιρείες υποχρεούνται να γνωστοποιούν τις πρακτικές βιωσιμότητας τους, που περιλαμβάνουν την αναφορά της ευθυγράμμισης τους με την Ευρωπαϊκή Ταξινόμηση. Οι ΜμΕ, ως μέρος της αλυσίδας αξίας, θα χρειαστεί επίσης να ευθυγραμμίσουν τις πρακτικές τους για να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις των πελατών τους.
Πώς μπορούν να ωφεληθούν οι ΜμΕ από όλα αυτά;
Όπως αναφέρθηκε παραπάνω, η CSRD, τα ESRS και το EU Taxonomy δημιουργήθηκαν για να επιτύχουν τον στόχο της ΕΕ για μια κλιματικά ουδέτερη οικονομία και να διασφαλίσουν ότι οι οικονομικές δραστηριότητες δεν θα προκαλέσουν αρνητικές επιπτώσεις στους μηχανισμούς υποστήριξης της ευημερίας μας και της οικονομίας: το κλίμα, τα ζώντα οικοσυστήματα και τη βιοποικιλότητα. Οι πρώτοι που πρέπει να δράσουν είναι οι εταιρείες του χρηματοπιστωτικού τομέα και οι μεγάλες εταιρείες.
Αλλά, για να εξασφαλίσουν τη συμμόρφωση με την CSRD και να διαχειριστούν τους κινδύνους, οι μεγάλες εταιρείες θα θέσουν υψηλότερα πρότυπα βιωσιμότητας για τους προμηθευτές τους στην αλυσίδα αξίας. Επομένως, οι ΜμΕ θα χρειαστεί να υιοθετήσουν βιώσιμες πρακτικές, να προμηθεύονται βιώσιμα και να διασφαλίζουν ηθικές εργασιακές πρακτικές για να συνεχίσουν τις επιχειρηματικές τους σχέσεις με αυτές τις μεγαλύτερες οντότητες.
Η αντιμετώπιση αυτών των θεμάτων σίγουρα δεν είναι το ευκολότερο πράγμα. Ωστόσο, υπάρχουν σαφή οφέλη όχι μόνο για τις μεγάλες εταιρείες αλλά και για τις ΜμΕ που έχουν αποφασίσει να ακολουθήσουν την διαδικασία αξιολόγησης βιωσιμότητας. Πώς;
Οι ΜμΕ μπορούν να ωφεληθούν έΜμΕσα με διάφορους τρόπους, ας δούμε μερικούς από αυτούς:
Ανταγωνιστικό Πλεονέκτημα
Οι ΜμΕ που υιοθετούν προληπτικά βιώσιμες πρακτικές και μπορούν να αποδείξουν τη δέσμευσή τους στη βιωσιμότητα θα έχουν σημαντικό ανταγωνιστικό πλεονέκτημα. Θα αποδεικνύει δέσμευση στη βιωσιμότητα, η οποία μπορεί να αποτελέσει σημαντικό διαφοροποιητικό παράγοντα στην αγορά. Σαυτή την περίπτωση η ΜμΕ θα θεωρείται προτιμητέος προμηθευτής για μεγάλες εταιρείες που επιθυμούν να βελτιώσουν τη βιωσιμότητα της αλυσίδας αξίας τους.
Πρόσβαση σε Χρηματοδότηση
Οι χρηματοπιστωτικοί οργανισμοί όπως οι τράπεζες λαμβάνουν όλο και περισσότερο υπόψη τους περιβαλλοντικούς παράγοντες στις αποφάσεις τους για δανειοδότηση. Οι ΜμΕ που μπορούν να αποδείξουν χαμηλό αντίκτυπο στο περιβάλλον και γενικότερα υπεύθυνες επιχειρηματικές πρακτικές θα έχουν καλύτερη πρόσβαση σε χρηματοδότηση.
Ελκυστικότητα για Επενδυτές
Οι επενδυτές αναζητούν όλο και περισσότερο βιώσιμα έργα για να χρηματοδοτήσουν, και η ευθυγράμμιση με την CSRD και το EU Taxonomy καθιστά τις ΜμΕ πιο ελκυστικούς επενδυτικούς στόχους.
Προετοιμασία για το Μέλλον
Ενώ η κύρια εστίαση της CSRD και της Ευρωπαϊκής Ταξινόμησης είναι στις μεγάλες εταιρείες, παρόμοιοι κανονισμοί ή πρότυπα θα επεκταθούν και στις ΜμΕ στο μέλλον. Ευθυγραμμιζόμενες νωρίς με αυτά τα πρότυπα, οι ΜμΕ μπορούν να προετοιμάσουν την επιχείρησή τους για το μέλλον, προσαρμοζόμενες στο εξελισσόμενο κανονιστικό τοπίο και τις προτιμήσεις των καταναλωτών.
Προσδοκίες των Ενδιαφερόμενων Μερών
Καθώς οι αναφορές βιωσιμότητας γίνονται πιο mainstream, τα ενδιαφερόμενα μέρη, συμπεριλαμβανομένων των πελατών, των επενδυτών και των τοπικών κοινοτήτων, θα αναμένουν ακόμη και από τις ΜμΕ να είναι διαφανείς σχετικά με τις πρακτικές τους γύρω από την βιωσιμότητα. Αυτό θα επηρεάσει τη φήμη και την αξία της εταιρίας.
Δημιουργία ενός Καλύτερου Μέλλοντος για Όλους
Συμμετέχοντας στην αλυσίδα αξίας των μεγαλύτερων εταιρειών και ευθυγραμμιζόμενες με τις πρακτικές βιωσιμότητάς τους, οι ΜμΕ μπορούν να διαχειριστούν καλύτερα τους περιβαλλοντικούς, κοινωνικούς και διακυβερνητικούς (ESG) κινδύνους. Αυτό με τη σειρά του οδηγεί σε πιο ανθεκτικές και βιώσιμες επιχειρηματικές λειτουργίες, καθώς και σε λιγότερο αρνητικό αντίκτυπο στην κοινωνία, τα οικοσυστήματα και τη βιοποικιλότητα.
Συμπέρασμα
Ενώ οι μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις μπορεί να μην υποχρεούνται άμεσα να συμμορφωθούν με την CSRD ή να πραγματοποιήσουν αξιολόγηση Διπλής Ουσιαστικότητας, οι συνδέσεις τους με μεγαλύτερες εταιρείες τις εμπλέκουν αναπόφευκτα στη διαδικασία συλλογής δεδομένων, αξιολόγησης και αναφοράς. Αυτή η εμπλοκή δεν είναι μόνο μια άσκηση συμμόρφωσης, αλλά βήμα προς ένα βιώσιμο μέλλον.
Η υιοθέτηση βιώσιμων πρακτικών είναι επένδυση στο μέλλον. Με την πάροδο του χρόνου, οι βιώσιμες πρακτικές μπορούν να οδηγήσουν σε σημαντική εξοικονόμηση κόστους, να ανοίξουν πόρτες σε νέες αγορές, να παρέχουν πρόσβαση σε πιο προσιτό κεφάλαιο και, το σημαντικότερο, να ελαχιστοποιήσουν τους επιχειρηματικούς κινδύνους.
Πηγή: Capital.gr
Τάσος Νικολάου, Διευθύνων Σύμβουλος της Net Zero Analytics
