Ο Πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Ενεργειακής Οικονομίας, Δρ. Σπύρος Παπαευθυμίου, με αφορμή το 6ο Συμπόσιο Ενεργειακής Μετάβασης της ΗΑΕΕ, που θα λάβει χώρα από τις 25 Σεπτεμβρίου μέχρι την 1η Οκτωβρίου, μίλησε στο ESG Stories για το κοινωνικό κόστος της ενεργειακής μετάβασης, τον ρόλο των κριτητίων ESG στη μετάβαση αυτή καθώς και για τις εξελίξεις στον τομέα της αποθήκευσης ενέργειας.
Αναλυτικά η συνέντευξη:
1. κ. Παπαευθυμίου ως Πρόεδρος μπορείτε να μας πείτε λίγα λόγια για τον ρόλο της Ελληνικής Εταιρείας Ενεργειακής Οικονομίας (ΗΑΕΕ);
Η Ελληνική Εταιρεία Ενεργειακής Οικονομίας (ΗΑΕΕ) είναι μη κερδοσκοπικός, ερευνητικός και επαγγελματικός οργανισμός που λειτουργεί ως διεπιστημονικό φόρουμ για την ανταλλαγή ιδεών και εμπειριών μεταξύ ερευνητών και επαγγελματιών στον τομέα τους ενέργειας, του περιβάλλοντος και τους οικονομίας. Η ΗΑΕΕ διοργανώνει συναντήσεις, συνέδρια, σεμινάρια και δράσεις τόσο σε εθνικό όσο και σε διεθνές επίπεδο, με απώτερο στόχο την διάχυση της επιστημονικής σε θέματα που σχετίζονται με τον ευρύτερο τομέα της ενέργειας, του περιβάλλοντος και της οικονομία, την ενημέρωσής των ενδιαφερομένων σε φλέγοντα ζητήματα του τομέα ενασχόλησης της, την κατανόηση και την εφαρμογή της οικονομικής επιστήμης σε όλες τις πτυχές της ενέργειας, αλλά και την προώθηση της επικοινωνίας μεταξύ των επαγγελματιών που ενδιαφέρονται για την ενέργεια.
2. Ποιο το κοινωνικό κόστος από την ενεργειακή μετάβαση και πώς μπορεί να επιτευχθεί μία δίκαιη μετάβαση για όλους;
Ενόψει της COP26, που θα πραγματοποιηθεί στη Γλασκόβη, αρχές Νοεμβρίου, οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής παγκοσμίως προετοιμάζονται πυρετωδώς, σύμφωνα με τις δεσμεύσεις τους στο πλαίσιο της Συμφωνίας του Παρισιού. Αλλά τι πραγματικά σημαίνει η μετάβαση σε κοινωνίες χαμηλών εκπομπών άνθρακα και ποιες επιπτώσεις αυτής στο κοινωνικό σύνολο;
«Θα πρέπει η χάραξη βιώσιμης ενεργειακής πολιτικής να στοχεύει στη διασφάλιση της ενεργειακής επάρκειας της χώρας, στη διατήρηση ανταγωνιστικών τιμών κατά την παραγωγή ενέργειας αλλά και στη δημιουργία και αξιοποίηση νέων κλάδων, αρμοδιοτήτων και θέσεων εργασίας»
Η ενεργειακή μετάβαση σε πράσινες οικονομίες είναι η μοναδική βιώσιμη απάντηση στο φαινόμενο της κλιματικής αλλαγής. Η επένδυση σε ένα πιο φιλικό προς το περιβάλλον μέλλον μπορεί να αποτελέσει αναπτυξιακή ευκαιρία. Για να συμβεί κάτι τέτοιο θα πρέπει η χάραξη βιώσιμης ενεργειακής πολιτικής να στοχεύει στη διασφάλιση της ενεργειακής επάρκειας της χώρας, στη διατήρηση ανταγωνιστικών τιμών κατά την παραγωγή ενέργειας αλλά και στη δημιουργία και αξιοποίηση νέων κλάδων, αρμοδιοτήτων και θέσεων εργασίας που αναπτύσσονται από την στροφή σε ένα νέο ενεργειακό μοντέλο φιλικό στο περιβάλλον.
H διαμόρφωση μιας Εθνικής Στρατηγικής που θα εκτείνεται και σε περιφερειακό επίπεδο αναφορικά με τη διαχείριση του εργατικού δυναμικού που βρίσκεται σε μεταβατική διαδικασία, η ενσωμάτωση εκπαιδευτικών προγραμμάτων επανακατάρτισης (reskilling) και αναβάθμισης δεξιοτήτων (upskilling), η εδραίωση αξιόπιστων συστημάτων αναγνώρισης και πιστοποίησης πράσινων προσόντων αλλά και η ανάπτυξη γόνιμου διαλόγου μεταξύ της κοινωνίας πολιτών και των εμπλεκόμενων φορέων στη διαδικασία της ενεργειακής μετάβασης, αποτελούν αδήριτη ανάγκη.
Σύμφωνα, άλλωστε, με το EuroFound, οι νέες θέσεις εργασίες στους αναδυόμενους τομείς απασχόλησης θα είναι περισσότερες από αυτές που θα χαθούν. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η Δυτική Μακεδονία, στην οποία σύμφωνα με το ΣΔΑΜ, θα αναπτυχθούν περισσότερες από 11.500 θέσεων εργασίας (5.100 άμεσες και 6.400 έμμεσες) μέσω επενδύσεων ύψους 2.5 δισ. σε πράσινες, βιώσιμες και καινοτόμες δραστηριότητες.
3. Οι τεχνολογικές εξελίξεις στο χώρο της αποθήκευσης ενέργειας βοηθούν προς την επίτευξη της ενεργειακής μετάβασης;
Θα μπορούσαμε να πούμε πως η αποθήκευση ενέργειας αποτελεί βασικό πυλώνα της ενεργειακής μετάβασης. Για την επίτευξη της μεγάλης διείσδυσης των ΑΠΕ στο ενεργειακό μείγμα της χώρας και την υλοποίηση των εθνικών στρατηγικών στόχων, έξυπνες τεχνολογίες όπως η αντλησιοταμίευση, το υδρογόνο και οι μπαταρίες, καθίσταται απαραίτητο να ενσωματωθούν.
«Το ρυθμιστικό πλαίσιο για την αποθήκευση ενέργειας στο εγχώριο ηλεκτρικό σύστημα, αναμένεται με μεγάλο ενδιαφέρον το επόμενο χρονικό διάστημα και θα δώσει το κατάλληλο σήμα για τις επενδύσεις στον τομέα»
Επίσης, η αποθήκευση ενέργειας μπορεί να δώσει απαντήσεις στο πρόβλημα του κορεσμού των δικτύων, σε προβλήματα αστάθειας του δικτύου και σε άλλα ρυθμιστικά θέματα. Επιπλέον, είναι γεγονός ότι η πλήρης απεξάρτηση των νησιών μας από ορυκτά καύσιμα, που αποτελεί και κυβερνητική προτεραιότητα, δεν θα μπορούσε να επιτευχθεί χωρίς την ενσωμάτωση προηγμένων τεχνολογιών στο χώρο της αποθήκευσης ενέργειας. Ωστόσο, αξίζει να αναφερθεί πως το ρυθμιστικό πλαίσιο για την αποθήκευση ενέργειας στο εγχώριο ηλεκτρικό σύστημα, αναμένεται με μεγάλο ενδιαφέρον το επόμενο χρονικό διάστημα και θα δώσει το κατάλληλο σήμα για τις επενδύσεις στον τομέα.
4. Ποιος είναι ο ρόλος των ESG κριτηρίων στη μετάβαση αυτή;
Τα τελευταία χρόνια τόσο τα κριτήρια αξιολόγησης όσο και οι μέθοδοι προσέλκυσης επενδύσεων φαίνεται να στρέφονται, πέρα από τους παραδοσιακούς χρηματοοικονομικούς δείκτες, σε θέματα εταιρικής διακυβέρνησης, κοινωνικής ευημερίας και περιβαλλοντικής ανάπτυξης. Τα τρία αυτά κριτήρια τα οποία διεθνώς αποδίδονται με τον όρο “ESG” (Εnvironmental, Social, Governance), λειτουργούν ως δείκτες καταγραφής επιδόσεων σε θέματα περιβάλλοντος, κοινωνίας και εταιρικής διακυβέρνησης και αντικατοπτρίζουν την πρόθεση και ικανότητα των εταιρειών να δημιουργούν αξία μακροπρόθεσμα.
«Η άνοδος των ESG, φαίνεται ότι σηματοδοτεί μία ευρύτερη αλλαγή στην στις αντιλήψεις των πολιτών, των ρυθμιστικών αρχών, και των ίδιων των funds και των χρηματοοικονομικών υπηρεσιών»
Φαίνεται πως η εκτεταμένη χρήση των ESG κριτηρίων συμβάλλει στην καλύτερη και ουσιαστική κατανόηση των ευκαιριών και των κινδύνων για τις εταιρείες, στον δρόμο προς την ενεργειακή μετάβαση και την επίτευξη οικονομιών χαμηλών ρύπων. Ταυτόχρονα, τα κριτήρια ESG λειτουργούν ως πρόσθετο κίνητρο, καθώς οι εταιρείες στην προσπάθειά τους να πετύχουν καλύτερη αξιολόγηση και να εξασφαλίσουν τη χρηματοδότησή τους, υιοθετούν πράσινες λύσεις (πράσινη ενέργεια, κυκλική οικονομία, διαχείριση αποβλήτων) και πολιτικές φιλικές προς το περιβάλλον, βελτιώνοντας σημαντικά και την κοινωνική τους πολιτική και την εταιρική τους διακυβέρνηση. Η άνοδος των ESG, φαίνεται ότι σηματοδοτεί μία ευρύτερη αλλαγή στην στις αντιλήψεις των πολιτών, των ρυθμιστικών αρχών, και των ίδιων των funds και των χρηματοοικονομικών υπηρεσιών να αναπτύσσουν και να επενδύουν σε χαρτοφυλάκια με έμφαση ένα πιο πράσινο, δίκαιο και βιώσιμο μέλλον.
Who is who
Ο Δρ. Σπύρος Παπαευθυμίου έλαβε το πτυχίο του στη Φυσική (1995), μεταπτυχιακό στις Επιστήμες Περιβάλλοντος (1997) και διδακτορικό στις έξυπνες συσκευές εξοικονόμησης ενέργειας για κτίρια (2001), όλα από το Τμήμα Φυσικής του Πανεπιστημίου Πατρών. Σήμερα είναι Αναπληρωτής Καθηγητής στα Συστήματα Διαχείρισης Ενέργειας και στις Τεχνολογίες Ενεργειακής Απόδοσης, στη Σχολή Μηχανικών Παραγωγής και Διοίκησης του Πολυτεχνείου Κρήτης, στην Ελλάδα. Ειδικεύεται σε θέματα ενεργειακής απόδοσης, εφαρμογών εξοικονόμησης ενέργειας και τεχνολογιών ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Τα ερευνητικά του ενδιαφέροντα περιλαμβάνουν πειραματική προετοιμασία και περιγραφή συσκευών εξοικονόμησης ενέργειας, τεχνολογία «έξυπνων» υλικών για ενεργειακές εφαρμογές, μελέτη προηγμένων ηλιακών συλλεκτών, μελέτη φωτοβολταϊκών, ενεργειακός χαρακτηρισμός δομικών στοιχείων, περιβαλλοντική ανάλυση συστημάτων, μοντελοποίηση θαλάσσιων εκπομπών, αξιολόγηση κύκλου ζωής & ανάλυση οικολογικής απόδοσης. Έχει δημοσιεύσει περισσότερες από 40 εργασίες σε διεθνή περιοδικά και έχει παρουσιάσει εργασίες σε πολλά διεθνή ενεργειακά συνέδρια, ενώ έχει ενεργήσει ως κριτής για διεθνή περιοδικά στον τομέα των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και των εφαρμογών ενεργειακής απόδοσης. Είναι Πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Ενεργειακής Οικονομίας και μέλος σε διάφορες επαγγελματικούς και ακαδημαϊκούς οργανισμούς.
Το ESG αποτελεί αρωγό για την καλύτερη και ουσιαστική κατανόηση των ευκαιριών και των κινδύνων για τις εταιρείες, στον δρόμο προς την ενεργειακή μετάβαση και την επίτευξη οικονομιών χαμηλών ρύπων.