Η Ευρωπαϊκή Ένωση κατέχει ηγετική θέση στην πρωτοπορία των περιβαλλοντικών πολιτικών σε παγκόσμιο επίπεδο και η τελευταία νομοθετική πρωτοβουλία της, ο Νόμος για την Αποκατάσταση της Φύσης, αντιπροσωπεύει ένα σημαντικό βήμα προς τη βιωσιμότητα.
Ως μέρος της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας και της Στρατηγικής για τη Βιοποικιλότητα με στόχο το 2030, η οποία έθεσε τα θεμέλια για τον νέο Νόμο, σχεδιάστηκε για να αντιμετωπίσει τις αυξανόμενες προκλήσεις που προκαλει η απώλεια της βιοποικιλότητας και η υποβάθμιση των οικοσυστημάτων. Ωστόσο ο νόμος δεν υπογραμμίζει μόνο τη δέσμευση της ΕΕ για την αποκατάσταση της φύσης, αλλά και καθορίζει το πώς οι επιχειρήσεις, τόσο εντός όσο και εκτός της ΕΕ, θα πρέπει να κινηθούν σε ένα μέλλον όπου η βιωσιμότητα είναι επιτακτική ανάγκη.
Ο νόμος προτάθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή τον Ιούνιο του 2022 και μετά από εκτενείς διαβουλεύσεις και σκληρές διαπραγματεύσεις ο νόμος τέθηκε σε ισχύ πριν από λίγες εβδομάδες για όλα τα κράτη-μέλη της ΕΕ.
Στόχοι και Διατάξεις του Νόμου
Στον πυρήνα του, ο Νόμος για την Αποκατάσταση της Φύσης επιδιώκει να αποκαταστήσει τουλάχιστον το 20% των χερσαίων και θαλάσσιων περιοχών της ΕΕ μέχρι το 2030, με μακροπρόθεσμο στόχο την αποκατάσταση όλων των υποβαθμισμένων οικοσυστημάτων μέχρι το 2050. Αυτός ο φιλόδοξος στόχος αντικατοπτρίζει την επείγουσα ανάγκη να αντιστραφεί η ζημιά που έχει προκληθεί στα φυσικά οικοσυστήματα της Ευρώπης, τα οποία είναι απαραίτητα για την παροχή οικοσυστημικών υπηρεσιών όπως η δέσμευση άνθρακα, ο καθαρισμός του νερού και η επικονίαση.
Βασικές διατάξεις του νόμου περιλαμβάνουν:
- Δεσμευτικοί Στόχοι Αποκατάστασης: Έχουν τεθεί συγκεκριμένοι στόχοι για διάφορους τύπους οικοτόπων, όπως δάση, υγροτόποι, λιβαδικά και θαλάσσια οικοσυστήματα και έχουν σχεδιαστεί για να αποκαταστήσουν την οικολογική ισορροπία και να ενισχύσουν τη βιοποικιλότητα.
- Βελτίωση της Συνδεσιμότητας: Ο νόμος δίνει έμφαση στη δημιουργία και διατήρηση διαδρόμων βιοποικιλότητας, που είναι ζωτικής σημασίας για την κίνηση και την επιβίωση των ειδών της άγριας πανίδας.
- Υποστήριξη Βιώσιμων Πρακτικών: Ο νόμος προωθεί βιώσιμες γεωργικές πρακτικές και σχεδιασμό φιλικό προς τη φύση στις αστικές περιοχές, διασφαλίζοντας ότι οι ανθρώπινες δραστηριότητες συμβαδίζουν με τη διατήρηση του περιβάλλοντος.
Παράλληλα, κάθε κράτος-μέλος υποχρεούται να αναπτύξει ένα Εθνικό Σχέδιο Αποκατάστασης, στο οποίο θα περιγράφεται πώς θα επιτύχει αυτούς τους στόχους. Η πρόοδος θα παρακολουθείται τακτικά και η ΕΕ έχει θεσπίσει μηχανισμούς χρηματοδότησης για να στηρίξει αυτές τις προσπάθειες, συμπεριλαμβανομένου του Ευρωπαϊκού Γεωργικού Ταμείου Αγροτικής Ανάπτυξης και του προγράμματος LIFE.
Επιπτώσεις στις Επιχειρήσεις Εντός της ΕΕ
Ο Ευρωπαϊκός Νόμος για την Αποκατάσταση της Φύσης αναμένεται να έχει σημαντικό αντίκτυπο στις επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται εντός της ΕΕ. Ενώ προσφέρει πολλές ευκαιρίες, δημιουργεί επίσης σημαντικές προκλήσεις.
Ευκαιρίες για Πράσινη Καινοτομία
Οι επιχειρήσεις που υιοθετούν πρακτικές βιωσιμότητας θα βρουν νέες ευκαιρίες για ανάπτυξη, ιδιαίτερα σε τομείς όπως ο οικοτουρισμός, η βιολογική γεωργία και οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Ο νόμος ενθαρρύνει την ανάπτυξη πράσινων τεχνολογιών και πρακτικών που συμβάλλουν στην αποκατάσταση των οικοσυστημάτων, ανοίγοντας το δρόμο για καινοτομία και ανταγωνιστικό πλεονέκτημα.
Προκλήσεις Συμμόρφωσης
Οι κλάδοι που εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από τη χρήση γης, όπως η γεωργία, η δασοκομία και η κατασκευή, μπορεί να αντιμετωπίσουν αυξημένα κόστη συμμόρφωσης. Αυτές οι βιομηχανίες θα χρειαστεί να επενδύσουν σε βιώσιμες πρακτικές και έργα αποκατάστασης για να πληρούν τα νέα περιβαλλοντικά πρότυπα. Αν και αυτή η μετάβαση μπορεί να είναι οικονομικά απαιτητική, είναι ζωτικής σημασίας για την ευθυγράμμιση με τους μακροπρόθεσμους στόχους βιωσιμότητας της ΕΕ.
Μηχανισμοί Υποστήριξης
Για να διευκολυνθεί αυτή η μετάβαση, η ΕΕ έχει θεσπίσει μηχανισμούς υποστήριξης, συμπεριλαμβανομένων χρηματοδοτήσεων, επιδοτήσεων και τεχνικής βοήθειας. Αυτοί οι πόροι θα βοηθήσουν τις επιχειρήσεις να υιοθετήσουν πρακτικές φιλικές προς τη φύση και να ενσωματώσουν τη βιωσιμότητα στις λειτουργίες τους. Επιπλέον, ο νόμος ενθαρρύνει τη συνεργασία μεταξύ του δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, προωθώντας συνεργασίες που μπορούν να οδηγήσουν σε μεγάλης κλίμακας προσπάθειες αποκατάστασης.
Παγκόσμιες Επιπτώσεις στις Επιχειρήσεις Εκτός της ΕΕ
Οι επιπτώσεις του Νόμου για την Αποκατάσταση της Φύσης της ΕΕ δεν θα περιοριστούν μόνο στην Ευρώπη. Οι επιχειρήσεις εκτός της ΕΕ, ιδιαίτερα εκείνες που εμπορεύονται ή έχουν αλυσίδες εφοδιασμού συνδεδεμένες με την ΕΕ, θα δουν επίσης την επιρροή του.
Πρόσβαση στην Αγορά και Εμπόριο
Οι εξαγωγείς προς την ΕΕ μπορεί να χρειαστεί να συμμορφωθούν με τα αυστηρά περιβαλλοντικά πρότυπα που θέτει ο νόμος, ειδικά αυτοί του γεωργικού και δασοκομικού τομέα, που θα μπορούσε να οδηγήσει σε αυξημένα κόστη συμμόρφωσης, αλλά προσφέρει επίσης μια ευκαιρία για τις επιχειρήσεις που μπορούν να ανταποκριθούν σε αυτά τα πρότυπα να αποκτήσουν πρόσβαση στην προσοδοφόρα αγορά της ΕΕ.
Επιπτώσεις στις Παγκόσμιες Αλυσίδες Εφοδιασμού
Ο νόμος πιθανόν να επηρεάσει τις παγκόσμιες αλυσίδες εφοδιασμού, ενθαρρύνοντας τις πολυεθνικές εταιρείες να υιοθετήσουν βιώσιμες πρακτικές σε όλη τη λειτουργία τους. Οι εταιρείες που δίνουν προτεραιότητα στη βιωσιμότητα μπορεί να αποκτήσουν ανταγωνιστικό πλεονέκτημα στην αγορά της ΕΕ, καθώς οι καταναλωτές και οι ρυθμιστικές αρχές ευνοούν ολοένα και περισσότερο τα περιβαλλοντικά υπεύθυνα προϊόντα και υπηρεσίες.
Παγκόσμια Πρωτοβουλία για την Βιωσιμότητα
Η πρωτοβουλία της ΕΕ αναφορικά με την περιβαλλοντική νομοθεσία θέτει ένα πρότυπο για άλλες περιοχές και χώρες. Ο Νόμος για την Αποκατάσταση της Φύσης θα μπορούσε να εμπνεύσει παρόμοιες πολιτικές σε παγκόσμιο επίπεδο, συμβάλλοντας σε ένα παγκόσμιο κίνημα για τη διατήρηση της βιοποικιλότητας και τη βιωσιμότητα. Οι εταιρείες που ευθυγραμμίζονται με αυτές τις αρχές μπορεί να βρεθούν στην πρωτοπορία μιας νέας εποχής εταιρικής ευθύνης και περιβαλλοντικής διακυβέρνησης.
Για τις επιχειρήσεις, ο συγκεκριμένος νόμος αποτελεί μια πρόκληση. Τις καλεί να καινοτομήσουν, να προσαρμοστούν και να ηγηθούν σε έναν κόσμο όπου η περιβαλλοντική βιωσιμότητα δεν είναι πλέον επιλογή αλλά αναγκαιότητα. Ο νόμος δεν προσφέρει μόνο ένα πλαίσιο για την αποκατάσταση της φύσης, αλλά επίσης ανοίγει το δρόμο για οικονομικές ευκαιρίες που προκύπτουν από έναν υγιέστερο και πιο ανθεκτικό πλανήτη. Καθώς η ΕΕ προχωρά με την εφαρμογή αυτού του νόμου, οι επιπτώσεις του θα γίνουν αισθητές σε όλο τον κόσμο, διαμορφώνοντας το μέλλον της περιβαλλοντικής πολιτικής και των επιχειρηματικών πρακτικών για τα επόμενα χρόνια.
Χριστίνα Δεληγιάννη, Διευθύνουσα Σύμβουλος, VERIMPACT
